Mechanika klasyczna i szczególna teoria względności SPF 1102-S101
Program wykładu:
1. Elementy rachunku wektorowego. Suma i różnica wektorów. Iloczyn skalarny. Iloczyn wektorowy.
2. Elementy rachunku różniczkowego. Pojęcie pochodnej. Pochodne funkcji: xn, sin(x), cos(x). Pochodna funkcji wykładniczej ax, ex. Pochodne sumy, różnicy, iloczynu, ilorazu. Pochodna funkcji złożonej: f(ax), f(g(x)). Pochodne wyższych rzędów. Numeryczne obliczanie pierwszej i drugiej pochodnej. Szereg Maclaurina.
Całka nieoznaczona; całki nieoznaczone z prostych funkcji. Całka oznaczona jako pole pod krzywą. Podstawowe twierdzenie rachunku całkowego. Całkowanie numeryczne.
3. Kinematyka i dynamika w jednym wymiarze. Oddziaływania. Newtonowskie sformułowanie zasad dynamiki. Prymitywne ujęcie pierwszej zasady, bezwładność. II zasada dynamiki. Ruch jednostajnie przyspieszony - stała siła. Ruchy ze zmienną siłą. III zasada dynamiki, "wzajemność" oddziaływań. Opis ruchu w jednowymiarowym układzie współrzędnych. Położenie, przesunięcie, droga. Prędkość. Numeryczne obliczanie prędkości. Przyspieszenie. Numeryczne obliczanie przyspieszenia. Ruch jednostajny. Ruch jednostajnie przyspieszony. Spadek swobodny, przyspieszenie ziemskie. Rzut pionowy. Ruch z tarciem. Siły zależne tylko od czasu. Ruch z tłumieniem proporcjonalnym do prędkości..
4. Oscylator harmoniczny w jednym wymiarze. Oscylator harmoniczny swobodny, wartość siły proporcjonalna do wartości wychylenia, całkowanie równania ruchu. Numeryczne całkowanie równań ruchu oscylatora. Oscylator tłumiony siłą proporcjonalną do prędkości. Oscylator wymuszony nietłumiony i tłumiony.
5. Praca i energia w jednym wymiarze. Pojęcie pracy w jednym wymiarze. Równania Newtona a pojęcie energii kinetycznej. Siły zależne od położenia, pojęcie energii potencjalnej. Przemiany energii oscylatora harmonicznego. Praca i energia potencjalna w polu sił a/x2. Ruch pionowy w polu a/x2, opis numeryczny. Ruch pionowy w polu a/x2, opis analityczny przez równanie stałej energii. Druga prędkość kosmiczna dla ruchu pionowego.
6. Względność ruchu w mechanice klasycznej I. Opis ruchu w dwóch układach odniesienia. Transformacja położenia, prędkości i przyspieszenia. Transformacja równań ruchu. Problem istnienia układu inercjalnego. Siły pozorne. Problem nieważkości "w windzie".
7. Zderzenia w jednym wymiarze. Pojęcie pędu. Zasady dynamiki w opisie pędowym. Zderzenie idealnie niesprężyste i wybuch. Problem energii. Zderzenie idealnie sprężyste. Wprowadzanie dynamiki "od pędu".
8. Kinematyka i dynamika w dwóch i trzech wymiarach. Opis położenia w wielu wymiarach. Wektor wodzący, tor, przesuniecie, droga. Prędkość. Przyspieszenie. Składowa styczna i normalna przyspieszenia. Uogólnienie zasad dynamiki. Ruchy w jednorodnych polach grawitacyjnym i elektrostatycznym. Rzuty. Jednostajny ruch po okręgu. Ruch w jednorodnym polu magnetycznym. Spektrometr masowy.
9. Praca i energia w dwóch i trzech wymiarach. Uogólnienie pojęcia pracy (jako całki krzywoliniowej). Energia kinetyczna. Pola zachowawcze, energia potencjalna. Zasada zachowania energii.
10. Ruchy w polu centralnym. Ruchy ciał niebieskich po okręgach. III prawo Keplera. I prędkość kosmiczna. Zamknięte i otwarte tory ciał niebieskich. Numeryczny opis ruchu w polu grawitacyjnym. Ruch po paraboli a II prędkość kosmiczna. Ruch cząstek naładowanych w polu jądra atomowego.
11. Względność ruchu w mechanice klasycznej II (w dwóch wymiarach). Układ poruszający się ruchem postępowym względem układu inercjalnego. Układ poruszający się ruchem obrotowym jednostajnym względem układu inercjalnego. Siła odśrodkowa, siła Coriolisa. I zasada dynamiki jako postulat istnienia układu inercjalnego.
Forma zaliczenia: Egzamin ustny
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Podstawowy:
Ginter J., Mechanika. Skrypt dla Studium Podyplomowego Fizyki z Astronomią,
Wyd. Wydział Fizyki UW, Warszawa 2003.
Uzupełniające:
Resnick R., Halliday D., Fizyka, tom 1, PWN, Warszawa 1998.
Hewitt P.G., Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa 2000.
Bolton W., Zarys fizyki, PWN, Warszawa 1982.
Jenike M., Fizyka I (dla LO), WSiP, Warszawa 1999.
Salach J., Sagnowska B., Kreiner J.M., Fizyka II (dla LO), WSiP, Warszawa 1999.
Ginter J., Fizyka III (dla LO), WSiP, Warszawa 1999.
Kozielski M., Fizyka dla szkół średnich, tomy 1,2,3, Wydawnictwo B.Z. Kozielski, Warszawa 1997.
Rogers E.M., Fizyka dla dociekliwych, część II Astronomia, PWN, Warszawa 1966.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: