Botanika, Mykologia i Zoologia 1400-112MBiZ-OP1

Na zajęciach z części zoologicznej:

Omówione zostaną cechy wyróżniające zwierzęta spośród innych grup organizmów. Wyjaśnione będzie ich pochodzenie ewolucyjne oraz przedstawione drzewo pokrewieństw typów omawianych na kolejnych zajęciach. Studenci poznają najprostsze zwierzęta: gąbki, parzydełkowce i żebropławy, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych i rafotwórczych.

Szczegółowo opracowane zostaną mięczaki i pierścienice – najistotniejsi z punktu widzenia ochrony przyrody przedstawiciele grupy Spiralia. Omówiona będzie ich różnorodność morfologiczna i ekologiczna. Zajęcia obejmą także ich rolę w funkcjonowaniu ekosystemów lądowych, słodkowodnych i rafowych, a w przypadku pierścienic – także glebowych.

Przedstawione zostaną stawonogi jako najliczniejsza gatunkowo i najbardziej zróżnicowana morfologicznie grupa zwierząt. Studenci, na podstawie cech budowy anatomicznej, będą klasyfikować je do gromad, a w przypadku owadów – do rzędów. Prowadzący zwrócą uwagę na ekologię gatunków zagrożonych i inwazyjnych oraz na zmiany zasięgów ich występowania związane z ociepleniem klimatu.

Omówione zostaną także inne ważne grupy bezkręgowców: płazińce, obleńce i szkarłupnie. Dwie pierwsze zostaną przedstawione w kontekście roli pasożytów w funkcjonowaniu ekosystemów, a szkarłupnie – jako organizmy współtworzące rafy koralowe i wskaźnikowe dla dna oceanicznego.

Studenci poznają cechy charakterystyczne strunowców oraz elementy budowy wyróżniające kręgowce. Omówiony zostanie przebieg ewolucji ryb chrzęstnoszkieletowych, kostnoszkieletowych i mięśniopłetwych oraz płazów, gadów, ptaków i ssaków. Zajęcia praktyczne będą dotyczyły przede wszystkim anatomii funkcjonalnej ryb – analizy ich kształtu i budowy w kontekście przystosowań do środowiska i sposobu odżywiania.

Zajęcia o płazach i gadach skoncentrują się na zagrożeniach dotyczących rodzimych gatunków. Studenci poznają gatunki występujące w Polsce oraz te, które docierają z południa w związku z ociepleniem klimatu. Dowiedzą się, dlaczego płazy i gady są szczególnie wrażliwe na zmiany środowiskowe wywołane działalnością człowieka, oraz poznają metody ich czynnej ochrony.

Omówiona zostanie różnorodność ptaków i ssaków występujących w Polsce oraz ich kluczowa rola w ekosystemach. Przedstawiona będzie ewolucja rzędów ptaków i ssaków obecnych w naszej faunie. Zajęcia praktyczne dotyczyć będą przede wszystkim roli drapieżników – sów, nietoperzy oraz dużych ssaków drapieżnych (np. wilków) – oraz metod ich badania w środowisku naturalnym.

Na zajęciach z części botanicznej:

W ramach części botanicznej omówione zostaną grzyby i grzybopodobne protisty – studenci poznają różnorodność ich form i sposoby rozmnażania, będą analizowali związki budowy plechy ze środowiskiem życia (śluzorośla, lęgniowce, grzyby właściwe). Omówiona zostanie różnorodność grzybów lądowych na przykładzie Chytridiomycota, Zygomycota, Ascomycota i Basidiomycota, analizowane będą także przystosowania grzybów do pasożytnictwa i drapieżnictwa.

Kolejną omawianą grupą są glony, zarówno prokariotyczne (sinice), jak i eukariotyczne (złotowiciowce, okrzemki, brunatnice, bruzdnice, eugleniny, krasnorosty, zielenice). Studenci zapoznają się z różnorodnością ich budowy, chemizmu i form życiowych, analizowane będą także paralelizmy w ewolucji organizacji plechy.

Duża część zajęć poświęcona jest roślinom zarodnikowym – mszakom (wątrobowce, prątniki, płonniki) i paprotnikom (widłaki, widliczki, poryblinowe, psylotowe, skrzypy, paprocie). Analizowana będzie różnorodność budowy morfologicznej i anatomicznej gametofitu i sporofitu, związki pomiędzy budową a środowiskiem życia, strategie reprodukcyjne.

Kolejną omawianą grupą są rośliny nagozalążkowe. Studenci zapoznają się z różnorodnością współczesnych nagonasiennych (sagowce, gniotowe, miłorzębowe, iglaste), będą także analizować budowę morfologiczną sporofitu oraz elementów generatywnych (szyszki, strobile).

Omówiona zostanie także różnorodność współczesnych okrytonasiennych (ANITA, magnoliowe, dwuliścienne wyższe, jednoliścienne). Analizowane będą ich kwiaty pod kątem budowy morfologicznej i anatomicznej oraz tendencji ewolucyjnych. Studenci poznają typy kwiatostanów i typy owoców, będą także analizować budowę anatomiczną nasienia u jedno- i dwuliściennych, budowę pierwotną i wtórną łodygi i korzenia, morfologię i anatomię liścia w zależności od warunków życia.

W ramach zajęć odbędzie się wycieczka do Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studenci podsumują swoją dotychczasową wiedzę na temat poznanych grup roślin lądowych.