The latest trends in media research 1500-SI-NKBM
In the first block (led by Professor Paweł Rodak), the latest approaches to the study of words and language practices will be discussed and debated with doctoral students. The starting point will be the anthropology of the word, developed at the Institute of Polish Culture of the University of Warsaw for many years, together with its latest forms. The anthropology of the word sensitises, firstly, to the diverse form of the word in culture and the types of culture shaped each time with its successive varieties (orality, writing, print, the electronic word); secondly, to the functional character of the word in culture and its relation to the context of functioning (the tension between the word as meaning and the word as action); and thirdly, to the historical variability of linguistic practices. All these three issues/problems will recur at the seminar in relation to specific recent theories, approaches, research proposals. The programme of the following seminars is as follows (see literature list for further details): I. Introduction. Anthropology of the word as a research perspective; II. Categories: text; III. Categories: language practice, writing practice; IV. Theories: narrativism; V. Theories: Genetic criticism; VI. Theories: Oral history; VII. Theories: History of the book, history of reading. The final programme and readings will be agreed with the PhD students at the first meeting.
The second block (led by Prof. Iwona Kurz) will focus on the latest trends in performative research and the study of visual culture and at their intersection. The media - hybrid, combining the physical with the virtual, the multisensory and the technologically heterogeneous - are understood not as carriers of content prior to them, but as 'software' defining the conditions not only of communication, but of social life as a whole. In everyday communication, it is difficult to properly separate the uses of basic media: word, image, gesture. During the seminar we will focus primarily on the digital turn and what it brings to the media experience of the present day, with a particular emphasis on the visual and performative experience. Theoretical texts will be related to works of art, which are also treated as a tool for reflection on contemporaneity - a kind of media laboratory - and to current media events.
Type of course
Course coordinators
Assessment criteria
Two absences per semester are permitted; exceeding the limit requires written coursework. Five absences preclude passing. Credit is based on attendance and class participation.
Bibliography
BLOK I, zajęcia 1–7 (październik – listopad)
I. Wprowadzenie. Antropologia słowa jako perspektywa badawcza
Andrzej Mencwel, Antropologia słowa i historia kultury, w tegoż, Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006.
Grzegorz Godlewski, Antropologia słowa, siostra przyrodnia antropologii lingwistycznej, w tegoż, Luneta i radar. Szkice z antropologicznej teorii kultury, Warszawa 2016.
* (po gwiazdce literatura dodatkowa)
Laura M. Ahearn, Antropologia lingwistyczna. Wprowadzenie, przeł. W. Usakiewicz, Kraków 2013.
II. Kategorie: tekst
Ryszard Nycz, W stronę innowacyjnej humanistyki polonistycznej: tekst jako laboratorium. Tradycje, hipotezy, propozycje, w tegoż, Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistki, Warszawa 2017.
John Bryant, Płynny tekst. Teoria zmienności tekstów i edytorstwa w dobie książki i ekranu, przeł. Łukasz Cybulski, Warszawa 2020.
*
Ryszard Nycz, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
Michał Paweł Markowski, Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Kraków 2013.
Łukasz Cybulski, Krytyka tekstu na rozdrożach. Anglo-amerykańska teoria edytorstwa naukowego w drugiej połowie XX w., Warszawa 2017.
Paweł Majewski, Tekstualizacja doświadczenia. Studia o piśmiennictwie greckim, Warszawa-Toruń 2015.
Tomasz Rakowski, Etnografia przedtekstowa. Fenomenologiczne korzenie interpretacji antropologicznej, „Teksty Drugie” 2018, nr 1.
Olga Kaczmarek, Inaczej niż pisać. Lévinas i antropologia postmodernistyczna, Warszawa 2016.
III. Kategorie: praktyka językowa, praktyka piśmienna
Grzegorz Godlewski, Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie, w tomie: Antropologia praktyk językowych, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, Warszawa 2016.
Laura M. Ahearn, Praktyki piśmienne, w tejże, Kultura Antropologia lingwistyczna. Wprowadzenie, przeł. W. Usakiewicz, Kraków 2013.
Michel de Certeau, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania (fragmenty), przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków 2008.
Daniel Chandler, The Act of Writing. A Media Theory Approach, Aberystwyth 1995.
*
Philippe Lejeune, Dziennik osobisty – wprowadzenie do rozumienia pewnej praktyki, w tegoż, „Drogi zeszycie...”, „drogi ekranie...” O dziennikach osobistych, przeł. A. Karpowicz, M. i P. Rodakowie, wybór, wstęp i oprac. P. Rodak, Warszawa 2010.
Paweł Rodak, Dziennik pisarza: między codzienną praktyką piśmienną a literaturą, w tegoż, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Warszawa 2011.
IV. Teorie: Narratywizm
Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańsk 2002.
Galen Strawson, Against Narrativity, “Ratio” (new series), XVII, nr 4, December 2004.
*
Paul John Eakin, Living Autobiographically. How We Create Identity in Narrative, Ithaca and London 2008 (fragmenty).
Mike Bal, Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, przekład zbiorowy, Kraków 2013.
Dawid Parker, Narracja autobiograficzna i języki dobra, przeł. Anna Skucińska, „Konteksty Kultury” 2021, nr 1 (18), s. 4-31.
Paweł Rodak, Problemy z narracją. Kilka uwag po lekturze Dawida Parkera, „Konteksty Kultury” 2021, nr 1 (18), s. 59-80.
V. Teorie: Krytyka genetyczna
Piere-Marc de Biasi, Genetyka tekstów, przeł. F. Kwiatek, M. Prussak, Warszawa 2015 (fragmenty).
*
Krytyka genetyczna w XXI wieku, numer tematyczny pisma „Wielogłos” 2019, nr 1 (39).
Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem, Ł. Cybulski, Warszawa 2017.
Louis Hay, La Littérature des écrivains. Questions de critique génétique, Paris 2002.
Almuth Grésillon, Eléments de critique génétique. Lire les manuscripts modernes, Paris 1994.
Almuth Grésillon, La Mise en ouevre. Itinéraires génétiques, Paris 2008.
L’œuvre comme processus, sous la dir. de P.-M. de Biasi et A. Herschberg Pierrot, Paris 2017.
VI. Teorie: historia mówiona.
Paul Thomson, Joanna Bornat, Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, przeł. Paweł Tomanek, Warszawa 2021, rozdz. VII: Źródła;
Alessandro Portelli, Living Voices: The Oral History Interview as Dialogue and Experience;
Alessandro Portelli, Co stanowi o odmienności historii mówionej, w: tegoż, Odkrywając historię mówioną, red. Marta Kurkowska-Budzan, Wrocław 2022;
Piotr Filipkowski, Historia mówiona jako hermeneutyka losu. Doświadczenie przedtekstowe, "Teksty Drugie" 2018, nr 1.
*
Paul Thomson, Joanna Bornat, Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, przeł. Paweł Tomanek, Warszawa 2021, rozdz. II: Historycy wobec historii mówionej;
Paul Thomson, Joanna Bornat, Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej, przeł. Paweł Tomanek, Warszawa 2021, rozdz. VI: Osiągnięcia historii mówionej;
specjalne wydanie „Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej” (ebook);
Piotr Filipkowski, Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w pespektywie narracji biograficznych, Warszawa 2010, część I;
Piotr Filipkowski, Historia mówiona jako historia ratownicza, "Teksty Drugie" 2014, nr 5.;
Opowiedziane. Historia mówiona w praktykach humanistycznych (ebook).
VII. Teorie: Historia książki, historia lektury
Roger Chartier , Czy książki wywołują rewolucje?, przeł. A. Leyk, w tegoż, Czy książki wywołują rewolucje? Szkice z historii książki, lektury i kultury piśmiennej, red. naukowa i posłowie P. Rodak, Warszawa 2019.
Leah Price, How to Do Things with Books in Victorian Britain, Princeton 2012, chapter one: Readers Block (p. 19-41).
Roger Chartier, Od historii książki do historii kultury piśmiennej, przeł. M. Rodak, w tegoż, Czy książki wywołują rewolucje? Szkice z historii książki, lektury i kultury piśmiennej, red. naukowa i posłowie P. Rodak, Warszawa 2019.
*
Robert Darnton, The Case For Books. Past, Present and Future, New York 2009 / Apologie du livre. Demain, aujord’hui, hier, Paris 2011 (fragmenty).
Roger Chartier , Od historii książki do historii lektury, w : Paweł Rodak, Pismo, książka, lektura. Rozmowy : Le Goff, Chartier, Hébrard, Fabre, Lejeune, przedmowa K. Pomian, Warszawa 2009.
Jerome McGann, Nowa Republica Litteraria. Pamięć i nauka w wieku cyfryzacji, przeł. Paweł Bem, Łukasz Cybulski, Olga Mastela, Jan Prusak, Warszawa 2016.
Nicolas Carr, Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg, przeł. Katarzyna Rojek, Gliwice 2013.
BLOK II, zajęcia 8–13 (grudzień – styczeń) (propozycje do wyboru)
Emanuele Arielli, Human Perception and The Artificial Gaze, Chapter 6, in: Lev Manovich and Emanuele Arielli, Artificial Aesthetics, http://manovich.net/index.php/projects/artificial-aesthetics-book; January 15, 2024.
Philip Auslander, Liveness. Performance in a Mediatized Culture, Routledge, New York–London 1999.
Mieke Bal, Wędrujące pojęcia w humanistyce, przeł. M. Bucholc, NCK, Warszawa 2013 („Obraz”, „Performatyka”).
Judith Butler, Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, przeł. Joanna Bednarek, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016.
Piotr Celiński, Postmedia. Cyfrowy kod i bazy danych, Wyd. UMCS, Lublin 2013, http://www.postmedia.umcs.lublin.pl/#20
Ewa Domańska, „Zwrot performatywny” we współczesnej humanistyce, „Teksty Drugie" 2007, nr 2
https://forensic-architecture.org.
Nathan Jurgenson, Fotka. O zdjęciach i mediach społecznościowych, przeł. Ł. Zaremba, Karakter, Kraków 2021.
Manuel De Landa, A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity, Continuum, London 2006.
Bruno Latour, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie to teorii aktora-sieci, przeł. Aleksandra Derra, Krzysztof Abriszewski, Universitas, Kraków 2010.
Lev Manovich, Język nowych mediów, przeł. P. Cypryanski, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006.
Nicholas Mirzoeff, The Appearance of Black Lives Matter, [NAME], Miami 2017.
Nicholas Mirzoeff, Podmiot kultury wizualnej, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones”, przeł. M. Bryl, UAM, Poznań 2010.
Nicholas Mirzeoff, Prawo do patrzenia, przeł. M. Szcześniak, Ł. Zaremba, w: Antropologia kultury wizualnej, red. I. Kurz, P. Kwiatkowska, Ł. Zaremba, WUW, Warszawa 2012.
Dorota Sajewska, Ciało-pamięć, ciało-archiwum (http://re-sources.uw.edu.pl/reader/cialo-pamiec-cialo-archiwum/
RE//MIX. Performans i dokumentacja, red. D. Sajewska, T. Plata, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2014.
Samuel Weber, Teatralność jako medium, przeł. J. Burzyński, WUJ, Kraków 2009.
Additional information
Additional information (registration calendar, class conductors, localization and schedules of classes), might be available in the USOSweb system: