Neighbourhoods and communities 1900-SM-2-6MS
Part A:
The course presents students with neighbourhoods and social communities. It
composes of six thematic areas (TAs): sustainable intergenerational relations
(TA1), people-friendly and age-friendly cities and communities (TA2), diverse
ethnicities (TA3), creating networks of neighbourhood cooperation/support
(TA4), planning neighbourhood actions (TA5) and implementing
neighbourhood actions (TA6). The first part of the semester is dedicated to
TA1-TA3, the second – to TA4-TA6.
Issues connected with the first three TAs cover the above mentioned
problems, with special regard to generational intelligence, a tool and idea of
intergenerational dialogue. Attention will be given to practices of universal
design in forms of intergenerational cohousing or NORCs phenomenon. The
first part of the course ends with ethnically diverse communities and reaching
the goals of inclusiveness idea in different neighbourhoods.
Issues connected with the TAs 4-6 cover the following topics: context for
networks of neighbourhoods cooperation, its definitions, models and forms of
practicing, law environment and then good practices. Then the role of cultural
animator/coordinator of such networks and methods of its creations will be
discussed. The TA 5 covers the whole process of planning of neighbourhood
actions starting from diagnosis of needs, resources and potentials, then the
mapping and analysis of stakeholders, planning tools, project card and
communication and PR of neighbourhood actions including discussion on
senders and recipients of communication, language, content and channels of
communication as well as the partners acquisition. The last TA will cover such
topics as the implementation of neighbourhoods actions including conducting
the networks meetings, creating the measurable aims and task distribution,
motivation of partners to cooperation, project life cycle, tools for action
planning, risk analysis, monitoring and evaluation.
Part B:
The course is divided into five parts: Urban communities – anthropological
perspective (I), Anthropological urban research (II), Architecture of community
– community space (III), Urban politics – Warsaw and communities (IV), Work
on selected issues (V).
Part I aims to present anthropological perspective in urban studies as well as
ways of its implementation for analysis of urban phenomena. In this part urban anthropology will be a frame for discussion on topics like: space, practices, social relations, local identities and urban memory.
Part II focuses on anthropological research practice. Selected examples of
anthropological research of urban communities will be discussed.
Part III is connected with architectural concepts and projects related to urban
spaces. Anthropological readings of architectural texts aims to analyse
projects of users and communities, their relations and realisation of them in the cities.
Part IV concerns urban politics related to inhabitants’ communities and local
integrations. Selected examples of research reports, documents and
brochures related to Warsaw will be discussed.
Part V consists of analysis of topics chosen by the course participants.
Possible topics: local communities and culture animation, revitalisation – law to exercise, neighbour communities, protest communities, urban movements,
urban activism, suburban communities, lost and abandoned spaces.
Type of course
Mode
Remote learning
Course coordinators
Assessment criteria
Part A: The final grade will be based on attendance (10%), activity during
the class (40%), presentation (20%) and a written exam (30%).
Part B: The final grade will be based on attendance and activity during the
class (60%) and final assignment (40%).
Bibliography
Part A:
TA 1:
S. Biggs, A. Lowenstein, 2011, Generational Intelligence. A critical
Approach to Age Relations, Routledge, NY, s. 127-150
M. Rosochacka-Gmitrzak, 2014, Intergenerational dialogue as an ageing
Europe toolkit for meeting its challenge [w] Sociology and Healthcare -
SGEM Conference Proceedings, tom II, Albena Bulgaria, s.455-462
TA 2:
M. Rosochacka-Gmitrzak, 2011, Niezła bajka: coś z komuny i kibucu, czyli
o domach niespokojnej starości i cohousingu– doświadczenia zagraniczne.
“Trzeci Sektor” 25, s. 50-55
M. Rosochacka-Gmitrzak, 2013, Starzenie się w miejscu zamieszkania –
w stronę szerszego rozumienia koncepcji [w] W. Wilimska (red.),
(Nie)czekając na starość. Wyzwania dla polityki społecznej w obliczu
demograficznych przemian. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Krakowie, Kraków, s. 117-124
R. Hambleton, 2015, Leading the inclusive city: Place-based innovation for
a bounded planet, Policy Press, Bristol, s. 237-256, 257-280, 309-328
TA 3:
Eckhardt F., Eade J. (red.), 2011, The Ethnically Diverse City, BWV –
Berliner Wissenschafts-Verlag, Berlin, s. 9-18, 85-114, 193-212, 559-578
TA 4:
B. Skrzypczak, Organizator kultury jako animator społeczny, punkt: Kim
jest i jaką rzeczywiście rolę pełni lub może spełniać animator?, (w:)
Godlewski Grzegorz i in. (red.), Animacja kultury. Doświadczenie
I przyszłość, Instytut Kultury Polskiej UW, Warszawa 2002, ss. 345-348.
B. Skrzypczak, Profil animatora społecznego, w: Henzler P., Skrzypczak B.
(red.), Kim jest animator społeczny, Warszawa 2006.
F. Gerrits, P. Vlaar, Profil kompetencji. Organizator społeczności lokalnych
http://www.osl.org.pl/wp-
content/uploads/2012/04/Profil_Kompetencji_preview_stronami.pdf
M. Green, H. Moore, J. O’Brien, Rozwój społeczności w oparciu o zasoby
Model ABCD w praktyce http://www.osl.org.pl/wp-
content/uploads/2014/03/ABCD_w_praktyce.pdf
TA 5:
M. Dudkiewicz, Metodologiczny kontekst badań aktywizujących,
w: Animacja Życia Publicznego. Analizy i Rekomendacje, Zeszyty Centrum
Badań społeczności i Polityk Lokalnych nr
5/2011 http://www.badaniawdzialaniu.pl/publikacje/animacja-zycia-
publicznego/
B. Lewenstein, Zasoby lokalne: zarys koncepcji, (w:) P. Gliński,
B. Lewenstein, A. Siciński, Samoorganizacja społeczeństwa polskiego:
III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo IFiS
PAN, Warszawa 2004, ss. 281-301.
J. Grad, U. Kaczmarek, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce.
Zmiany modelu, Poznań 1999, Schemat ze strony 122 (pod tytułem:
Proponowany schemat programowania imprezy).
A. Barr, S. Hashagen Jak osiągnąć lepszy rozwój społeczności Podręcznik
do planowania i ewaluacji MODEL ABCD http://www.osl.org.pl/wp-
content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf
A. Barr, J. Dailly Podręcznik do nauki ewaluacji i planowania w rozwoju
społeczności LEAP http://www.osl.org.pl/wp-
content/uploads/2013/11/ABCD_Leap_www.pdf
TA 6:
Skrypt ABC tworzenia projektu praktyczny przewodnik – materiał
opracowany przez Zespół Centrum PISOP
http://ekonomiaspoleczna.pisop.pl/wp-content/uploads/2018/03/skrypt-abc-
tworzenia-projektu-nowy-3.pdf
G. Makowski, F. Pazderski, Inspirator obywatelski– przewodnik po
metodach nieformalnej edukacji obywatelskiej w bibliotekach publicznych
I nie tylko…, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2011
http://www.isp.org.pl/publikacje,1,461.html
J. Gralczyk, B. Skrzypczak, Domy kultury jako Centra Aktywności Lokalnej,
Kwartalnik Trzeci Sektor nr 19, zima 2009.
Model domu sąsiedzkiego wypracowany w ramach projektu „CEAL – nowe
spojrzenie na ekonomię społeczną z perspektywy brytyjskich doświadczeń
http://www.cal.org.pl/wp-content/uploads/2012/04/GFIS_MODEL_-Dom-
S%C4%85siedzki.pdf
Sąsiedzi nie gryzą, czyli 20 lokalnych inicjatyw w Warszawie i nie tylko
http://bibliotekawolontariatu.pl/wp-content/uploads/publikacja.pdf
Ewaluacja projektów miękkich KOMPENDIUM, Stowarzyszenie Centrum
Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP, Poznań 2008 r.
https://pisop.org.pl/pliki/7d851f8cbb29faee940b9abb52f8207f43946/ewalu
acja-projektow-miekkich-kompendium.pdf
Part B:
Module I:
J. Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, Centrum Architektury,
Warszawa 2014, frag.
Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, red. Ewa Rewers, NCK, Warszawa 2014, frag.
K. Pobłocki, Antropologia miasta – urbanizacja, przestrzeń i relacje
społeczne, “Lud” 2011, nr 95, s. 79-91.
M. Saryusz-Wolska, Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, WUW, Warszawa 2011.
Module II:
B. Bossak-Herbst, Warszawska enklawa. Świat społeczny wyścigów
konnych na Służewcu, Oficyna Naukowa, Warszawa 2020, frag.
K.J. Dudek, S. Sikora, Pustynia kulturalna? Siedem szkiców o działaniu na
Grochowie, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Warszawa 2018, frag.
Z. Grębecka, Obcy w mieście. Żołnierze radzieccy w pamięci,
doświadczeniu i opowieści legniczan, Wydawnictwo Libron, Kraków 2017,
frag.
M. Madurowicz, Miejska przestrzeń tożsamości Warszawy, WUW, Warszawa 2008.
Miasto na żądanie, red. Ł. Bukowiecki, M. Obarska, X. Stańczyk, WUW, Warszawa 2014, selected chapters
Nie-widzialne miasto, red. M. Krajewski, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa
2012 frag.
M. Sznel, Społeczne tworzenie przestrzeni Powiśla, “Etnografia do
kieszeni 2013, nr 1, s. 64-96.
Module III:
Architektura wspólnoty, “Autoportret” 2015, nr 4, wybór tekstów.
M. Augé, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. R. Chymkowski, PWN, Warszawa 2011, frag.
J. Gehl, Życie między budynkami, RAM, Kraków 2013, frag.
L. Krier, Architektura wspólnoty, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, frag.
Karta ateńska, w: Le Corbusier, Karta ateńska, Centrum Architektury,
Warszawa 2017, frag.
- J. Kusiak, Chaos Warszawa. Porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu, Bęc Zmiana, Warszawa 2017, frag.
J. Rykwert, Pokusa miejsca. Przeszłość i przyszłość miast, przeł. T. Bieroń, MCK, Kraków 2013.
D. Sudjic, Język miast, przeł. A. Sak, Karakter, Kraków 2017.
Module IV:
B. Katz, J. Nowak, New localism, w: Shaping cities in an urban age, red. R.
Burdett, P. Rode, Phaidon Press Limited, London 2018, s. 164-171.
K. Nawratek, Dziury w całym, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa
2012, frag.
K. Pobłocki, Czułe punkty miasta, “Pismo”, magazynpismo.pl,
https://magazynpismo.pl/cykle-pisma/madre-miasta/czule-punkty-miasto-
aktywizm-urbanizacja/
Skąd się biorą warszawiacy? Migracje do Warszawy w XIV-XXI wieku, red. K. Wagner, K. Zwierz, P. Piechocki, Muzeum Warszawy, Warszawa 2016.
Module V:
A. Bonnett, Poza mapą, przeł. J. Żuławnik, PWN, Warszawa 2015, fragm.
M. Dobiasz, Przybornik animatora kultury. Lokalne projekty twórcze,
Publikacja CEO, Warszawa 2013;
https://issuu.com/majadobiasz/docs/przybornik_animatora_kultury.
Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, red. D. Czaja, Czarne, Wołowiec 2013, selected chapters.
K. Kajdanek, Ideał podmiejskiego zamieszkiwania. Koncepcje
deweloperów a praktyki przestrzenne mieszkańców na przykładzie
wybranych osiedli strefy podmiejskiej Wrocławia, “Kultura i społeczeństwo”
2009, nr 2, s. 21-43.
M. Kowalewski, Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki
niezadowolonych obywateli miast, Nomos, Kraków 2016, frag.
P. Kubicki, Ruchy miejskie w Polsce, Nomos, Kraków 2020, frag.
K. Rogatka, Rewitalizacja i gentryfikacja w wymiarze społecznym,
Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2019, frag.
Spór o odbudowę Warszawy. Od gruzów do reprywatyzacji, red. T. Fudala, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Warszawa 2016, frag.
A. Stępień, Porządki na Banacha, „Etnografia do kieszeni” 2013, nr 2, s.
59-84.
Additional information
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: