Metody badania ultrastruktury komórek 1400-225USTR
Rys historyczny powstawania i rozwoju mikroskopii elektronowej w badaniach biologicznych. Ultrastruktura komórki zwierzęcej, roślinnej, grzybowej, bakteryjnej oraz wybranych przedstawicieli Protista. Ultrastruktura wirusów i bakteriofagów. Organella komórkowe. Ultrastruktura komórek z wybranych tkanej zwierzęcych (tkanka mięśniowa, nabłonkowa, nerwowa, łączna i elementy morfotyczne krwi); ultrastruktura komórek z wybranych tkanek roślinnych (m.in. tkanki merystematyczne, epiderma, miękisz, zwarcica, twardzica, łyko, drewno). Rodzaje mikroskopów elektronowych, zasady ich działania oraz możliwości wykorzystania do badań biologicznych. Metody i techniki przygotowania preparatów biologicznych do analizy w mikroskopie elektronowym: rodzaje utrwalaczy i metody utrwalania materiału, substancje odwadniające, żywice zatapiające i sposoby zatapiania materiału biologicznego. Wybrane techniki przygotowywania materiału do transmisyjnego mikroskopu elektronowego (barwienie negatywowe, cieniowanie i napylanie metalami, techniki replik, techniki mrożenia i łamania) oraz skaningowego mikroskopu elektronowego (m.in. suszenie w punkcie krytycznym). Podczas laboratoriów, samodzielne przygotowanie preparatu do analizy w skaningowym i transmisyjnym mikroskopie elektronowym. Technika utrwalania immersyjnego, odwadnianie i zatopienie wybranej tkanki zwierzęcej w żywicy syntetycznej, przygotowanie bloczków, wykonanie noży szklanych, krojenie na ultramikrotomie skrawków ultracienkich i przygotowanie preparatu do analizy w transmisyjnym mikroskopie elektronowym. Procedura kontrastowania preparatów i ich analiza w transmisyjnym mikroskopie elektronowym oraz wykonanie elektronogramów. Przygotowanie preparatu do skaningowego mikroskopu elektronowego i ich analiza oraz wykonanie elektronogramów. Zestawienie i interpretacja wyników z przeprowadzonych na zajęciach analiz mikroskopowych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
Absolwent zna i rozumie w pogłębionym stopniu reguły, a także mechanizmy molekularne, komórkowe i fizjologiczne rozwoju oraz funkcjonowania organizmów (S2_K_W05);
Absolwent zna i rozumie specjalistyczne pojęcia terminologii biochemicznej, mikrobiologicznej, biologii grzybów, roślin i zwierząt, genetyki, biologii molekularnej i biologii środowiskowej oraz literaturę kierunkową z tych obszarów (S2_K_W06);
Absolwent zna i rozumie w pogłębionym stopniu różnorodne techniki i narzędzia badawcze, stosowane w naukach biologicznych i właściwie planuje ich wykorzystanie do rozwiązywania postawionych zadań (S2_K_W10);
Absolwent zna i rozumie zaawansowane techniki laboratoryjne, pomiarowe i obrazowe, stosowane w badaniach biologicznych (S2_K_W12);
Absolwent zna i rozumie zasady planowania badań i wykonywania eksperymentów z zastosowaniem specjalistycznych metod stosowanych w studiowanej specjalności nauk biologicznych (S2_K_W13);
Absolwent zna i rozumie zasady BHP i zasady ergonomii, zapewniające bezpieczną pracę w laboratorium, w tym pracę z wykorzystaniem substancji promieniotwórczych (S2_K_W16);
Umiejętności:
Absolwent potrafi stosować techniki i narzędzia badawcze adekwatne do problemów studiowanej specjalności nauk biologicznych (S2_K_U01); Absolwent potrafi pod nadzorem opiekuna naukowego planować i wykonać eksperyment z zastosowaniem poznanych metod; umie zaproponować metody przeprowadzenia wskazanych oznaczeń oraz ocenić przydatność metod i ich ograniczenia dla badanego materiału (S2_K_U07);
Absolwent potrafi krytycznie opracować wybrany problem biologiczny na podstawie danych literaturowych i wyników własnych badań, formułując własne opinie i wnioski (S2_K_U08)
Kompetencje:
Absolwent jest gotów do przekazywania społeczeństwu wiedzy o najnowszych osiągnięciach nauk przyrodniczych i do wyjaśniania zasadności prowadzenia podstawowych badań naukowych (S2_K_K03);
Absolwent jest gotów do stałego dokształcania się i aktualizowania wiedzy, korzystając ze źródeł naukowych i popularnonaukowych, dotyczących specjalistycznych nauk biologicznych (S2_K_K07);
Absolwent jest gotów do wykazywania odpowiedzialności za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych oraz do tworzenia ergonomicznych i bezpiecznych warunków pracy (S2_K_K08)
Kryteria oceniania
Wykład - egzamin pisemny w formie testu złożonego z pytań jednokrotnego wyboru i pytań otwartych, krótkiej odpowiedzi.
Laboratoria - zaliczenie pisemne w formie pracy zaliczeniowej będącej opisem uzyskanych podczas zajęć wyników.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
1.Barbacki A., Czajka R., Jóźwiak K., Kachlicki T., Mikroskopia elektronowa, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Poznań, 2005;*
2.Bielańska - Osuchowska Z., Kawiak J. (red), Struktura funkcjonalna komórek i tkanek, PWN, 1991 (także wydania późniejsze);
3.Bloom W., Fawcet D.W., Histologia, PZWL, 1967 (lepsza wersja angielska: Textbook of histology, Sauders W.B. (ed.) 2006;
4.Cieciura J. (red) Techniki stosowane w mikroskopii elektronowej, PWN, 1989;
5.Czubaj A., Sobolewska M., Ultrastruktura komórki - metody i techniki mikroskoppii elektronowej, skrypt Prac. Mikr. Elektronowej, 2005;
6.Czub P., Bończa - Tomaszewski Z., Penczek P., Pielichowski J., Chemia i technologia żywic epoksydowych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1960, 2002;
7.Jasiński A., Kilarski W., Atlas ultrastruktury komórek kręgowców, PWN, 1981;
8.Jasiński A., Kilarski W., Ultrastruktura komórki, WSiP, 1984;
9.Krzywy T., Ślopek S., Morfologia i ultrastruktura bakteriofagów Shigella i Klebsiella, PZWL:, 1974;
10.Ostrowski K., (red.). Histologia, PZWL, 1988;
11.Pawlikowski M., Kryształy w organizmie człowieka, Wydawnictwo i Drukarnia "Secesja", Kraków, 1993;
12.Sawicki W., Histologia, PZWL, 1993,1997;
13.Sobotta., Histologia. Kolorowy atlas cytologii i histologii człowieka. Urban i Partner., 1998;
14.Sobotta, Atlas histologii, (Welsch U. ed.)Urban & Partner., 2002;
15.Stevens A., Lowe J. Histologia, WDSV (ed), 1994;
16.Stevens A., Lowe J. Histologia człowieka, PZWL, SV (ed), 2002;
17.Wróbel B., Zienkiewicz K., Smoliński J. D., Niedojadło J., Świdziński M., Podstawy Mikroskopii Elektronowej; Wyd. UMK, Toruń, 2005
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: