International Relations in CIS 2104-L-D5SMWN

1. Leading into classes
2. Process of USSR disintegration
Deepening economic and social crisis of Soviet state. Changes of perestroika period. Increase in independent aspirations in Soviet republics. New conceptions of Soviet federation. So-called August coup in 1991 and its consequences for functioning of Soviet state. Creation of CIS and USSR break-up.
3. CIS as an attempt at reintegration of post-Soviet area in the political dimension
Reintegration tendencies in the former USSR area at the beginning of the years 90. Goals and principles of CIS. Political organs of Community and their evolution. Different visions of Community and processes of its political disintegration. Unequal range of political connections between CIS states. Attempts at CIS reform.
Assessment of Community role in processes of "souvereigning" post-Soviet republics (CIS as an instrument of "civilized divorce"). Alternative integration projects in the region. Cooperation in the field of international terrorism fighting.
4. Directions of economic integration in the CIS area
Disintegration of economic connections between post-Soviet states. Break-up of Ruble zone. Aspiration to intensification of economic cooperation in the region. Economic Union and attempts at creating free trade zone. Customs Union. Euro-Asian Economic Union.
5. Issue of military cooperation within the confines of CIS
Break-up of the uniform services. Succession of post-Soviet nuclear arsenal. CIS collective security system - legal bases, evolution. The Collective Security Treaty Organisation (CSTO). Integration in the field of borders protection and air defense systems. CIS peace forces. Bilateral cooperation of CIS states in the field of military security.
6. Russia's foreign policy doctrine and its policy towards the post-Soviet states
Russia's international strategy. Place and role of CIS and "near abroad" states in Russian foreign policy and security doctrine. Russian version of Monroe's doctrine and reaction of Russia on involvement of outside CIS states in the post-Soviet area. Evolution of Russian Federation attitude to the post-Soviet area issues.
7. Belarus, Ukraine and Moldova in IR
Evolution of foreign policy of above-mentioned states and their involvement in integration processes within the confines of Community. Belarus and Russia Union forming - legal bases and practice of Belarusian-Russian integration. Issue of Ukrainian-Russian relations. Transnistria problem.
8-9.Specificity of international relations in the subregion of:
a) Transcaucasia;
b) Post-Soviet Central Asia
Foreign policy of Armenia, Azerbaijan, Georgia, Kazakhstan, Kirgizstan, Tajikistan, Uzbekistan and their participation in integration within the confines of CIS. Problem of local conflicts. Threats of Islamic extremism. Issue of extracting and sending energetic resources.
10. Influence of outside CIS states policy on international relations in the region
Involvement of USA, EU, West-European powers and some Asian states (Turkey, Iran, China) in the area of Community. Activity of chosen international organizations (OSCE, Council of Europe, NATO) in the CIS region.

Basic literature:
 M. Domańska, Uwarunkowania procesów integracyjnych i dezintegracyjnych na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013;
 A. Legucka, K. Malak (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa na obszarze WNP, Warszawa 2008;
 A. Kowalczyk, I. Bil, T. Otłowski (red.), Konflikt na Ukrainie a sytuacja strategiczna na obszarze postradzieckim, Warszawa, wrzesień 2014,
http://fae.pl/raportfaerosjaaobszarpostradziecki.pdf;
 A. Kowalczyk, I. Bil, T. Otłowski (red.), Wpływ wojny z Ukrainą na sytuację wewnętrzną w Rosji i jej relacje z Zachodem, Warszawa, czerwiec 2015,
http://fae.pl/raportfaerosjaukrainaskutki2.pdf;
 M. Raś, A. Włodkowska, Bezpieczeństwo obszaru WNP, w: R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2008, rozdz. XIII;
 M. Raś, Charakterystyka państw Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego,
w: A. Szeptycki (red.), Między sąsiedztwem a integracją, Warszawa 2011;
 M. Raś, Polityka Rosji wobec Ukrainy i jej implikacje dla ładu międzynarodowego w Europie, w: K. Czornik, M. Lakomy, M. Stolarczyk (red.), Implikacje konfliktu ukraińskiego dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Polski. Aspekty polityczne, wojskowe, gospodarcze oraz społeczne, Katowice 2015;
 M. Raś, Miejsce Rosji w Europie, w; S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Rosja. Refleksje o transformacji, Warszawa 2010;
 M. Raś, Wpływ konfliktu ukraińskiego na postrzeganie ładu europejskiego w Rosji, w: T. Kubaczyk, S. Piotrowski, M. Żyła (red.), Międzynarodowe konsekwencje konfliktu zbrojnego na Ukrainie, Warszawa 2016;
 A. Włodkowska, Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Wspólnoty Niepodległych Państw,
w: S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008;
 Roczniki Strategiczne z lat 1995/96–2019/20.
