Podstawy dydaktyki dla nauczycieli 1400-013PD
Przedmiot ma charakter konwersatorium, którego zasadniczym elementem są dyskusje na określone tematy oraz stymulowanie refleksji wśród studentów — przyszłych nauczycieli. Celem kursu jest przygotowanie uczestników do pełnienia roli nauczyciela poprzez zapoznanie ich z fundamentalnymi zasadami, strategiami oraz metodami kształcenia, a także różnorodnymi technikami oceniania i pomiaru dydaktycznego. Studenci zdobędą wiedzę na temat tworzenia scenariuszy lekcji, prowadzenia hospitacji oraz analizy zajęć dydaktycznych. Ponadto, zapoznają się ze standardami kształcenia nauczycieli oraz kryteriami awansu zawodowego. Program zajęć obejmuje zarówno teoretyczne podstawy, jak i praktyczne aspekty dydaktyki, w tym nowatorskie metody nauczania, techniki aktywizujące uczniów oraz organizację pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Przedmiot rozwija kluczowe kompetencje niezbędne w pracy nauczyciela oraz doskonali umiejętności oceny efektywności procesu dydaktycznego.
Podczas zajęć poruszone zostaną następujące zagadnienia:
• szkoła tradycyjna a współczesne jej koncepcje,
• cele nauczania i ich formułowanie,
• program nauczania i jego realizacja,
• planowanie pracy dydaktycznej oraz budowanie rozkładu treści nauczania,
• metody nauczania, w tym metody aktywizujące oraz uczenie się kooperacyjne,
• podręczniki szkolne i ich wykorzystanie w nauczaniu-uczeniu się,
• technologie informacyjne i ich wykorzystanie w pracy nauczyciela,
• programy edukacyjne oraz zasoby internetowe wspomagające nauczanie-uczenie się,
• projektowanie lekcji szkolnej i zasady pisania scenariuszy zajęć,
• innowacje metodyczne i organizacyjne w pracy nauczyciela (np. lekcje odwrócone),
• organizacja działań edukacyjnych w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
• proces komunikacji w klasie szkolnej i jego znaczenie dla dobrej edukacji,
• język nauczyciela jako narzędzie dydaktyczne,
• techniki budowania wykładu oraz zadawania pytań,
• proces oceniania uczniów w szkole – zasady i metody oceniania,
• nauczycielskie narzędzia diagnozy procesu i efektów uczenia się,
• zadania refleksyjnego praktyka,
• ocena efektywności pracy szkoły, pojęcie edukacyjnej wartości dodanej.
Udział w konwersatorium: 30h, samodzielne przygotowanie do zajęć oraz egzaminu ustnego: 20h. Łącznie: 50h
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
mieszany: w sali i zdalnie
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:
C.W1. usytuowanie dydaktyki w zakresie pedagogiki, a także przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki oraz relację dydaktyki ogólnej do dydaktyk szczegółowych;
C.W2. zagadnienie klasy szkolnej jako środowiska edukacyjnego: style kierowania klasą, problem ładu i dyscypliny, procesy społeczne w klasie, integrację klasy szkolnej, tworzenie środowiska sprzyjającego postępom w nauce oraz sposób nauczania w klasie zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego;
C.W3. współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia – źródła, sposoby ich formułowania oraz ich rodzaje; zasady dydaktyki, metody nauczania, treści nauczania i organizację procesu kształcenia oraz pracy uczniów;
C.W4. zagadnienie lekcji jako jednostki dydaktycznej oraz jej budowę, modele lekcji i sztukę prowadzenia lekcji, a także style i techniki pracy z uczniami; interakcje w klasie; środki dydaktyczne;
C.W5. konieczność projektowania działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów, w szczególności możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się, a także potrzebę i sposoby wyrównywania szans edukacyjnych, znaczenie odkrywania oraz rozwijania predyspozycji i uzdolnień oraz zagadnienia związane z przygotowaniem uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych; autonomię dydaktyczną nauczyciela;
C.W6. sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów: ocenianie kształtujące w kontekście efektywności nauczania, wewnątrzszkolny system oceniania, rodzaje i sposoby przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych; tematykę oceny efektywności dydaktycznej nauczyciela i jakości działalności szkoły oraz edukacyjną wartość dodaną;
W zakresie umiejętności absolwent potrafi:
C.U1. zidentyfikować potrzeby dostosowania metod pracy do klasy zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego;
C.U2. zaprojektować działania służące integracji klasy szkolnej;
C.U3. dobierać metody nauczania do nauczanych treści i zorganizować pracę uczniów;
C.U4. wybrać model lekcji i zaprojektować jej strukturę;
C.U5. zaplanować pracę z uczniem zdolnym, przygotowującą go do udziału w konkursie przedmiotowym lub współzawodnictwie sportowym;
C.U6. dokonać oceny pracy ucznia i zaprezentować ją w formie oceny kształtującej;
W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:
C.K1. twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów.
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach i aktywny udział w dyskusjach / EGZAMIN USTNY
Literatura
Literatura podstawowa:
• Cz. Kupisiewicz, Dydaktyka ogólna, Impuls 2012
• Stawinski W., Dydaktyka biologii i ochrony środowiska, PWN Kraków 2006
• M. V. Covington, K. M. Teel, Motywacja do nauki, Wydawnictwo GWP, 2004
• D. Sterna, Ocenianie kształtujące w praktyce, Centrum edukacji Obywatelskiej, 2014
• J. Hattie, Widoczne uczenie się dla nauczycieli, Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2015
• Bloom B.S. (1971), Taxonomy of Educational Objectives. Handbook I and II., New York. 1971
• Załącznik 1. do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół z dn. 30 maja 2014, Dz. U. z 2014 r. poz. 803
Literatura dodatkowa:
• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie – przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność 2010
• G. Petty, Nowoczesne nauczanie, Wydawnictwo GWP 2013
• W. Okoń Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie Żak 2003
• Krathwohl D.R., A Revision of Bloom’s Taxonomy: An Overview, Theory into practice, 41 (4) 2002
• Sterna D., Uczę (się) w szkole, Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2014
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: