Lexical creativity and language creations of reality 3003-B8N-KJ1
The seminar includes:
- analysis of texts containing examples of linguistic creativity and linguistic ways of building or modifying the image of reality,
- discussion of the influence of non-linguistic factors on the language communication and lexical resources of the Polish language,
- discussion on the issues related to changes in the meaning of lexical units and reasons for the withdrawal of certain units,
- familiarization with contemporary typologies of linguistic stylization and the problems of the expressive and stylistic character of lexical units,
- getting to know lexical properties of selected argots,
- getting acquainted with the methods of verifying the dating of neologisms,
- analysis of new lexical units with the determination of their origin, function and affiliation to a particular variety of Polish,
- discussion on ethical and normative issues.
In addition to 30 hours of seminar classes, students should devote at least 30 hours to preparing for classes (reading texts, doing housework, excerpting material, preparing a presentation).
Type of course
Mode
Prerequisites (description)
Learning outcomes
Having finished the seminar, students:
- have in-depth knowledge of the mechanisms of language creation and diversity of contemporary Polish,
- are able to analyze texts and indicate new lexical elements, and then give reasons for their creation, independently discuss their meaning and stylistic features as well as give connotations,
- know how to explain the styling mechanisms and the purposes of their application,
- can explain the mechanism of linguistic manipulation,
- know how to verify the time of creation of a new word (using specialized sources),
- are keen observers of the phenomena occurring in the contemporary Polish language and are able to indicate their causes and consequences, as well as the non-linguistic background,
- explain the mechanism of language processes, including euphemization, colloquialization and other phenomena occurring in the modern world,
- have shaped rationalist attitude to the language and its phenomena.
Assessment criteria
1. Presence control (80% attendance required).
2. Checking the current preparation for classes (reading, reporting the results of the material excerption), confirmed by the preparation of homework.
3. Active participation in discussions and material analysis.
4. Presentation (slideshow) of the results of independent analysis of the selected material.
Practical placement
---
Bibliography
Balbus S., 1993, Między stylami, Kraków (fragmenty).
Brzeziński J. (red.), 2001, Przejawy potoczności w tekstach artystycznych, Zielona Góra (fragmenty).
Bojałkowska K., 2011, Adoptowałem psa – o nowych użyciach leksemów adopcja, adoptować, zaadoptować we współczesnej polszczyźnie, „Poradnik Językowy”, z. 5, s. 54–71.
Burkacka 1., 2011, Dlaczego spopielarnia, a nie krematorium. O innowacjach alternatywnych inaczej, „Linguistica Copernicana” nr 2(6), s. 179–194.
― 2017, Słowotwórcze wykładniki kolokwializacji w Piaskowej Górze i Chmurdalii Joanny Bator, w: Socjolekt. Idiolekt. Idiostyl. Historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 45-64.
― 2015, Dlaczego pieseł i koteł są lepsze od psa i kota, a nieogar jest nie halo? Uwagi o nowszych neologizmach występujących w słownictwie młodzieżowym, w: Odkrywanie słowa – historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 395-408.
Cegieła A., 2014, Słowa i ludzie. Wprowadzenie do etyki słowa, Warszawa (fragmenty).
Dąbrowska A., 1992, Eufemizmy mowy potocznej, w: Język a kultura t. 6, Wrocław.
― (red.), 2003, Język a kultura, t. 15. Opozycja homo-animal w języku i kulturze, Wrocław (fragmenty).
― 2005, Słownik eufemizmów polskich czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Warszawa.
Dubisz S., 1996, O stylizacji językowej, w: Język artystyczny, t. 10 Prace Naukowe UŚ nr 1580, Katowice, s.11-23.
Dubisz S., 2015, Językoznawcze studia polonistyczne (pisma wybrane, uzupełnione, zmienione). III Stylistyka – retoryka – translatoryka. Warszawa (fragmenty).
Dubisz S, 2017, Lewak, uchodźca i patriota, czyli o manipulowaniu słowami i świadomością społeczną, „Poradnik Językowy” z. 10, s, 110-112.
Engelking A., 1984, Istota i ewolucja eufemizmów (na przykładzie zastępczych określeń śmierci), „Przegląd Humanistyczny” nr 4.
Grabias S., 2003, Język w zachowaniach społecznych, Lublin.
Kalin A., 2012-2013, Poprawność polityczna Murzynka Bambo i małpki Fiki-Miki: (wariacje języka teorii w badaniach postkolonialnych - studium przypadków), „Literaturoznawstwo: historia, teoria, metodologia, krytyka” 1(6)-2(7), s. 73-94 [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Literaturoznawstwo_ historia_teoria_metodologia_krytyka/Literaturoznawstwo_historia_teoria_metodologia_krytyka-r2012_2013-t1(6)_2(7)/-s73-94.pdf].
Piotrowicz A., Witaszek-Szymborska M., 2015, O najnowszym słownictwie kosmetycznym we współczesnej polskiej leksyce, w: Odkrywanie słowa. Historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 431-446.
Rejter A., 2016, Duskurs(y) posthumanizmu w kontekście współczesnej komunikacji, „Poznańskie Studia Językoznawcze”, t. 32, s. 21-30.
Rodzoch-Małek J., 2011, Tabu a eufemizmy określające osoby homoseksualne, w: Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka. System – teksty – norma – kodyfikacja, red. B. Pędzich, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa, s. 431-442.
Rogowska-Cybulska E., 2013, Słowotwórstwo na usługach reklamy. Mechanizmy tekstowe, Gdańsk (fragmenty).
Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław (fragmenty).
Skubalanka T., 2000, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin (fragmenty).
Skubalanka T., 2001, Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Lublin (fragmenty).
Sokólska U., 2011, Neologizm jako element stylotwórczy, w: Odmiany stylowe polszczyzny dawniej i dziś, red. U. Sokólska, Białystok.
Stefański R. (red.), 2007, Poprawność polityczna – równość czy wolność?, Toruń – Kielce (wybrane teksty).
Wierzchoń P., 2010, Depozytorium leksykalne języka polskiego, Warszawa.
― 2016, Z kart historii „parcia na” neologizmy, „Poradnik Językowy” z. 4, s. 110–129.
Witosz B., 2007, Potoczność jako wartość w dzisiejszej kulturze, w: Potoczność a zachowania językowe Polaków, red. B. Boniecka, S. Grabias, Lublin, s. 11-20.
Wojtak M., 1994, Pojęcie stylizacji jako narzędzie opisu utworów literackich, „Stylistyka”, t. 3., Opole, s. 135-142.
Wojtak M., 2004, Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2. Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Katowice, s. 29-39.
Wysocka A., 2016, O kilku innowacyjnych sposobach językowego ujęcia relacji homo-animal w mowie współczesnych miłośników zwierząt, w: Język a kultura, t. 26. Kulturowe uwarunkowania zachowań językowych – tradycja i zmiana, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław, s. 289–306.
Zdunkiewicz-Jedynak D., 2008, Wykłady ze stylistyki, Warszawa (fragmenty).
― 2015, Wtórne znaczenia metaforyczne literackich i filmowych nazw własnych (z twórczości dla dzieci) we współczesnej polszczyźnie, w: Odkrywanie słowa – historia i współczesność, red. U. Sokólska, Białystok, s. 507-525.
Additional information
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: