- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Filozofie szczęścia i afirmacji 4003-FS-OG
Podczas zajęć omawiane będą przede wszystkim kwestie z przedstawionej poniżej listy. Jednak w zależności od indywidualnych zainteresowań i poznawczych preferencji uczestników zajęć wybrane do lektury teksty filozoficzne stwarzają też możliwość przedyskutowania innych zagadnień i odpowiedzi na inne pytania. Głównym celem tego konwersatorium jest bowiem nie tylko sama rekonstrukcja treści tekstów źródłowych, lecz przede wszystkim odpowiedź na pytania natury ogólniejszej, do których teksty te odsyłają: Jak np. Czy można być szczęśliwym będą egoistą? Czy szczęście zależy od losu lub od długości ludzkiego życia? Na czym polega autentyczna afirmacja świata, życia i losu? itp.
1. Szczęście i afirmacja jako cel praktycznej filozofii i mądrości życia. Najważniejsze filozoficzne i potoczne pojęcia szczęścia. Próba odpowiedzi na pytanie, czy możliwa jest definicja zjawiska afirmacji. Różnica między afirmacją pełną, a częściową i uwarunkowaną. Pesymizm i optymizm w rozumieniu szczęścia. Przeszkody i sprzyjające okoliczności w dążeniu do szczęścia. Szczęście a wolność. 2 godz.
2. Pojęcie szczęścia (eudajmonii) w filozofii Arystotelesa. Szczęście a uwarunkowania ludzkiego losu. Najważniejsze czynniki ludzkiego szczęścia. Szczęście a samotność i przyjaźń. Racjonalizm w arystotelesowskim pojmowaniu szczęścia. Różnica między arystotelesowskim a platońskim rozumieniem dobra najwyższego. 2 godz.
3. Stoickie rozumienie afirmacji i szczęścia. Szczęście jako doskonałość moralna. Afirmacja istnienia jako zgoda na los. Ideał beznamiętności (apatii) i bezgranicznego spokoju. Stoicka pogoda ducha. Egoizm moralny, życzliwość i poczucie wspólnoty z innymi ludźmi jako podstawa szczęścia.
2 godz.
4. Hedonizm Epikura. Szczęście a dwa rozdaje przyjemności. Filozofia jako terapia ludzkiej duszy. Epikurejskie argumenty przeciwko niepokojowi duszy. Przezwyciężenie lęku przed śmiercią i lęku przed losem. Hedonistyczna afirmacja istnienia. Uniwersalny charakter postawy epikurejskiej. 2 godz.
5. Koncepcja szczęścia w filozofii Św. Augustyna. Szczęście jako posiadanie dobra wiecznego. Krytyka doczesnych koncepcji szczęścia. Afirmacja istnienia a metafizyczny problem cierpienia i zła. Zło metafizyczne i zło moralne jako przeszkody w szczęściu doczesnym. Szczęście a łaska i wolna wola. 2 godz.
6. Franciszkańska afirmacja świata stworzonego. Szczęście a mistyczna ekstaza i upojenie. Zjednoczenie z Bogiem poprzez przeżycie i kontemplację. Koncepcja naśladowania Chrystusa. Ideał ubóstwa jako środek wiodący do szczęścia i afirmacji. 2 godz.
7. Taoistyczna afirmacja istnienia (Lao-tsy, Czuang-tsy). Pojęcie tao i te. Szczęście a zadowolenie z istnienia. Szczęście a spontaniczność. Ideał życia zgodnego z naturą. Niedziałanie (wu-wei) jako podstawa trwałego szczęścia. Relatywizm i krytyka cywilizacji. Kontemplacja jako najważniejsze źródło szczęścia. Taoizm filozoficzny a taoizm religijny. 2 godz.
8. Szczęście i afirmacja w filozofii Konfucjusza. Afirmacja istnienia a działanie i wiedza. Ideał człowieka szlachetnego. Konfucjańskie cnoty i podstawowe stosunki społeczne. Mądrość jako wiedza o życiu, ludzkich charakterach i historii. Różnice w pojmowaniu natury ludzkiej przez Konfucjusza i Mencjusza. 2 godz.
9. Afirmacja istnienia w buddyzmie zen. Buddyzm zen a tradycja filozofii buddyzmu (hinajana i mahajana). Doświadczenie mistyczne i poetyckie, a medytacja w buddzymie zen. Paradoksalny charakter koanów. Afirmacja istnienia i wolność w perspektywie zen. . Rezygnacja z dążenia do szczęścia jako warunek jego osiągnięcia. Kontemplacyjny ideał życia. Związek między współczuciem a mądrością. 2 godz.
10.Afirmacja świata poprzez miłość w filozofii Spinozy. Wpływ stoicyzmu i tradycji filozofii żydowskiej. Niezależność szczęścia od losu. Szczęście a doskonałość moralna. Panteistyczna wizja świata i racjonalizm Spinozy. Przezwyciężanie negatywnych emocji jako podstawa szczęścia. Mądrość jako skupianie uwagi na życiu (a nie na śmierci). Spinoza a rozumienie szczęścia w ujęciu Goethego. 2 godz.
11. Ideał szczęścia ludzkości w filozofii J. S. Milla. Mill a tradycja angielskiego utylitaryzmu. Szczęście a wartość moralna ludzkich czynów. Szczęście a wolność społeczna. Granice wolności jednostki w społeczeństwie. Uczucie moralne. Stosunek moralności do religii w rozumieniu utylitaryzmu. Postulat tolerancji. 2 godz.
12. Szczęście a afirmacja i mądrość życia w filozofii Schopenhauera.
Najważniejsze czynniki ludzkiego szczęścia. Szczęście a cierpienie i samotność. Szczęście a kontemplacja i twórczy geniusz. Etyka wyrzeczenia i współczucia. Praktyczne rady, jak osiągnąć szczęście. Wpływ etyki buddyjskiej. 2 godz.
13. Egzystencjalizm a afirmacja istnienia. Pojęcie absurdu i absolutyzacja ludzkiej wolności (Sartre). Sytuacje graniczne i koncepcja rozjaśniania ludzkiej egzystencji (Jaspers). Szczęścia a ateizm i wiara religijna. Sytuacjonizm egzystencjalistów. 2 godz.
14. M. Buber a afirmacja istnienia w tradycji chasydyzmu. Chasydzym a tradycja myśli kabalistycznej. Mądrość życiowa i droga chasydów w ujęciu Bubera. Ekstatyczna radość i zachwyt jako wyraz spontanicznej afirmacji istnienia Cudowność świata i istnienia w rozumieniu chasydyzmu. 2 godz.
15. Mistyczna afirmacja istnienia w filozofii Krishnamurtiego. Samotność a osamotnienie. Powrót do mistycznej kontemplacji Natury. Koncepcja biernej odbiorczości w poznaniu rzeczywistości. Szczęście a wolność od schematów myślenia i wpływów światopoglądowych. Wpływ myśli Krishnamurtiego na kulturę Zachodu. 2 godz.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
1. Wiedza:
Studenci zdobywają wiedzę na temat
- najważniejszych filozoficznych koncepcji szczęścia i afirmacji
- różnic między potocznym a filozoficznym rozumieniem szczęścia
- środków prowadzących do szczęścia i sposobów osiągania afirmacji
świata i życia według najważniejszych tradycji filozoficznych
- przeszkód w dążeniu do szczęścia i sposobów ich przezwyciężania
- roli wolności i kontemplacji w dążeniu do szczęścia i afirmacji
- psychologicznych uwarunkowań poczucia szczęścia
- związków między dążeniem do szczęścia a właściwą postawą moralną
2. Umiejętności:
- orientacji w świecie wartości
- rozróżniania filozoficznych koncepcji szczęścia i afirmacji, i ich krytycznej analizy
- bardziej samodzielnego myślenia o kwestiach etycznych i psychologicznych związanych z dążeniem do szczęścia
- odróżniania negatywnych i pozytywnych postaw wobec życia
(afirmacja, negacja, nihilizm)
3. Kompetencje społeczne:
Zdolności krytycznego i opartego na empatii myślenia.
Odróżnianie motywacji altruistycznej od egoistycznej.
Kształtowanie postawy szacunku dla racjonalnej argumentacji.
Kryteria oceniania
Zaliczenie zajęć na ocenę na podstawie racjonalnej aktywności
podczas zajęć (udziału w dyskusji o problemach, do których odsyłają
omawiane podczas zajęć teksty).
Literatura
1. W. Tatarkiewicz, O szczęściu, rozdz. 1 „Cztery pojęcia szczęścia”
2. Arystoteles, „Etyka Nikomachejska”, ks. I
3. Marek Aureliusz, „Rozmyślania”, ks. IV- V
4. Epikur, „Główne myśli”, w: Diogenes Laertios „Żywoty i poglady słynnych filozofów”, ks. X
5. Św. Augustyn, „O naturze dobra”, rozdz. I , Warszawa 1953.
6. „Kwiatki Św. Franciszka z Asyżu” (fragmenty do wyboru przez studentów)
7. Czuang-tsy, „Prawdziwa księga Południowego Kwiatu”, rozdz. 1-5.
lub Lao-tsy, „Tao Te Ching”
8. “Dialogi konfucjańskie” (fragmenty do wyboru), Warszawa 1976.
9. Suzuki, „Wprowadzenie do buddyzmu zen”, r. III-V
10. Spinoza, „Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona”, cz. V
11. J. S. Mill, „Utylitaryzm’, rozdz. II, Warszawa 1958.
12. Schopenhauer, „Aforyzmy o mądrości życia”, roz. II-III, Warszawa 1974.
13. Jaspers, „Sytuacje graniczne”, w: R. Rudziński „Jaspers”, Warszawa 1974.
14. M. Buber, „Opowieści Chasydów” (fragmenty do wyboru)
15. J. Krishnamurti, „Dziennik” (fragmenty do wyboru)
(W przypadku tekstów, które mają więcej niż jedno wydanie nie podaję daty i miejsca wydania)
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: