Podstawy paleobiologii 1300-WPPLW

Wykład składać będzie się z trzech bloków tematycznych

Blok I. Tafonomia
Podstawy tafonomii. Omówione zostaną przemiany zachodzące po śmierci organizmu (procesy gnilne, bioerozja), oraz nietypowe stany zachowania i ich przyczyny (pogrzebanie, zatrzymanie procesów gnilnych). W szczególności przedmiotem wykładu będzie rola mat mikrobialnych w procesach tafonomicznych. Scharakteryzowane zostaną też możliwości zachowania w stanie kopalnym DNA, węglowodanów, białek, kwasów tłuszczowych i lipidów (Briggs and Crowther 2007, Liu et al. 2011, Laflamme et al. 2011). Scharakteryzowane zostaną czynniki wpływające na niekompletność zapisu kopalnego – „filtry” występujące pomiędzy żywym organizmem a skamieniałością (Raup 1972, Briggs and Crowther 2007, Beton and Harper 2009). Kolory jako przykład nietypowego stanu zachowania. Możliwości zachowania kolorów w stanie kopalnym (kolor pigmentowy, kolor strukturalny). Przegląd grup skamieniałości z zachowanym kolorem – ramienionogi, owady, mięczaki, ptaki; melanina u różnych grup organizmów (np. Biernat 1984, Górka 2008, Vinthers et al. 2008, Glass et al. 2012). Tafonomia eksperymentalna.
Okna tafonomiczne (Konzervat i Konzentrat Lagerstätte), oraz przegląd wybranych Konzervat Lagerstätte pod kątem stanu zachowania, zachowanych biocenoz i znaczenia ewolucyjnego (Ediacara, Maotianshan, Burgess, Fezouata, Rhynie, La Voulte sur Rhone, Green River i inne; Laflamme et al. 2011, Liu et al. 2011, Van Roy 2010, Chen et al. 2010, Gould 1989).

Blok II. Paleoekologia
Pojęcia ekosystemu, sieci troficznej, sukcesji ekologicznej, niszy ekologicznej. Przykłady ekosystemów morskich i lądowych (rafy, wybrzeża piaszczyste, lasy, pustynie) mających potencjał fosylizacyjny. Omówienie współczesnych raf jako najbardziej złożonych ekosystemów morskich. Podział przestrzeni ekologicznej (ecospace): megagildie ekologiczne w czasie, czynniki warunkujące rozmieszczenie organizmów (Bambach 1983, Bambach et al. 2007). Ekosystem Mistaken Point jako przykład sukcesji ekologicznej. Interakcje międzygatunkowe w obrębie ekosystemów: drapieżnictwo, konkurencja, relacje symbiotyczne; ich zapis kopalny, przykłady. Oddziaływania międzygatunkowe jako główny czynnik doboru naturalnego. Koewolucja układu pasożyt-żywiciel. Skamieniałości jako wskaźniki środowiska (wskaźniki batymetryczne, prądowe etc.; Greenwood 2007), przykłady. Zmienność środowiska jako drugi główny czynnik doboru naturalnego; odpowiedź organizmów na zmianę środowiska. Plastyczność fenotypowa jako przykład odpowiedzi organizmów na zmiany środowiskowe. Aktualistyczne badania plastyczności fenotypowej, przykłady o dużym potencjale fosylizacyjnym (Todd 2008). Plastyczność fenotypowa a taksonomia.

Blok III. Gatunek
Identyfikacja gatunku kopalnego. Przedstawione zostaną różne możliwe koncepcje gatunku i ograniczenia w ich stosowaniu w odniesieniu do materiału kopalnego.