„Najważniejsza ze sztuk”. Kino w polityce historycznej ZSRR i Rosji 4018-KONW160
Przegląd dziejów kinematografii historycznej ZSRR i FR w kontekście polityki historycznej; w powiązaniu z oficjalną propagandą i historiografią. Ukazane zostaną okoliczności powstawania poszczególnych dzieł, związek fabuły z oficjalną wykładnią, a także udział kinematografii w kreowaniu świadomości historycznej społeczeństwa. Osobne miejsce zajmie kwestia funkcji edukacyjnych, w powiązaniu z innym dyscyplinami artystycznymi. Wskazane zostaną również przypadki kolizji między wizją artystyczną i oficjalną wykładnią dziejów. Analizą zostaną objęte klasyczne filmy fabularne oraz wybrane filmy dokumentalne.
1. Zorza rewolucji: „Pancernik Potiomkin” i „Burza nad Azją”
2. W poszukiwaniu proletariackiego bohatera: „Czapajew”, „’Szczors”, Kotowski”;
3. „Aleksander Newski” – arcydzieło nie w porę;
4. Spory o „Iwana Groźnego” – Eisenstein, Stalin i … historycy;
5. Wielcy buntownicy: Riazin i Pugaczow
6. Porachunki z „pańską Polską”: „Bogdan Chmielnicki” i „Taras Bulba”
7. W kręgu Smuty: „Minin i Pożarski” i „1612”
8. Mit Dzikiego Wschodu: „Trzynastu” i „Białe słońce pustyni”
9. Ku chwale specsłużb: „Operacja „Trust”
10. Ewangelia wojenna wg. Jurija Ozierowa: „Wyzwolenie”;
11. :Nostalgia po dawnym porządku: „Agonia” (1981)
12. W poszukiwaniu państwowego kultu: „Admirał”
13. Relatywizacja stalinizmu: Nikita Michałkow i jego trylogia;
14. Nowe wraca: „Twierdza brzeska” (2010)
15. Memento dla imperium” „Wizantijskij urok” (2008)
Uwaga: poszczególne tematy mogą być omawiane w odmiennym porządku - w zależności od potrzeb dydaktycznych i zainteresowań audytorium.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Słuchacze uzyskują możliwość prześledzenia – na przykładzie ZSRR i Rosji - procesu budowania oficjalnej narracji historycznej państwa poprzez wykorzystanie kinematografii.
Ważnym efektem będzie opanowanie przez studenta podstaw warsztatu w zakresie studiowanej problematyki historycznej i filmoznawczej. Po ukończeniu zajęć student powinien posiadać umiejętność samodzielnej pracy z filmem jako specyficznym typem źródła historycznego, umieć posługiwać się podstawowym instrumentarium NPH dla źródeł artystycznych i dokumentacji mechanicznej.
Dodatkowym efektem jest nabycie konkretnej wiedzy merytorycznej w zakresie omawianej problematyki filmoznawczej i rusycystycznej.
Kryteria oceniania
Ocena z zajęć odbywa się na podstawie osiągnięć studenta podczas zajęć wspólnych (aktywność, stopień przygotowania – erudycyjne opanowanie materiału, inwencja, poziom prezentacji wybranego tematu) oraz pracy pisemnej, poświęconej wybranemu zagadnieniu z zakresu omawianej problematyki.
Literatura
M. Banaszkiewicz, Zapętlenie polityki historycznej – przypadek rosyjski, w: Państwo i Społeczeństwo, VIII, 2008, nr 2
Czernienko M. M. Bliska zagranica : szkice filmowe o Polakach i dla Polaków / pod redakcją Tadeusza Lubelskiego. — Warszawa 2007;
R. Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977;
Peter Kenez, Cinema and Soviet Society: From the Revolution to the Death of Stalin (London 2001)
B. Mucha, Sztuka filmowa w Rosji 1896-1996, Piotrków Trybunalski 2002
Ł. Jasina, Wyzwolenie (1968-1975) Jurija Ozierowa jako prezentacja oficjalnej wersji historii II wojny światowej w kinematografii radzieckiej, Lublin 2007;
Propaganda historyczna Rosji w latach 2004–2009, Warszawa: BBN, 16 września 2009
R. Taylor, Film Propaganda: Soviet Russia and Nazi Germany (New York: I.B.Tauris, 1998).
J.Wojnicka, Awangarda i tradycja, czyli jak rosyjscy filmowcy stworzyli rewolucję [w:] „Didaskalia" 2008, nr 85-86;
J. Wojnicka, Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968, Kraków 2012
J. Wojnicka, Kino Rosji carskiej i Związku Sowieckiego, [w:] Historia kina, t.1, Kino nieme, red. - T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2010
Зоркая Н. История советского кино. -СПб., 2005;
История отечественного кино / Отв. ред. Л. В. Будяк. М.2005
Черненко М. М.. Красная звезда, жёлтая звезда: Кинематографическая история еврейства в России, 1919—1999.М.2006.
Кино тоталитарной эпохи. Международный симпозиум в рамках XVI ММКФ//ИК. 1990. № 2
Szczegółowa bibliografia do poszczególnych tematów zostanie podana w trybie roboczym.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: