Ekologia i ewolucja interakcji międzygatunkowych. I. Konkurencja i drapieżnictwo 1400-215FWOR.KiP
Rodzaje zasobów i sposoby ich rozmieszczenia w środowisku. Koncepcja niszy ekologicznej: pojęcie niszy podstawowej i realizowanej. Nakładanie się nisz w różnych wymiarach, maksymalna zbieżność nisz.
Definicja konkurencji. Konkurencja eksploatacyjna i interferencyjna, o charakterze odbierania i ustępowania. Asymetria oddziaływań konkurencyjnych, "siła" konkurencyjna a cechy gatunku i środowiska. Efekty konkurencji: zmiany liczebności populacji konkurentów, zasada konsumpcyjnego wypierania, rozmieszczenie organizmów w przestrzeni, konkurencyjne rozchodzenie (rozszczepienie) cech, konkurencyjne uwolnienie. Komplementarność niszy, konkurencja rozproszona. Teoria zespołu konkurencyjnego. Konkurencja a kształtowanie się zespołów wielogatunkowych. Klasyfikacja drapieżców i sposobów odżywiania się. Polifagia i monofagia. Sekwencja zdarzeń w relacjach pomiędzy konsumentem a jego żywym pokarmem. Wybiórczość pokarmowa drapieżców i wskaźniki wybiórczości pokarmowej. Optymalizacja żerowania. Ewolucja mechanizmów obrony przed drapieżnictwem. Obrona permanentna i obrona indukowana obecnością zagrożenia. Plastyczność fenotypowa w obronie przed konsumentem. Zasada upośledzenia Zahavich. Koewolucja w układach drapieżca ofiara i roślinożerca-roślina. Wyścig zbrojeń i hipoteza "Czerwonej Królowej". Wpływ drapieżcy na populację ofiary. Równanie Lotki-Volterry i cykle populacyjne. Numeryczna i funkcjonalna odpowiedź drapieżcy na zmiany liczebności populacji ofiary. Wpływ drapieżcy na strukturę zespołów potencjalnych ofiar. Drapieżnictwo i konkurencja a różnorodność gatunkowa biocenoz i kontrowersje wokół ich roli w kształtowaniu struktury biocenoz. Wpływ innych oddziaływań międzygatunkowych na efekty konkurencji i drapieżnictwa.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza
1. Zna i rozumie wzajemne relacje zachodzące między osobnikami różnych gatunków. BI I K_W09
2. Rozumie zasady kształtowania się wielogatunkowych zgrupowań roślin i zwierząt. BI I K_W10
3. Wie, że eksperyment jest podstawą naukowego poznania świata. BI I K_W02
Umiejętności
1. Umie analizować i interpretować wyniki przyrodniczych obserwacji i eksperymentów naukowych. BI I K_U04
Kryteria oceniania
Egzamin testowy
Literatura
Krebs. Ekologia - Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN 1997,2001.
MacKenzie, Ball, Virdee. Krótkie wykłady - Ekologia. PWN 2000, 2005.
Begon, Mortimer, Thomson. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin. PWN 1999.
Weiner. Życie i ewolucja biosfery. PWN 1999, 2003.
Krzanowska, Łomnicki, Rafiński, Szarski, Szymura. Zarys mechanizmów ewolucji. PWN 1995, 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: