Russian Religious Philosophy. Most Significant Ideas, Main Representatives 3800-RFR22-S
The religious philosophy of XIX-th and XX-th centuries is one of the most characteristic and significant phenomena in the history of the intellectual culture in Russia. This trend also affected the philosophy outside Russia through its great representatives (such as Vladimir Solovyov, Nikolai Berdyaev or Lev Shestov). During classes the most significant ideas known from the history of Russian religious philosophy are going to be discussed. The biggest stress will be put on the crucial period in the development of this philosophical trend in Russia – Russian religious-philosophical renaissance. However, the lectures will not be limited to this period – both the preceding trends (classic slavophilia, the philosophical ideas of Konstantin Leontiev) and the following ones (neo-patristic synthesis, synergistic anthropology) will also be included.
Type of course
Mode
Learning outcomes
A student that ends the course:
- knows, what are the most significant phenomena in the history of Russian religious philosophy and who are its main representatives;
- knows the philosophical works that played a significant role in the development of Russian religious philosophy from 1840’s to the first decades of XXI-st century;
- is able to analyze the philosophical texts;
- is able to discuss the philosophical topics and to make use of his knowledge about Russian religious philosophy;
- is aware of the relations between the development of philosophical ideas and the social and cultural context;
- is able to make use of the argumentative strategies that he got to know thanks to the analysis of the philosophical works;
- is aware of the significance of humanistic and philosophical thought for the shaping of social relations and notions.
Assessment criteria
The grade will be given on the basis of the participation in the discussions and the paper or essay on topic connected with the subject of seminar and determined with lecturer.
Accaptable number of absences: 1
Bibliography
Podczas zajęć będziemy wspólnie omawiali między innymi fragmenty następujących polskojęzycznych wydań dzieł wymienionych powyżej autorów:
1) Bierdiajew N., Filozofia wolności, przeł. E. Matuszczyk, Białystok 1995.
2) Bierdiajew N., Rosyjska idea, przeł. J.C. – S.W., Warszawa 1999.
3) Bierdiajew N., Sens historii. Filozofia losu człowieka, przeł. H. Paprocki, Kęty 2002.
4) Bierdiajew N., Sens twórczości. Próba usprawiedliwienia człowieka, przeł. H. Paprocki, Kęty 2001.
5) Bierdiajew N., Zarys metafizyki eschatologicznej. Twórczość i uprzedmiotowienie, przeł. W. i R. Paradowscy, Kęty 2004.
6) Bułgakow S., Hipostaza i hipostatyczność (Scholia do książki „Swiet Niewieczernyj”), przeł. B. Brzeziński, w: Palamas, Bułgakow, Łosiew. Rozważania o religii, imieniu Bożym, tragedii filozofii, wojnie i prawach człowieka, red. L. Kiejzik, Warszawa 2010.
7) Bułgakow S., Światło wieczności. Medytacje i spekulacje, przeł. J. Chmielewski, Kęty 2010.
8) Chorużyj S., Antropologia transformacyjna oczami antropologii synergicznej (ku kwestii Postczłowieka), przeł. Ł. Leonkiewicz, w: Ł. Leonkiewicz, Postrenesans rosyjski. Kierunki i perspektywy rozwoju współczesnej filozofii rosyjskiej na przykładzie koncepcji W. Bibichina i S. Chorużyja, Warszawa 2019.
9) Chorużyj S., Człowiek: istnienie rozszczepiające się na trzy sposoby, przeł. Ł. Leonkiewicz, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2010, nr 2.
10) Chorużyj S., Czym jest myśl prawosławna, przeł. H. Paprocki, „Elpis” 2001, nr 3/4.
11) Chorużyj S., Dość niespodziewane pokrewieństwo: praktyka duchowa i analityka egzystencjalna, przeł. Ł. Leonkiewicz, w: Ł. Leonkiewicz, Postrenesans rosyjski. Kierunki i perspektywy rozwoju współczesnej filozofii rosyjskiej na przykładzie koncepcji W. Bibichina i S. Chorużyja, Warszawa 2019.
12) Chorużyj S., Myśl prawosławna i filozofia współczesna, przeł. Ł. Leonkiewicz, „Elpis” 2014, nr 16.
13) Dostojewski F., Biesy, wydania różne.
14) Dostojewski F., Bracia Karamazow, wydania różne.
15) Dostojewski F., Dziennik pisarza, t. I–III, przeł. M. Leśniewska, Warszawa 1982.
16) Dostojewski F., Notatki z podziemia, przeł. G. Karski, w: F. Dostojewski, Notatki z podziemia. Gracz, London-Warszawa 1992.
17) Fiodorow N., Filozofia wspólnego czynu, przeł. C. Wodziński i M. Milczarek, Kęty 2012.
18) Florenski P., Filar i podpora prawdy. Próba teodycei prawosławnej w dwunastu listach, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2009.
19) Florenski P., Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza oraz inne pisma, przeł. T. Obolevitch, P. Rojek, B. Strachowski, Warszawa 2009.
20) Frank S., Niepojęte. Ontologiczny wstęp do filozofii religii, przeł. T. Obolevitch, Tarnów 2007.
21) Kiriejewski I., O charakterze cywilizacji Europy i jej stosunku do cywilizacji Rosji. List do księcia J.J. Komarowskiego, przeł. H. Jańczuk, w: Wokół słowianofilstwa, red. J. Dobieszewski, Warszawa 1998.
22) Leontjew K., Bizantynizm i Słowiańszczyzna (fragmenty), przeł. M. Bohun, w: Wokół Leontjewa i Bierdiajewa, red. J. Dobieszewski, Warszawa 2001.
23) Niedokończona dyskusja… Dziewiętnastowieczna polemika katolicko-prawosławna między Iwanem Gagarinem SJ i Aleksym S. Chomiakowem, przeł. M. Kwaśnicka, J. Dobieszewski, Kraków 2008.
24) Rozanow W., Ciemne oblicze. Metafizyka chrześcijaństwa, przeł. H. Paprocki, Warszawa 2006.
25) Rozanow W., Odosobnione (niemal na prawach rękopisu), przeł. I. Kania, P. Nowak, Warszawa 2014.
26) Sołowjow W., Rosyjska idea, przeł. L. Kiejzik, Zielona Góra 2004.
27) Sołowjow W., Sens miłości, przeł. H. Paprocki, Kęty 2002.
28) Sołowjow W., Trzy rozmowy, przeł. J. Zychowicz, Poznań 1988.
29) Sołowjow W., Uzasadnienie dobra. Filozofia moralna, przeł. P. Rojek, M. Kita, K. Janowska, L. Augustyn, Kraków 2008.
30) Sołowjow W., Wykłady o Bogoczłowieczeństwie, przeł. J. Dobieszewski, Warszawa 2011.
31) Szestow L., Ateny i Jerozolima, przeł. C. Wodziński, Kraków 1993.
32) Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1987.
33) Tołstoj L., Na czym polega moja wiara?, przeł. R. Romaniuk, w: Wokół Tołstoja i Dostojewskiego, red. J. Dobieszewski, Warszawa 2000.
34) Tołstoj L., Spowiedź, przeł. N.N., B. Baran, Warszawa 2011.
35) Tołstoj L., Śmierć Iwana Iljicza, wydania różne.
36) Tołstoj L., Zmartwychwstanie, wydania różne.
Wybrana literatura przedmiotu (w większości dostępna w języku polskim):
1) Copleston F., Historia filozofii, t. X: Filozofia rosyjska, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa 2009.
2 Dobieszewski J., Włodzimierz Sołowjow. Studium osobowości filozoficznej, Warszawa 2002.
3) Fłorowskij, G., Puti russkogo bogosłowija, Minsk 2006.
4) Goerdt W., Historia filozofii rosyjskiej, przeł. J. Antkowiak, Kraków 2012.
5) Krasicki J., Bierdiajew i inni. W kręgu myśli rosyjskiego renesansu religijno-filozoficznego, Warszawa 2012.
6) Leonkiewicz Ł., Postrenesans rosyjski. Kierunki i perspektywy rozwoju współczesnej filozofii rosyjskiej na przykładzie koncepcji W. Bibichina i S. Chorużyja, Warszawa 2019.
7) Łosski M., Historia filozofii rosyjskiej, przeł. H. Paprocki, Kęty 2000.
8) Mazurek S., Rosyjski renesans religijno-filozoficzny. Próba syntezy, Warszawa 2008.
9) Obolevitch T., Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego. O. Gieorgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski i inni, Kraków 2014.
10) Stołowicz L., Historia filozofii rosyjskiej. Podręcznik, przeł. B. Żyłko, Gdańsk 2008.
11) Walicki A., W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 1964.
12) Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.
13) Wodziński C., Wiedza a zbawienie. Studium myśli Lwa Szestowa, Warszawa 1991.
14) Zien’kowskij W., Istorija russkoj fiłosofii, t. I-II, Pariż 1948-1950.
15) Ziernow N., Rosyjskie odrodzenie religijne XX wieku, przeł. H. Paprocki, Warszawa 2015.
Additional information
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: