Inżynieria finansowa 1000-135IFI
Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi instrumentami pochodnymi. Przedstawienie zasadniczych metod wyceny tych instrumentów z uwzględnieniem praktyki rynkowej.
Program
1. Wprowadzenie
-Instrumenty pochodne
-Rynki finansowe
-Bieżąca statystyka rynków - stan na rok 2004
-Zmienne rynkowe - ceny instrumentów podstawowych
-Ceny akcji, kursy walutowe (spotowe)
2. Stopy procentowe
-Podstawowe stopy procentowe
-Obligacje zero-kuponowe, czynniki dyskontowe
-Stopy zero-kuponowe
-Stopy forward
3. Kontrakt FRA
-Struktura kontraktu FRA
-Stopa kontraktu FRA vs. stopa forward
-Wycena kontraktu FRA
4. Kontrakty IRS / CCIRS
-Struktura kontraktów wymiany procentowej
-Wycena nogi stałej
-Wycena nogi zmiennej
-Wyznaczanie stóp zero-kuponowych z kwotowań kontraktów IRS
5. Kontrakty Forward
-Struktura kontraktów Forward
-Cena wykonania kontraktu Forward
-Kontrakty FX forward
-Wycena kontraktów Forward
-Kontrakty Futures
6. Kontrakty opcyjne
-Rodzaje kontraktów opcyjnych
-Opcje waniliowe
-Parytet opcji kupna/sprzedaży
-Oszacowania na cenę opcji waniliowych
-Zależność ceny opcji waniliowych od ceny wykonania opcji
-Zależność ceny opcji waniliowych od ceny bieżącej instrumentu podstawowego
-Wartość czasowa opcji
7. Modele dyskretne - Drzewa dwumianowe
-Model jednookresowy
-Model wielookresowy
8. Modele ciagłe - Stochastyczne równania różniczkowe
-Geometryczny ruch Browna
-Lemat Ito
-Formua Blacka-Scholesa
-Równanie Blacka-Scholesa
9. Analiza wrażliwości portfeli opcyjnych
-Delta, Gamma
-Vega
-Rho
-Teta
Zabezpieczanie portfela opcyjnego
10. Zmienność
-Zmienność historyczna
-Zmiennośc implikowana
-Struktura zmienności implikowanej
11. Opcyjne kontrakty na stopy procentowe
-Opcje na stopę procentową - caps/floors
-Opcje na kontrakty swap (swapcje)
Rodzaj przedmiotu
Założenia (lista przedmiotów)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza i umiejętności
1. Rozumie pojęcie instrumentu pochodnego, rozpoznaje podstawowe typu instrumentów pochodnych, zna segmenty rynków finansowych, na których prowadzony jest obrót instrumentami pochodnymi.
2. Zna fundamentalne koncepcje, na których oparte są metody wyceniania instrumentów pochodnych, w szczególności koncepcję wartości bieżącej.
3. Zna parametry rynkowe, od których zależą wartości instrumentów pochodnych; zna ich specyfikę, w szczególności cen akcji, wartości indeksów, kursów walutowych, krzywych stóp procentowych, zmienności implikowanych dla poszczególnych rodzajów opcji.
4. Rozumie konstrukcję i zastosowania głównych rodzajów terminowych kontraktów wymiany, w tym kontraktów forward na kursy walutowe, akcje, indeksy, obligacje; kontraktów wymiany stóp procentowych OIS, FRA, IRS, CIRS; umie je wyceniać.
5. Umie wyznaczać krzywe czynników dyskontowych oraz krzywe stóp procentowych dopasowane do odpowiednich segmentów rynku międzybankowego instrumentów pochodnych stopy procentowej.
6.Zna podstawowe własności opcji standardowych, parytet kupna sprzedaży, jakościowe własności funkcji wyceniających opcje; zna podstawowe strategie opcyjnie oraz ich zastosowania.
7. Zna model dwumianowy wyceny opcji, umie zastosować go w praktyce; zna model Blacka-Scholesa oraz formuły Blacka-Scholesa na wycenę opcji standardowych i opcji binarnych, oraz proste warianty tej formuły, w szczególności dla opcji walutowych oraz formułę Blacka.
8. Zna podstawowe współczynniki wrażliwości opcji – deltę, gammę, wegę, tetę; umie przeprowadzić analizę wrażliwości dla opcji.
9. Zna rynkowe podejście do wyceny opcji standardowych oparte na koncepcji zmienności implikowanej, zna zasady wyznaczana struktury płaszczyzny zmienności implikowanej.
10. Zna rynkowe praktyki wyceniania głównych typów opcji na stopę procentową – opcji cap / floor oraz opcji na kontrakt IRS (swapcji).
Kompetencje społeczne
1. Umie komunikować się pracownikami instytucji finansowych, nadzoru finansowego, ekonomistami i finansistami zajmującymi się instrumentami pochodnymi.
2. Rozumie matematyczny fundament i aparat matematyczny, który jest stosowany do wyznaczania wartości będących podstawą decyzji biznesowych, zarządczych, oraz które bezpośrednio lub pośrednio są używane w sprawozdawczości finansowej przedsiębiorstw. Potrafi objaśnić te wielkości.
3. Potrafi praktycznie przełożyć treści wymagań prawnych i regulacyjnych odnoszących się do instrumentów pochodnych na algorytmy, procedury, procesy w instytucjach finansowych, w szczególności w bankach, funduszach inwestycyjnych, firmach ubezpieczeniowych.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny. Egzamin składa się z kilku zadań polegających na rozwiązaniu pewnych problemów z inżynierii finansowej. Próg zdania egzaminu: co najmniej 50% maksymalnej do uzyskania liczby punktów. Na ostateczną ocenę może mieć wpływ całokształt pracy studenta na ćwiczeniach. Do egzaminu w I terminie dopuszczeni są studenci, którzy zaliczyli ćwiczenia. W II terminie do egzaminu mogą przystąpić studenci, którzy nie zaliczyli ćwiczeń o ile uczestniczyli w conajmniej 80% liczby ćwiczeń w semestrze. Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na postawie przedłożenia wymaganej liczby prac domowych i uzyskania conajmniej oceny dostatecznej z pięciu ocenionych zadań. Aktywność podczas ćwiczeń może być również brana pod uwagę jako dodatkowy czynnik przy zaliczaniu ćwiczeń.
Literatura
Inżynieria Finansowa
[1] Neil A. Chris, Black-Scholes and Beyond - Option Pricing Models, McGraw-Hill, 1997.
[2] Keith Cuthbertson, Dirk Nitzsche, Financial Engineering, Derivatives and Risk Management, Wiley, 2001.
[3] Richard Flavell, Swaps and Other Derivatives, John Wiley & Sons, Chichester 2002.
[4] Thomas S.Y. Ho, Sang Bin Lee, The Oxford Guide to Financial Modeling}, Oxford University Press, 2004.
[5a] John C. Hull, Futures, Options and Other Derivatives, Fourth Edition, Prentice Hall, 2000.
[5b] John C. Hull, Solutions Manual. Futures, Options and Other Derivatives, Fourth Edition 2000, Prentice Hall.
[5c]John C. Hull, Futures, Options and Other Derivatives, Fifth Edition, Prentice Hall, 2002.
[6] Robert Jarrow, Stuart Trunbull, Derivatives Securities, South Western College Publishing, 1996.
[7] Robert W. Kolb, Futures, Options, & Swaps, Third Edition, Blackwell, 2000.
[8] Mark Rubinstein, Rubinstein on Derivatives, Risk Books, 1999.
[9] Aleksander Weron, Rafał Weron, Inżyniera Finansowa, WNT, 1998.
[10] Paul Wilmott, Derivatives - the theory and practice of financial engineering, Wiley, 1999.
Metody matematyczne inżynierii finansowej
[1] Thomas Bjork, Arbitrage Theory in Continuous Time, Oxford University Press, 1998.
[2] Darrel Duffie, Dynamic Asset Pricing Theory, Princeton University Press, 1996.
[3] Jacek Jakubowski, Andrzej Palczewski, Marek Rutkowski, Łukasz Stettner, Matematyka Finansowa - Instrumenty Pochodne, WNT, Wydanie II, 2006.
[4a] Steven E. Shreve, Stochastic Calculus for Finance I - The Binomial Asset Pricing Model, Springer, 2005.
[4b] Steven E. Shreve, Stochastic Calculus for Finance II - Continuous Time Models, Springer, 2004.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: