Projektowanie i dokumentowanie badań geofizycznych, geologiczno-inżynierskich, hydrogeologicznych 1300-OPBGGHGP-GGG
Celem przedmiotu jest przedstawienie zasad prawnych oraz tzw. dobrych praktyk przy projektowaniu i dokumentowaniu badań geofizycznych, geologiczno-inżynierskich, hydrogeologicznych i geośrodowiskowych.
Problematyka geologiczno-inżynierska zostanie poruszona w kontekście różnych rodzajów działalności (zagospodarowania przestrzennego, geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych) i różnych rodzajów budownictwa (miejskie i przemysłowe, wodne, komunikacyjne). Omówiony zostanie wpływ stopnia złożoności budowy geologicznej na projektowanie prac geologiczno-inżynierskich, kategorie geotechniczne obiektów budowlanych, a także treść i merytoryczna zawartość projektu robót geologicznych i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej.
W ramach zagadnień geologiczno-inżynierskich przedstawione zostaną:
- cel i zasadność prowadzenia badań geologiczno-inżynierskich tj. praktyczne i merytoryczne oczekiwania projektantów budowlanych, regulacje prawne i normy stosowane podczas planowania badań geologiczno-inżynierskich i ich dokumentowania
- dane archiwalne jako podstawa planowania badań geologiczno-inżynierskich
- parametryzacja ośrodka gruntowo-skalnego – klasyfikacja oraz wskazanie i omówienie głównych, istotnych parametrów; przedstawienie celu parametryzacji oraz omówienie gdzie są one wykorzystywane; tworzenie modelu geologiczno-inżynierskiego
- główne stany graniczne analizowane w podłożu obiektów budowlanych
- badania laboratoryjne i terenowe – zaprezentowania i omówienie głównych metod badawczych w warunkach laboratoryjnych i terenowych stosowanych do parametryzacji ośrodka gruntowo-skalnego
- planowanie badań w zależności od typu inwestycji (obiektu inżynierskiego) – omówione zostaną na przykładach zakresy proponowanych prac badawczych w nawiązaniu do typu konstrukcji (obiekty liniowe, kubaturowe, przemysłowe, niestandardowe)
- zawartość dokumentacji geologiczno-inżynierskiej na przykładzie zatwierdzonych administracyjnie opracowań.
Zajęcia z części hydrogeologicznej dotyczyć będą praktycznych umiejętności związanych z pozyskaniem danych do projektów, dokumentacji i innych opracowań hydrogeologicznych. Zadaniem studentów będzie również interpretacja tych danych zgodnie z wiedzą hydrogeologiczną oraz administracyjno-prawną, a także wykonanie wybranych elementów do opracowań hydrogeologicznych z wykorzystaniem programów komputerowych.
Zajęcia z części geośrodowiskowej obejmować będą prace terenowe związane z metodyką pobierania próbek oraz analizy laboratoryjne podstawowych właściwości gruntów i parametrów wykorzystywanych w badaniach geośrodowiskowych w oparciu o obowiązujące akty prawne. Problematyka badań geośrodowiskowych obejmie zagadnienia związane z:
- kartowaniem sozologicznym;
- tworzeniem i interpretacją modelu budowy geologicznej pod kątem wrażliwości na skażenie i potencjalnej migracji;
zanieczyszczeń;
- metodyką pobierania, uśredniania, zmniejszania próbek gleb, gruntów i wód;
- monitoringiem gleb, gruntów i wód;
- sposobem prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi;
- kryteriami oceny wystąpienia szkody w środowisku.
Zajęcia z części geofizycznej odbywają się w pracowni komputerowej. Studenci pracują samodzielnie. Studenci mają zadanie zaprojektowanie pomiarów geofizycznych uwzględniając kolejne etapy: wstępną ocenę problemu, dobór najkorzystniejszej metody geofizycznej; ustalenie metodyki oraz zakresu pomiarów, ocenę sposobu w jaki dane będą pozyskiwane, przetwarzane oraz interpretowane. Kolejnym zadaniem studentów będzie wykonanie fragmentu dokumentacji na podstawie otrzymanych danych. Badania geofizyczne zostaną odniesione do problematyki badawczej (inżynierskiej, środowiskowej, hydrogeologicznej) jak również do rejonu badań (Niż Polski, obszary górskie).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się w zakresie wiedzy:
K_W01 - Rozumie zjawiska fizyczne, geologiczne zachodzące w przyrodzie
K_W04 - Zna i rozumie sposoby określania parametrów hydrogeologicznych warstwy wodonośnej oraz chemizmu wód podziemnych
K_W05 - Zna parametry fizyczne, odkształceniowe i wytrzymałościowe gruntów i skał. Zna i rozumie zależności pomiędzy parametrami fizycznymi i mechanicznymi ośrodka geologicznego
K_W06 - Zna i rozumie zasady tworzenia modelu geologicznego dla potrzeb dokumentowania geologiczno – inżynierskiego, geotechnicznego /lub hydrogeologicznego czy też geofizycznego
K_W07 - Zna metody geofizyczne, ich zalety i ograniczenia stosowania
K_W09 - Zna zasady i rozumie konieczność prowadzenia prac poszukiwawczych z poszanowaniem ochrony środowiska naturalnego i gospodarczego człowieka
K_W10 - Ma wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i/lub polowych do rozwiązywania problemów geologicznych
K_W11 - Zna i rozumie zasady działania układów pomiarowych i aparatury badawczej używanej w eksperymentach, ma świadomość ograniczeń technologicznych, aparaturowych i metodologicznych w badaniach naukowych, zna elementy teorii niepewności pomiarowych w zastosowaniu do eksperymentów geofizycznych i geologicznych
K_W12 - Ma wiedzę na temat parametrów ośrodka gruntowego/skalnego dla celów projektowania i wykonawstwa budowli ziemnych, podziemnych, kubaturowych, liniowych
K_W18 - Zna i rozumie zasady planowania badań z wykorzystaniem technik i narzędzi badawczych
K_W20 - Zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności w stopniu pozwalającym na bezpieczny udział w badaniach laboratoryjnych oraz terenowych
K_W21 - Zna i rozumie podstawowe regulacje prawne dotyczące utworów dorobku intelektualnego oraz patentów. Szanuje efekty ludzkiej kreatywności i jest świadomy konsekwencji związanych z wkroczeniem w zakres cudzej wyłączności
Efekty uczenia się w zakresie umiejętności:
K_U11 - Potrafi w sposób zrozumiały, w mowie i na piśmie, przedstawiać problemy geologiczne, geofizyczne oraz inżynierskie. Potrafi korzystać z norm oraz klasyfikacji
K_U13 - Potrafi zaplanować badania terenowe (rodzaj badań, kolejność, terenowa weryfikacja wyników) i kwerendę archiwów terenowych w celu pozyskania materiałów do osiągnięcia zamierzonego efektu badawczego lub praktycznego, wybiera punkty badawcze, pobiera próbki (wody, gruntu, skały) lub okazy wg odpowiednich technik
K_U15 - Potrafi opracować w formie tekstowej, graficznej i multimedialnej zadanie geologiczne, geofizyczne
K_U16 - Potrafi w sposób przystępny przedstawić i wyjaśnić fakty dotyczące zjawisk i praw w geologii, geoinżynierii i geofizyce. Skutecznie komunikuje się zarówno ze specjalistami jak i specjalistami pokrewnych dziedzin w tym zakresie
K_U18 - Posiada umiejętność organizacji pracy własnej i zespołowej, samodzielnie podejmuje i inicjuje proste działania badawcze lub zawodowe
K_U19 - Umie zaplanować etapy przygotowawcze do wykonania prezentacji projektów
K_U20 - Umie pracować w grupach badawczych. Potrafi stworzyć opracowanie indywidualne oraz zespołowe dotyczące określonego problemu praktycznego czy literaturowego z geologii, geoinżynierii i geofizyki
K_U21 - Posiada umiejętność samokształcenia, potrafi znajdować niezbędne informacje w literaturze fachowej, bazach danych i innych źródłach, potrafi krytycznie ocenić informacje pochodzące ze źródeł niezweryfikowanych
K_U23 - Projektuje i organizuje prace geofizyczne związane z poszukiwaniem wód podziemnych i złóż, obiektów archeologicznych, rozpoznaniem podłoża budowlanego, czy też lokalizacją zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego
Efekty uczenia się w zakresie kompetencji społecznych:
K_K01 - Rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi
K_K02 - Jest gotów do poszerzenia i pogłębienia wiedzy, przy czym jest świadomy zagrożeń przy pozyskiwaniu informacji z niezweryfikowanych źródeł, w tym z internetu
K_K03 - Potrafi odnaleźć się w przypisanej mu roli w zespole, a powierzone zadanie wykonuje w sposób odpowiedzialny i terminowy kierując się najlepszą wiedzą i umiejętnościami
K_K08 - Jest gotów do komunikacji ze specjalistami oraz społeczeństwem w zakresie prezentacji wyników badań
K_K10 - Zna zasady efektywnego osiągania zamierzonych celów przy wykonywaniu prac geologicznych
K_K11 - Realizując geologiczne zadania badawcze przestrzega zasad etyki i wymaga tego od innych
K_K12 - Rozumie i docenia znaczenie uczciwości intelektualnej w działaniach własnych i innych osób
K_K13 - Jest gotów odpowiedzialnie pełnić funkcje zawodowe, kultywować i upowszechniać w prowadzonej działalności wzory właściwego postępowania, uczestniczyć w promowaniu kultury projakościowej, kultury współpracy i zasad etyki zawodowej
K_K14 - Jest gotów inicjować działania na rzecz środowiska społecznego, grupy zawodowej oraz na rzecz interesu publicznego
Kryteria oceniania
raporty z zajęć oraz kolokwium w formie pisemnej
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
● A. Gonet , J. Macuda, L. Zawisza, R. Duda, J. Porwisz, 2011. Instrukcja obsługi wierceń hydrogeologicznych, wyd. AGH, Kraków
● S. Kowalczyk, Krzysztof Cabalski, Michał Radzikowski 2024. Rozpoznawanie warunków geologiczno-inżynierskich projektowanych obiektów tunelowych – rozważania nad podejściem dokumentacyjnym. Przegląd Geologiczny, vol. 72, nr 12/2, 798-
● E. Majer , M. Sokołowska , Z. Frankowski , M. Barański , Z. Bestyński , S. Ostrowski , A. Pasieczna , P. Pietrzykowski , M. Przyłucka , O. Błachnio , M. Chada , P. Czarniak , E. Dziekan-Kamińska , M. Jaros , M. Judkowiak , A. Łukawska , K. Majer , G. Pacanowski , A. Piechota , A. Roguski , G. Ryżyński , I. Samel , J. Sokołowski , M. Szabłowska , M. Szlasa. 2018. Zasady dokumentowania geologiczno-inżynierskiego. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Warszawa 2018. ISBN 978-83-7863-774-5
● E. Myślińska 2016. Laboratoryjne badania gruntów i gleb. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
● S. Ostrowski, G, Pacanowski, E, Majer, M. Sokołowska 2023. Badania geologiczno-inżynierskie. Geofizyka inżynierska".
● Praca zbiorowa. 2021, 2023. Wytyczne rozpoznania i badań podłoża budowlanego dla inwestycji kolejowych dużych prędkości
● Praca zbiorowa. 2019. Wytycznych wykonywania badań podłoża gruntowego na potrzeby budownictwa drogowego. Część 1
● Praca zbiorowa. 2014. Wytyczne badań podłoża gruntowego dla potrzeb budowy i modernizacji infrastruktury kolejowej
● ROZPORZĄDZENIE, 2016 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. Dz.U. 2016 poz. 2033
● Ustawa „Prawo wodne” z dnia 20.07.2017 r wraz z późniejszymi zmianami oraz przepisy wykonawcze (rozporządzenia i obwieszczenia)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: