Prawa reprodukcyjne 0000-PR-OG

Zajęcia mają charakter interdyscyplinarny. Analizy prawne będą dokonywane z punktu widzenia różnych gałęzi prawa: praw człowieka (prawa reprodukcyjne jako prawa człowieka), prawa medycznego (regulacje prawne określające treść poszczególnych praw reprodukcyjnych, luki prawne, konsekwencje braków w uregulowaniach); prawa cywilnego (praktyczne i skuteczne środki ochrony dóbr, odpowiedzialność odszkodowawcza); prawa karnego (przestępność zachowań, odpowiedzialność karna) oraz prawa korporacyjnego (specyfika naruszeń jako przewinień zawodowych, odpowiedzialność zawodowa zwana dyscyplinarną). Planowane jest analizowanie szczegółowych zagadnień z wykorzystaniem zarówno orzecznictwa sądów powszechnych, jak i lekarskich. Praktyczne kwestie stosowania prawa będą analizowane z wykorzystaniem materiałów poglądowych (wyniki badań, medyczne karty informacyjne, fragmenty dokumentacji medycznej, materiały fotograficzne, wywiady, protokoły w postępowaniu karnym, instrumenty medyczne). Zostaną pokazane i przećwiczone mechanizmy odpowiedzialności cywilnoprawnej, w tym odszkodowawczej, za uchybienia w sferze praw człowieka, wolności jednostki i autonomii decyzyjnej pacjenta, integralności cielesnej i innych dóbr osobistych, praw rodzinnych i opiekuńczych. Na tle żywych przypadków czerpanych z orzecznictwa sądowego oraz relacjonowanych z tzw. życia (ponieważ nie wszystkie znane sprawy znalazły swój finał w sądzie), a polegających na naruszeniu praw, rozważane będą ich konteksty: bioetyczny,
społeczny i filozoficzny w wieloaspektowym ujęciu - kwalifikacji cywilnoprawnej, karnoprawnej i jako medycznych przewinień zawodowych. Mowa będzie również o popełnianych w związku z tym błędach medycznych i ich konsekwencjach prawnych.
Wykaz zagadnień:
1. Wprowadzenie. Wyjaśnienie pojęcia. Prawa reprodukcyjne i ich podstawy normatywne. Pojęcie praw reprodukcyjnych i ich miejsce w systemie praw człowieka. Polska wersja praw reprodukcyjnych: prawo do planowania rodziny, jego treść normatywna i miejsce w systemie prawnym. Zawartość polskiej Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Krótka historia zmian ustawowych. Ochrona prawa do planowania rodziny w warunkach polskich. Planowanie rodziny jako dobro osobiste i możliwe sposoby jego naruszenia.
2. Nadużycia seksualne i ich związek z prawami reprodukcyjnymi.
3. Zdrowie seksualne i prawa reprodukcyjne młodzieży.
4. Negatywne prawa reprodukcyjne. Antykoncepcja
5. Sterylizacja. Sterylizacja terapeutyczna. Sterylizacja na żądanie. Sterylizacja jako środek służący antykoncepcji.
6-7. Ochrona zdrowia ciężarnych. Definicja ciąży i określanie jej zaawansowania. Przerywanie ciąży. Warunki dopuszczalności przerywania ciąży w aktualnym stanie prawnym. Charakter prawny przesłanek dopuszczalności przerwania ciąży. Karalność przerywania ciąży - tzw. przestępstwa aborcyjne. O łamaniu przepisów dopuszczających przerywanie ciąży. Nadużycia w opiece medycznej nad ciężarną.
8-9. Pozytywne prawa reprodukcyjne. Prawo do rodzicielstwa. Medyczne wspomaganie rozrodu. Przesłanka zgodności z aktualną wiedzą medyczną a tzw. naprotechnologia. Zawartość Ustawy o leczeniu niepłodności i systemowe konsekwencje jej obowiązywania. Macierzyństwo zastępcze. Ochrona płodności na przyszłość.
10. Diagnostyka przedimplantacyjna i jej znaczenie dla ochrony praw reprodukcyjnych.
11-12. Badania prenatalne. Sens i funkcje badań prenatalnych. Prawo do badań prenatalnych w polskim ustawodawstwie. Znaczenie wytycznych stowarzyszeń lekarskich. Treść prawa do badań prenatalnych (informacja, swobodny dostęp, finansowanie, rodzaje, dostępność). Uprawnieni do wykonania badań. Kwestia zgody na ich przeprowadzenie. Znaczenie informacji i osoby uprawnione do jej otrzymania Rola skierowania na badania i skutki jego niewystawienia. Odpowiedzialność karna i cywilna za naruszenia.
13. Lekarska klauzula sumienia i jej wpływ na poszanowanie oraz ochronę praw reprodukcyjnych. Omówienie odpowiednich wyroków Trybunału Konstytucyjnego oraz dokumentów Komitetu Bioetyki PAN.
14. Genitalna mutylacja, jej formy i znaczenie dla poszanowania praw reprodukcyjnych (kaleczenie narządów płciowych dziewczynek, pochopne "korekty" chirurgiczne u osób z zaburzeniami rozwoju i różnicowania płci, ginekoplastyka u młodszych i starszych).
15. Opieka okołoporodowa. Standardy organizacyjne opieki okołoporodowej a poszanowanie praw rodzących pacjentek. Definicja porodu fizjologicznego i jej konsekwencje dla ochrony prawnej. Koncepcja porodu naturalnego a medykalizacja opieki. Charakter prawny planu porodu. Zabiegowe rozwiązanie porodu a autonomia decyzyjna pacjentki. Szkody okołoporodowe.