Choosen supplementing literature:
 B. J. Albin, W. Baluk (red.), Białoruś, Wrocław 2004;
 B. J. Albin, W. Baluk (red.), Ukraina, Wrocław 2003;
 V. Avioutskii, Aksamitne rewolucje, Warszawa 2007;
 R. Backer, Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydenta Putina, Toruń 2007;
 W. Baluk (red.), Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa krajów WNP, Wrocław 2008;
 S. Bieleń, Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2006;
 S. Bieleń, Ukraina a Rosja – niezależność i dominacja, Polityka Wschodnia 1998, nr 1;
 S. Bieleń (red.) Rosja w procesach globalizacji, Warszawa 2013;
 S. Bieleń (red.), Wizerunki międzynarodowe Rosji, Warszawa 2011;
 S. Bieleń, K. Chudoliej (red.), Stosunki Rosji z Unią Europejską, Warszawa 2009;
 S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, Warszawa 2012;
 M. Bodio, Polityka energetyczna w stosunkach między Unią Europejską a Federacją Rosyjską
w latach 2000-2008, Warszawa 2009;
 T. Bodio, W. Jakubowski (red.), Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, Warszawa 2010.
 G. Bogielski, Polityka wobec WNP, w: B. J. Albin, W. Baluk (red.), Rosja, Wrocław 2003;
 B. Bojarczyk, A. Ziętek (red.), Region Azji Centralnej jako obszar wpływów międzynarodowych, Lublin 2008;
 A. Curanovič, Czynnik religijny w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2010;
 A. Curanovič, S. Kardaś, R. Alf, Polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej w okresie prezydentury Władimira Putina. Próba bilansu, Żurawia Papers, Zeszyt 12, Warszawa 2008;
 E. Cziomer, M. Czajkowski (red.), Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw członkowskich WNP, Kraków 2006;
 Ł. Donaj, Polityka bezpieczeństwa niepodległej Ukrainy 1991-2004, Łódź 2005;
 A. Dudek, R. Mazur (red.), Rosja między imperium a mocarstwem nowoczesnym, Toruń 2010;
 A. Eberhardt, Gra pozorów. Stosunki rosyjsko – białoruskie 1991-2008, Warszawa 2008;
 A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Polityka wschodnia Polski, Lublin-Warszawa 2009;
 F. Gołembski, Z. Szmyd, Mołdowa a Rosja, Polityka Wschodnia 1998, nr 1;
 I. Gretskiy, „Oranżiewaja riewolucija” i Moskowskij Patriarchat, Stosunki Międzynarodowe 2008,
nr 1-2 (37);
 R. Grinberg, Dziesięciolecie Wspólnoty Niepodległych Państw: iluzja integracji i czynnik rosyjski, Polityka Wschodnia 2001, nr 1;
 P. Grochmalski (red.), Klęska demokracji? Obszar byłego ZSRR, Toruń 2010;
 R. Grodzki, Wojna gruzińsko – rosyjska 2008. Przyczyny – przebieg – skutki, 2009;
 A. Halonen, K. Frazier, W cieniu świętej księgi, Wołowiec 2010;
 J. Holzer, Europa zimnej wojny, Warszawa 2012;
 K. Janicki, Źródła nienawiści, Kraków-Warszawa 2009;
 K. Iwańczuk, T. Kapuśniak (red.), Region Kaukazu w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2008;
 T. Kapuśniak (red.), Federacja Rosyjska – WNP, Lublin-Warszawa 2011;
 T. Kapuśniak, K. Fedorowicz, M. Gołoś (red.), Białoruś, Mołdawia i Ukraina wobec wyzwań współczesnego świata, Lublin 2009;
 T. Kapuśniak (red.), Unia Europejska i Federacja Rosyjska wobec regionu Morza Czarnego, Lublin 2010;
 S. Kardaś, M. Kaczmarski, Z prądem rzeki. Międzynarodowe spory wodno-energetyczne w regionie Azji Centralnej, Warszawa 2012;
 W. Marciniak, Rozgrabione imperium, Kraków 2001, s. 90–100 i 169–204;
 P. Marcinkowska, Europejska Polityka Sąsiedztwa, Warszawa 2011;
 E. Matuszek, Narody Północnego Kaukazu. Historia – kultura – konflikty 1985 – 1991, Toruń 2007;
 E. Mironowicz, Polityka zagraniczna Białorusi 1990-2010, Białystok 2011;
 C. Mojsiewicz, Wspólnota Niepodległych Państw, Poznań 2000 (tamże: podstawowe dokumenty WNP);
 M. Nizioł – Celewicz, Polityka Federacji Rosyjskiej wobec obszaru WNP, w: A. Czarnocki,
I. Topolski (red.), Federacja Rosyjska w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2006, s. 135-155;
 M. Pajda (red.), Społeczeństwo białoruskie’2007. Nadzieje, złudzenia, perspektywy,
Warszawa – Mińsk 2007;
 M. Pietraś, T. Kapuśniak, Ukraina w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2007;
 A. Podraza (red.), Polityka UE wobec Ukrainy: partnerstwo czy członkostwo, Lublin 2006;
 M. Raś, Europejska Polityka Sąsiedztwa w regionie czarnomorskim, w: T. Ciesielski,
E. Czapiewski, W. Kusznir (red.), Region nadczarnomorski w polityce europejskiej,
Odessa–Opole–Wrocław 2008;
 M. Raś, Obszar WNP jako czynnik wpływający na tożsamość międzynarodową Federacji Rosyjskiej, w: T. Kapuśniak (red.), Federacja Rosyjska – Wspólnota Niepodległych Państw, tom 2, Lublin-Warszawa 2011;
 M. Raś, Problemy graniczne Federacji Rosyjskiej, Polityka Wschodnia 2012, nr 2;
 M. Raś, K. Dudzińska, The Question about Public Policy in Case of the Kaliningrad Oblast: Russian Exclave vs. Enclave Surrounded by the European Union, The Copernicus Journal of Political Studies 2014, nr 2
 M. Raś, Rosja jako konkurent Zachodu w regionie czarnomorskim, w: A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 2009, część 1;
 M. Raś, Rosja wobec świata islamu, Studia Wschodnie Instytutu Europy Środkowo -Wschodniej 2013;
 M. Raś, E. Szkop, Stosunki Rosja - UE po kryzysie krymskim, Rocznik Instytutu Europy Środkowo – Wschodniej 2014, nr 5;
 Ma. Raś, Uwarunkowania "rewitalizacji" stosunków Rosja-UE, w: B. Jurkowicz (red.), Quo vadis Europa? Unia Europejska na rozdrożu, Warszawa 2016;
 M. Raś, Wpływ relacji rosyjsko - niemieckich po 1991 r. na procesy integracyjne w Europie, Studia Politica Germanica 2014, nr 1.
 M. Raś, Sankcje i Rosja, J. Ćwiek-Karpowicz, S. Secrieru (red.), Polski Instytu Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2015;
 M. Słowikowski, Rosja wobec Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, w: w: J. Kłoczowski,
A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 2008.
 A. Stępień – Kuczyńska, S. Bieleń (red.), Rosja w okresie prezydentury Władimira Putina, Łódź-Warszawa-Toruń 2008;
 A. Stępień – Kuczyńska, M. Słowikowski, Unia Europejska a państwa Europy Wschodniej,
Warszawa 2008;
 T. Stępniewski, Geopolityka regionu Morza Czarnego w pozimnowojennym świecie, Lublin-Warszawa 2011;
 T. Stępniewski (red.), Nowa Wielka Gra w regionie Azji Centralnej, Lublin-Warszawa 2012;
 A. Szeptycki (red.), Między sąsiedztwem a integracją, Warszawa 2011;
 A. Szeptycki, Ukraina wobec Rosji. Studium zależności, Warszawa 2013;
 T. Szulc (Dallas), Ukraina: imperium kontratakuje, Raport. Wojsko, Technika, Obronność 2014, nr 12;
 T. Szulc (Dallas), Ukraina – rosnący potencjał niestabilności, Raport. Wojsko, Technika, Obronność 2015, nr 1;
 T. Świętochowski, Azerbejdżan i Rosja, Warszawa 1998, r. VIII i IX;
 I. Topolski (red.), Białoruś w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2009;
 I. Topolski, Polityka Federacji Rosyjskiej wobec państw Europy Wschodniej, Lublin 2013;
 I. Topolski, Region WNP w stosunkach rosyjsko – amerykańskich, w: J. Kłoczowski,
A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej 2008.
 A. Tsurtsumia, Geopolityczna sytuacja w regionie Morza Czarnego po rozpadzie Związku Radzieckiego,
w: T. Ciesielski, E. Czapiewski, W. Kusznir (red.), Region nadczarnomorski…, op. cit.;
 W. Walkiewicz (red.), Wschodnia polityka Unii Europejskiej. Porażka, stagnacja, czy konsekwentna realizacja?, Warszawa-Białystok 2009;
 K. Wańczyk, Polityka FR wobec regionu Morza Kaspijskiego w l. 1999 – 2004, Toruń 2007;
 A. Wierzbicki, Etnopolityka w Azji Centralnej, Warszawa 2008;
 Z. Winnicki, W. Baluk, G. Tokarz (red.), Wybrane problemy badań wschodnich, Wrocław 2007;
 A. Włodkowska, Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw,
Toruń 2006;
 Ł. Wojcieszak, Polska, Ukraina i Białoruś wobec problemu dostaw i tranzytu rosyjskiego gazu, Bielsko-Biała 2012;
 E. Wyciszkiewicz (red.), Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzynarodowe na obszarze postsowieckim, Warszawa 2008;
 Wymiar wschodni NATO (praca zbiorowa), Kraków 2006, s. 49-82 oraz 101-118;
 A. Zamarajewa, Kazachstan – Uzbekistan: rywalizacja o przywództwo w Azji Centralnej,
Pułtusk 2007;
 M. Zamarlik (red.), Wymiar Wschodni Unii Europejskiej, Kraków 2004;
 R. Zięba, Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie, Warszawa 2010;
 R. Zięba, Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Warszawa 2004 (rozdz. VI: Mechanizm WNP);
 Analizy, raporty i inne materiały dotyczące obszaru WNP Ośrodka Studiów Wschodnich
w Warszawie;
 Współczesna Azja Centralna – seria prac nt. poradzieckich republik środkowoazjatyckich pod redakcją
T. Bodio, Warszawa 2002–2005, zwłaszcza: fragmenty poświęcone polityce zagranicznej i stosunkom gospodarczym z zagranicą.