Geologia historyczna (dla geologii poszukiwawczej) 1300-OGHW-GEP

Wykład ma za zadanie przedstawienie teoretycznych podstaw interpretacji dziejów Ziemi w oparciu o dane paleontologiczne, paleomagnetyczne, geotektoniczne i facjalne. Zajęcia rozpoczynają się przedstawieniem przedmiotu i wprowadzeniem w zasady datowania skał i procesów. Fanerozoiczna historia Ziemi poprzedzona jest obszernym omówieniem prekambryjskiego etapu dziejów Ziemi, z uwzględnieniem wczesnej ewolucji planety, mechanizmów formowania się skorupy ziemskiej, prekambryjskich przekształceń paleogeograficznych, ewolucji atmosfery i hydrosfery. Prekambryjska historia życia omawia chemiczną fazę syntezy żywych organizmów, ewolucję i zapis paleontologiczny Monera i Protoctista oraz przedstawia teorie dotyczące organizmów ediakarańskich oraz początków Metazoa. Fanerozoiczna historia Ziemi przedstawiona jest w czterech głównych blokach stratygraficznych: wczesny paleozoik, późny paleozoik, mezozoik i kenozoik. W obrębie każdego z bloków omówione są: podstawy podziału stratygraficznego, przemiany paleogeografii światowej i główne zdarzenia geotektoniczne, ewolucja życia, paleontologiczne podstawy stratygrafii, regionalny zapis historii kontynentów oraz wykształcenie facjalne na obszarze dzisiejszej Europy i Ameryki Północnej. W bloku dotyczącym starszego paleozoiku prezentowana jest struktura zmian różnorodności biologicznej, kryzysy i radiacje, ze szczególnym naciskiem na kambryjską eksplozję ewolucyjną oraz radiację ordowicką. Prezentowana jest szczegółowa historia i budowa kaledonidów europejskich. Blok późnopaleozoiczny omawia zagadnienie zlodowaceń permsko-karbońskich oraz przyczyny i przebieg eustatycznych zmian poziomu morza. Ważnym zagadnieniem jest historia amalgamacji Pangei wraz z przedstawieniem historii i budowy łańcucha waryscyjskiego. Przedstawione są zróżnicowanie życia i struktura ekologiczna w morzach późnopaleozoicznych, rozwój ryb w dewonie, ekspansja życia na lądy oraz główne kryzysy faunistyczne w późnym paleozoiku: fran/famen i perm/trias. Mezozoiczna historia planety skupia się na omówieniu rozpadu Pangei i powstaniu oceanów: atlantyckiego i Tetydy. Prezentowane są najważniejsze etapy rozwoju życia w mezozoiku, w tym triasowa odnowa życia w morzach po wymieraniu perm/trias, ewolucja dinozaurów oraz kryzys kreda/paleogen. Kenozoiczna historia Ziemi prezentowana jest z naciskiem na procesy formowania się obecnej geografii światowej w paleogenie i zmiany klimatyczne w paleogenie i neogenie z uwzględnieniem plejstoceńskiej epoki lodowej. Ewolucja życia w kenozoiku skupia się na ewolucji flory lądowej i jej prowincjonalizmie, radiacji przystosowawczej ssaków, rozwoju życia w trakcie i po zlodowaceniach plejstoceńskich oraz ewolucji hominidów. Regionalny zapis kenozoicznej historii kontynentów i oceanów prezentowany jest ze szczególnym uwzględnieniem budowy i ewolucji łańcucha alpejskiego i jego basenów przedgórskich. Wykład kończy się prezentacją kontynentalnego i oceanicznego zapisu historii epoki lodowej.