Zintegrowane metody badań hydrogeologicznych 1300-WZMBH-GES
Kurs obejmuje komplementarne metody badawcze wykorzystywane do rozpoznawania warunków hydrogeologicznych. Zajęcia odbywają się bezpośrednio w terenie na wybranych poligonach badawczych, a po pozyskaniu materiału badawczego także w laboratorium hydrogeologicznym i hydrogeochemicznym oraz w pracowni komputerowej ECEG. Część zajęć terenowych odbywa się na wybranych obiektach oddziaływujących na środowisko wód podziemnych (w zakresie zależnym od aktualnej dostępności obiektów).
1) Projektowanie i wykonanie badań geofizycznych oraz interpretacja wyników pomiarów terenowych:
- Praktyczne aspekty wykorzystania georadaru (GPR – Ground Penetrating Radar) i tomografii elektrooporowej (ERT - electrical resistivity tomography) w badaniach hydrogeologicznych. Wprowadzenie w problematykę prospekcji georadarowej i obrazowania elektrooporowego do rozpoznawania granic ośrodków różniących się wykształceniem litologicznym oraz stopniem nawodnienia (położeniem zwierciadła wód podziemnych).
- Przeprowadzenie pomiarów terenowych przy pomocy georadaru i metodą tomografii elektrooporowej.
- Przetwarzanie i interpretacja wyników uzyskanych metodą georadarową i tomografii elektrooporowej w pracowni komputerowym.
2) Terenowe i laboratoryjne badania hydrogeologiczne - wzdłuż tych samych profili badawczych co badania geofizyczne dla korelacji i weryfikacji wyników uzyskanych z badań geofizycznych.
- Badania terenowe obejmują wykonanie szeregu płytkich sondowań penetracyjnych oraz stałego otworu obserwacyjnego (piezometr) do
badań parametrów filtracji (współczynnik filtracji) przy zastosowaniu aparatu Paramex.
- Badania laboratoryjne gruntów ze strefy aeracji i saturacji w laboratorium ECEG na przepuszczalnościomierzu i permeamatrze.
- Badania terenowe i laboratoryjne chemizmu wód podziemnych – prawidłowy pobór próbek wód podziemnych zgodny z zasadami QA/QC, zakres niezbędnych badań terenowych, filtrowanie próbek, utrwalanie próbek, oznaczenia składników chemicznych w laboratorium ECEG (HACH, Slandi, wielofunkcyjny aparat Elmetron CX-401, miareczkowanie).
3) Metody gospodarowania zasobami wód podziemnych:
- Zasady funkcjonowania instalacji geotermalnej ECEG, opartej na głębokich studniach wierconych - zalety i wady różnych rodzajów instalacji geotermalnych oraz ocena oddziaływania instalacji na środowisko wód podziemnych.
- Oddziaływanie kopalni piasku ZWP Mosty na stan i jakość wód podziemnych. Rodzaj i zasięg prowadzonych odwodnień w obrębie czynnych wyrobisk. Forma zagospodarowania nieczynnych wyrobisk i przetwarzanie ich w zbiorniki wodne (Mosty I). Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów zależnych od wód podziemnych (Mosty III).
- Zagospodarowanie wód mineralnych i leczniczych w rejonie Buska Zdroju. Aspekty prawne gospodarowania wodami w ramach koncesji geologicznych i analiza gospodarki wodnej w rejonie eksploatacji wód mineralnych. Pochodzenie wód i kształtowanie składu chemicznego zmineralizowanych wód podziemnych, w tym wód leczniczych typu siarczkowego, bromkowego i jodkowego. Współdziałanie wód mineralnych i słodkich. Charakterystyka ujęć wód leczniczych na przykładzie ujęcia UZG Kopalnia Las Winiarski. Udostępnianie i wykorzystanie wód mineralnych – uzdrowisko i pijalnia wód w Busku Zdroju.
- Zaopatrzenie i ochrona wód podziemnych na terenach zurbanizowanych. Komunalne ujęcia wód podziemnych dla Kielc (Białogon, Zagnańsk) oraz metody ochrony ujęć (strefy ochronne, monitoring wód podziemnych). Zagrożenia dla jakości i ilości wód podziemnych na terenach zurbanizowanych w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych: GZWP 414 (Zagnańsk), GZWP 417 (Kielce).
Ogniska zanieczyszczeń i ich potencjalne oddziaływanie na jakość wód podziemnych w ujęciu Białogon.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student:
W obszarze wiedzy:
K_W01 - ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii ogólnej ze szczególnym uwzględnieniem hydrogeologii, geologii inżynierskiej, tektoniki i kartografii geologicznej, gospodarki surowcami mineralnymi jak również ochrony środowiska
K_W03 - ma wiedzę na temat rodzajów zanieczyszczeń, źródeł ich pochodzenia i warunków migracji w warstwie wodonośnej, podatności gruntów i wód podziemnych na zanieczyszczenia
K_W06 - ma wiedzę na temat modeli środowiska geologicznego, współoddziaływania pomiędzy środowiskiem geologicznym a obiektami budowlanymi, zasad dokumentowania środowiska geologicznego dla potrzeb dokumentacji kartograficznych, przemysłu wydobywczego, obiektów budownictwa powszechnego, przemysłowego, wodnego i gospodarki odpadam
K_W11 - zna sposoby pozyskiwania i rozliczania funduszy na realizację badań;. zna regulacje prawne w zakresie poszukiwania i wydobywania kopalin oraz wykonywania prac geologicznych, unormowanych prawem geologicznym i górniczym, ustawą o ochronie i kształtowaniu środowiska, prawem wodnym i innymi aktami prawnymi, zna zasady procesu koncesyjnego oraz zasady postępowania administracyjnego w zakresie działalności geologicznej, zna skutki nieprzestrzegania zasad ochrony praw własności intelektualnej; zna metody rozwoju własnej przedsiębiorczości
W obszarze umiejętności:
K_U01 - stosuje zaawansowane techniki badań laboratoryjnych (petrograficzne, geochemiczne, hydrochemiczne, geotechniczne, hydrogeologiczne, geoinżynierskie)
K_U02 - korzysta z zasobów internetowych danych geologicznych, potrafi dokonać ich weryfikacji, wykorzystuje do obliczeń geologicznych proste oraz zaawansowane programy komputerowe (np. Visual MODFLOW, AutoCAD czy Arc GIS), interpretuje wyniki obliczeń w sposób opisowy lub graficzny
K_U03 - umie określić genezę złoża surowców mineralnych, procesy prowadzące do jego powstania i wykorzystanie określonych surowców w celach naukowych i przemysłowych ; potrafi określić jakość wód podziemnych, ocenia ich przydatność do różnych potrzeb, ocenia stopień ich zanieczyszczenia, interpretuje mapy chemizmu i jakości wód podziemnych, ocenia podatność tych wód na zanieczyszczenia i określa zasady ich monitoringu i ochrony
K_U10 - planuje empiryczne badania terenowe (rodzaj badań, kolejność, terenowa weryfikacja wyników) i kwerendę archiwów terenowych w celu pozyskania materiałów do osiągnięcia zamierzonego efektu naukowego lub praktycznego, wybiera punkty badawcze, pobiera próbki (wody, gruntu, skały) lub okazy wg odpowiednich technik
K_U11 - ma umiejętność studiowania fachowej literatury polskiej i światowej oraz materiałów niepublikowanych, posiada umiejętności językowe na poziomie B2+, zdobyte poprzez korzystanie z anglojęzycznej literatury podczas przygotowywania się do seminariów oraz pisania pracy magisterskiej; ma umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków i wykorzystania w pracy badawczej
W obszarze kompetencji społecznych:
K_K01 - rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi
K_K04 - realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować właściwe sposoby ich rozwiązania
Kryteria oceniania
Ocenie podlegają:
- sprawozdania z wykonanych badań terenowych i laboratoryjnych wraz z wynikami i ich interpretacją (obliczeniową, graficzna, pisemną),
- znajomość zagadnień teoretycznych i praktycznych przedstawionych na zajęciach terenowych i laboratoryjnych.
Egzamin pisemny
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
- Macioszczyk A., Dobrzyński D., 2002. Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. PWN, Warszawa
- Macioszczyk A., (red.), 2006. Podstawy hydrogeologii stosowanej. PWN. Warszawa,
- Turek S. (red.), 1971. Poradnik hydrogeologa. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.
- Paczyński B., Sadurski A., red., - Hydrogeologia regionalna Polski, t. II – Wody mineralne, lecznicze i termalne oraz kopalniane. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa 2007.
- Kleczkowski A. S. (red.), 1984 - Ochrona wód podziemnych. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
- Stein J. 2004 - „Geofizyka geologiczna – przewodnik do zajęć dla studentów Wydziału Geologii UW”, Zakład Graficzny UW, Warszawa.
- Fajkiewicz Zb. (red.), 1972 - „Zarys geofizyki stosowanej” Wydawnictwa Geologicza.
- Stenzel P., Szymanko, J. 1973. Metody geofizyczne w badaniach hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Wydawnictwa Geologiczne; Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: