Wstęp do biologii i chemii 1400-111WdBiCH
Wykład uwzględnia najnowsze osiągnięcia naukowe w dziedzinie chemii środowiskowej i biologii, co pozwoli studentom na aktualizację wiedzy i jej praktyczne zastosowanie. Podczas 15 wykładów poruszona zostanie następująca tematyka:
Wykłady 1 i 2: Podstawy chemii nieorganicznej, fizycznej i organicznej.
Omówione zostaną wybrane zagadnienia z chemii nieorganicznej, fizycznej i organicznej, które są niezbędne do zrozumienia chemizmu środowiska i jego wpływu na procesy biologiczne (pierwiastki i ich właściwości, rodzaje związków chemicznych, rodzaje reakcji chemicznych, w tym reakcje kompleksowania i reakcje elektrochemiczne, równowaga chemiczna, szybkość reakcji, katalizatory/inhibitory; roztwory, rozpuszczalność, pH, bufory,rodzaje związków organicznych i ich podstawowe właściwości).
Wykłady 3 i 4. Chemia środowiska i chemiczne zanieczyszczenia środowiska.
W ramach wykładów studenci zostaną zapoznani z wybranymi zagadnieniami związanymi ze składem i właściwościami naturalnego środowiska chemicznego (rodzaje wybranych substancji chemicznych występujące w przyrodzie, procesy chemiczne zachodzące w glebie i wodzie, rola pH, właściwości buforujące gleby, równowaga chemiczna w środowisku). Poznają główne grupy zanieczyszczeń chemicznych (metale ciężkie, pestycydy, węglowodory aromatyczne, farmaceutyki, mikroplastiki itp.), ich źródła i możliwe transformacje w środowisku ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na procesy biologiczne.
Wykład 5. Podstawy chemii analitycznej w analizach środowiskowych
Przedstawione zostanie znaczenie chemii analitycznej w ochronie przyrody, omówione będą podstawy analiz środowiskowych (klasyfikacja metod analizy, próbkowanie i przygotowanie prób, podstawowe pojęcia, źródła błędów).
Wykład 6: Ogólny wstęp do biologii roślin
Omówienie cytoplazmy jako dynamicznego środowiska funkcjonowania komórki oraz jej roli w organizacji procesów komórkowych, zwłaszcza funkcjonowania białek oraz odpowiedzi komórki na bodźce środowiskowe (np. stresy abiotyczne).
Wykład 7: Centrum kontroli i produkcji w komórce – jądro, ER i aparat Golgiego
Rola jądra w regulacji ekspresji genów, funkcje retikulum endoplazmatycznego w syntezie i modyfikacji białek oraz znaczenie aparatu Golgiego w ich dystrybucji.
Wykład 8: Błona i ściana komórkowa – granice, sygnały i struktura
Błona jako miejsce odbierania sygnałów środowiskowych i transportu substancji; ściana jako fizyczna bariera, element strukturalny i uczestnik w odpowiedzi na stres.
Wykład 9: Od komórki do tkanki – strukturalna organizacja roślin
Przykłady specjalizacji komórkowej i organizacji tkankowej, ze szczególnym uwzględnieniem adaptacji morfologicznych do warunków środowiska.
Wykład 10: Rośliny na lądzie – ewolucja i przystosowania
Omówienie grup roślinnych od glonów po rośliny naczyniowe, z naciskiem na ich adaptacje związane z kolonizacją lądów (m.in. kutykula, tkanki przewodzące, strategie reprodukcyjne).
Wykład 11. Najważniejsze koncepcje powstania i rozwoju życia na Ziemi
Biogeneza, teoria endosymbiotyczna, historia wielokomórkowości
Wykład 12. Podstawy różnicowania się życia na Ziemi
Podstawy ewolucjonizmu, korzyść ewolucyjna, osobniki, geny, replikatory, najważniejsze etapy różnicowania się biosfery
Wykład 13. Ekologia na poziomie osobniczym
Autekologia, populacjologia, biocenologia, systemy ekologiczne, zależności troficzne, sieci troficzne, przepływ energii przez ekosystem, krążenie materii w ekosystemie
Wykład 14. Ewolucja bioróżnorodności, metody oceny różnorodności biologicznej, interakcje między osobnikami, filogenetyka a taksonomia, koncepcja Antropocenu
Wykład 15. Specyfika różnych grup organizmów ze szczególnym uwzględnieniem zwierząt – ewolucja zdolności poznawczych, etyczne znaczenie przyrody i organizmów jako osobników i jako elementów biosfery
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończonym kursie osoba studiująca zna:
K_W01 podstawowe zagadnienia biologii, geografii, geologii oraz statystyki w zakresie pozwalającym na
rozumienie, opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych z użyciem fachowej terminologii.
K_W02 przebieg podstawowych procesów geologicznych, hydrologicznych i ekologicznych oraz podstawowe
metody i techniki pomiarowe, pozwalające je zbadać.
K_W05 podstawowe normy prawne, moralne i etyczne mające zastosowanie w naukach przyrodniczych. WK
K_W06 podstawowe typy ekosystemów Polski, ich charakterystykę i sposób ich funkcjonowania.
K_W07 najważniejsze założenia, motywacje i metody ochrony zagrożonych ekosystemów i organizmów.
Po ukończonym kursie osoba studiująca umie:
K_U02 zastosować wiedzę o zjawiskach ekologicznych w praktyce ochrony przyrody.
K_U07 rozpoznawać podstawowe typy ekosystemów, oceniać stan ich środowiska biotycznego i abiotycznego
oraz dobierać metody ochrony adekwatne do występujących w nich zagrożeń.
Po ukończonym kursie osoba studiująca jest gotowa do:
K_K02 poszerzania i stałego aktualizowania wiedzy o przyrodzie oraz podnoszenia kompetencji zawodowych.
Kryteria oceniania
egzamin końcowy oraz obecność i aktywność na wykładach
Egzamin będzie miał formę testu pojedynczego wyboru prawidłowej odpowiedzi. 60% poprawnie udzielonych odpowiedzi stanowi minimum do zaliczenia. Obecność i aktywność na wykładzie pozwala podnieść uzyskany wynik egzaminu o 15%
Literatura
Życie i ewolucja biosfery – Weiner, PWN, 1999
Ekologia – Krebs, PWN, 2011
Ewolucja – Futuyma, WUW, 2008
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: