Neuroendokrynoimmunologia 1400-227NEUEN

Wzajemne interakcje między układem odpornościowym i neuroendokrynowym podczas ontogenezy człowieka odgrywają kluczową rolę w rozwoju tych układów i regulacji ich funkcji w życiu dorosłym. Sygnały generowane przez osie podwzgórzowo-przysadkowo- gonadową (HPG) i podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczową (HPA) modulują reakcje obronne organizmu. Z kolei produkty aktywowanych komórek odpornościowych wysyłają sygnały informujące mózg o stanie zagrożenia, zapoczątkowanego przez patogeny, czynniki środowiskowe i endogenne. W komunikacji między układami neuroendokrynowym i odpornościowym uczestniczą neuroprzekaźniki, neuropeptydy, hormony i cytokiny. Wszystkie te substancje biorą udział w rozwoju stanu zapalnego niezbędnego do prawidłowego przebiegu reakcji odpornościowych, lub też mogą przyczyniać się do rozwoju chronicznego stanu zapalnego ułatwiającego rozwój chorób nowotworowych, alergicznych, autoimmunizacyjnych, neurodegeneracyjnych i innych upośledzających funkcje życiowe człowieka. Wyniki badań ostatnich 10 lat wskazują, że regulacja aktywności komórek odpornościowych przez układ neuroendokrynowy jest kluczowa dla zrozumienia złożoności funkcjonowania układu odpornościowego in vivo, jak również izolowanych komórek tego układu w warunkach in vitro. Organizm człowieka reaguje na infekcje lub inne choroby związane ze stanem zapalnym w drodze kompleksowego dostosowania do nowych warunków przy współpracy układu odpornościowego i układu neuroendokrynowego. Według koncepcji międzykomórkowej komunikacji między układami zakłada się udział wspólnych cząsteczek sygnałowych: komórki odpornościowe posiadają receptory dla hormonów i neuroprzekaźników oraz same stanowią źródło peptydów typowych dla podwzgórza i przysadki, z kolei komórki układu neuroendokrynowego posiadają receptory dla cytokin syntezowanych głównie przez komórki odporności wrodzonej, jak również same są źródłem cytokin.
Tematy wykładów:
1. Podstawy funkcjonowania układu odpornościowego i neuroendokrynowego.
2. Neuroendokrynoimmunologia: nowa dziedzina badań interdyscyplinarnych. Podstawowe szlaki komunikacji między układem odpornościowym i neuroendokrynowym: neuroprzekaźniki, neuropeptydy, hormony, cytokiny.
3. Centralny układ nerwowy w rozwoju i regulacji układu odpornościowego. Rola głównych osi regulacji: podwzgórze-przysadka nadnercza, podwzgórze-przysadka-gonady, podwzgórze-przysadka-tarczyca. Prezentacja antygenów w ośrodkowym układzie nerwowym: weryfikacja poglądów o immunologicznym uprzywilejowaniu mózgu.
4. Rola regulacji neuroendokrynowej w utrzymywaniu homeostazy w układzie odpornościowym w warunkach zależnych i niezależnych od aktywacji antygenowej.
5. Stan zapalny: rola w rozwoju prawidłowej odpowiedzi immunologicznej, regulacja przez układ neuroendokrynowy, chroniczny stan zapalny.
6. Odpowiedź organizmu na stres. Działanie stresu na odpowiedź immunologiczną.
7. Rola zegara endogennego w synchronizacji procesów odpornościowych.
8. Rola hormonów w aktywności układu odpornościowego w przebiegu ciąży.
9. Plastyczność interakcji między układem odpornościowym i neuroendokrynowym w rozwoju płodowym: rola w patogenezie stanu zapalnego w życiu dorosłym.
10. Regulacja neuroendokrynowa w chorobach infekcyjnych, alergii, chorobach autoimmunizacyjnych i nowotworowych. Układ odpornościowy w depresji.
11. Interakcje między układem odpornościowym i neuroendokrynowym w przebiegu starzenia.
12. Modelowe oddziaływania między układem neuroendokrynowym i odpornościowym. Rozwój psychoneuroimmunologii.
13. Metody badania zmian zachodzących w układzie odpornościowym pod wpływem hormonów, neuroprzekaźników i neuropeptydów.
14. Wykorzystanie syntetycznych hormonów w terapii chorób alergicznych, autoimmunizacyjnych oraz związanych z chronicznym stanem zapalnym.
15. Najnowsze problemy i osiągnięcia z dziedziny neuroendokrynoimmunologii.