Nobliści i nominowani z Rzeczypospolitej 1100-NNRZ

Do „oficjalnych” polskich noblistów zaliczamy Marię Skłodowską-Curie, Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Czesława Miłosza, Lecha Wałęsę. Wisławę Szymborską oraz Olgę Tokarczuk. Z tym, że Maria Skłodowska-Curie jest we Francji uważana za laureatkę francuską, a Czesław Miłosz zaliczany jest do laureatów litewskich oraz amerykańskich.
Jednocześnie znamy wielu laureatów, którzy związani byli z Rzeczpospolitą i w mniejszym lub większym stopniu do tego się przyznawali. Wiele polskich miejscowości i uczelni szczyci się laureatami Nagrody Nobla spoza w/w oficjalnej listy.
Z kolei osoby nominowane są ujawniane 50 lat po terminie przyznania Nagrody Nobla, przy czym nie wszystkie komitety noblowskie tego terminu przestrzegają. Dla Nagrody Nobla z medycyny spóźnienie wynosi już 20 lat.
Celem wykładu jest przedstawienie elementów historii nauki i kultury oraz burzliwych losów życiowych wybranych laureatów Nagrody Nobla oraz wybranych nominowanych do Nagrody Nobla związanych z Rzeczpospolitą.

Główne tematy:
1. Sześć medali Noblowskich w rodzinie Curie
2. Twórcy podstaw współczesnej fizyki – Michelson, Rabi, Stern, Born.
3. Fizycy przełomu wieków – von Klitzing, Charpak, Bednorz, Wilczek
4. Pokojowa nagroda fizyka z UW – Józef Rotblat.
5. Maria Göppert - Mayer– noblistka na pół etatu.
6. Wrocławscy Nobliści
7. Warszawscy nominowani – Danysz, Pniewski, Infeld
8. Trzej laureaci z ekonomii – Hurwicz absolwent UW, Kuznets z Pińska oraz wrocławianin Selten
9. Nagrody pokojowe – Begin, Perez, Wałęsa
10. Stracone nadzieje chemików – Olszewski, Fajans, Funk
11. Nominacje z medycyny – Weigl, Hirszfeld, Babiński, Koprowski
12. Laureaci z literatury – Sienkiewicz, Reymont, Miłosz, Szymborska, Tokarczuk
13. Inni laureaci z literatury – Singer, Grass, Bergson
14. Nominacje literackie – Żeromski, Orzeszkowa, Dąbrowska, Iwaszkiewicz, Gombrowicz

Wykład jest ilustrowany przezroczami oraz filmami.

Efekty kształcenia

Słuchacze zdobędą wybranych elementów historii nauki i kultury XX wieku i wybranych wybitnych postaci związanych z Rzeczpospolitą.

Kryteria oceniania

Pisemny test wyboru, podczas którego trzeba będzie odpowiedzieć na kilkadziesiąt pytań.
Dozwolone posiadanie własnych notatek.
Warunkiem zaliczenia jest udzielenie co najmniej 50 procent pozytywnych odpowiedzi.
Ocena końcowa zależy od liczby uzyskanych punktów.
Wykład może być przydatny także dla doktorantów, którzy wybiorą ten przedmiot jako tzw. dyscyplinę dodatkową na egzaminie doktorskim w celu zaliczenia.

Obecność na wykładach nie jest obowiązkowa, ale bardzo zalecana, ponieważ samodzielne przygotowanie do egzaminu wymaga dużego wysiłku. Zaliczenie odbywa się przez pisemny test wyboru, podczas którego trzeba będzie odpowiedzieć na kilkadziesiąt pytań. Warunkiem zaliczenia jest udzielenie co najmniej 50 procent pozytywnych odpowiedzi.
Ocena końcowa zależy od liczby uzyskanych punktów.

Literatura

1. A. Hennel, Miesięcznik DELTA - Polskie nominacje z fizyki i chemii do Nagrody Nobla
http://www.deltami.edu.pl/temat/roznosci/historia_i_filozofia/2019/01/28/Polskie_nominacje_do_Nagrody_Nobla/
2. A. Hennel, Gazeta Wyborcza - Maria Skłodowska-Curie i zgrzybiali starcy
http://wyborcza.pl/7,75400,22813693,maria-sklodowska-curie-i-zgrzybiali-starcy-noblowskie-archiwa.html
3. A. Hennel, Gazeta Wyborcza - Mieliśmy bardzo wielu laureatów
http://wyborcza.pl/7,75400,25273698,mielismy-bardzo-wielu-laureatow-nagrody-nobla-tylko-nie-do.html
4. A. Hennel, Polityka - Z archiwum N
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/1927088,1,smaczki-z-tajnych-noblowskich-archiwow.read
5. A. Hennel, Gazeta Wyborcza - Twórca szczepionki przeciw durowi plamistemu. Polak z wyboru, który nie chciał być Niemcem https://wyborcza.pl/7,75400,23850668,tworca-szczepionki-na-dur-plamisty-polak-z-wyboru-ktory-nie.html
6. A. Hennel, Tok FM - Ilu Polaków było laureatami
https://audycje.tokfm.pl/podcast/81791,Ilu-Polakow-bylo-laureatami-Nagrody-Nobla
7. A. Hennel, Miesięcznik DELTA - Polskie nominacje z medycyny do Nagrody Nobla
https://www.deltami.edu.pl/temat/roznosci/historia_i_filozofia/2019/12/29/Polscy_nominaci_do_Nagrody_Nobla/
8. A. Hennel, Gazeta Wyborcza - Noble 2020. Wrocław ma więcej noblistów niż cała Polska
https://wyborcza.pl/7,75400,26359587,wroclaw-ma-wiecej-noblistow-niz-polska.html
9. Albert Abraham Michelson Noblista z Kujaw, red. D. Kurzawa, Strzelno 2007
10. Noblista z Nowolipek, Marek Górlikowski, Znak, 2018
11. Nobliści skandaliści, Sławomir Koper, Wydawnictwo Harde, 2019
12. Nasi Nobliści, 56 laureatów znad Wisły, Odry i Niemna M. i P. Pilich, Muza, 2020

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1100-NNRZ w USOSweb