Seminarium - "Mediterraneum slavicum: związki Europy Wschodniej z basenem Morza Śródziemnego w wiekach średnich i epoce nowożytnej" 3700-CS2-SEM-HG1
Seminarium jest poświęcone związkom Europy Słowiańskiej (ze szczególnym uwzględnieniem krajów Europy Wschodniej i Środkowo-Wschodniej) ze Światem Śródziemnomorskim w całej jego rozciągłości geograficznej i dziejowej, cywilizacyjnej i ekonomicznej, ze szczególnym uwzględnieniem przełomu czasów nowożytnych i współczesnych (XV-XX w.).
Tematem jest Śródziemnomorze jako świat wielu cywilizacji i jego oddziaływanie na kraje i narody słowiańskie, ze szczególnym uwzględnieniem Rzeczypospolitej i Rosji. Obszary oddziaływania, wybrane do badania, będą obejmować nie tylko procesy historyczne i społeczno-prawne, ale także rozliczne aspekty szeroko pojętej kultury i sztuki (literatura, muzyka), ale także kultury materialnej i życia codziennego (tradycja kulinarna).
Seminarium stanowi próbę ukazania wzajemnego oddziaływania starych ośrodków Świata Śródziemnomorskiego, powstałych w następstwie rozpadu Pax Romana, i ośrodków wschodzących – nierzadko jego pogrobowców bądź sukcesorów. Jest to zatem próba interdyscyplinarnej refleksji nad śródziemnomorską ekumeną, obserwowaną w toku różnorodnych przemian społecznych i cywilizacyjnych na przestrzeni ponad pięciu wieków.
Osobne miejsce zajmować będzie implementacji do przestrzeni tradycyjnie zagospodarowanej przez tradycję grecko-rzymską, a następnie łacińską i bizantyńską, nowych zjawisk i impulsów (cywilizacji islamskich: arabskiej i tureckiej, ale także żydowskiej i ormiańskiej).
Obszar Śródziemnomorza i jego cywilizacyjnych i gospodarczych peryferiów (rozległych, ale charakteryzujących się dość ruchomymi granicami) traktowany będzie jako region szczególnie intensywnych kontaktów i spotkań odmiennych cywilizacji, który mimo oczywistych różnic i napięć przetrwał aż do narodzin nowoczesnej Europy, z jej kapitalistyczną globalizacją, ekspansją kolonialną.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
K_W06: ma uporządkowaną, pogłębioną, szczegółową wiedzę na temat dziejów Śródziemnomorza oraz krajów Europy Środkowej i wschodniej, na które wpływała kultura tego regionu;
K_W16: rozumie zależności między rozwojem kultury a przemianami społecznymi.
W zakresie umiejętności:
K_U02: potrafi samodzielnie interpretować i analizować teksty kultury, uwzględniając ich kontekst historyczny i regionalny;
K_U07: potrafi adekwatnie wybrać i zastosować metody i narzędzia badawcze w celu krytycznego opracowania i interpretacji wybranego zagadnienia związanego z badaniem kultur Śródziemnomorza i jego słowiańskich peryferii oraz relacji międzykulturowych;
W zakresie kompetencji społecznych:
K_K02 ma świadomość dynamicznego rozwoju kultury i pojawiania się nowych metod i paradygmatów badawczych
K_K05: uczestnicząc w dyskusji, szanuje poglądy partnerów i używa argumentów merytorycznych;
K_K09: zna i rozumie kluczowe wyzwania związane z badaniem kultury i relacji międzycywilizacyjnych oraz z zachowaniem spuścizny kulturowej
Kryteria oceniania
Uczestnicy zajęć oceniani według postępów w realizacji indywidualnego programu (praca seminaryjna/praca dyplomowa); wystąpienia ustne i prace pisemne są poddawana dyskusji i i ocenie uczestników stałych i gości seminarium.
Zaliczenie na podstawie oceny aktywności, przygotowanych wystąpień ustnych i pisemnych.
Dopuszczalna ilość nieobecności - 2. Uwaga: zważywszy na podwojony charakter spotkań, jedynie 1 nieobecność pozostaje bez obowiązku zaliczania. Każda kolejna nieobecność skutkuje zaliczeniem ustnym z problematyki opuszczonych zajęć.
Literatura
Abulafia D. The Great Sea. A Human History of the Mediterranean
Abulafia D. The Western Mediterranean Kingdoms 1200-1500. The Struggle for Dominion
Bennassar B., Lebrun F. (red.), Historia świata śródziemnomorskiego, Ossolineum, Wrocław 2003.
Braudel F. Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, , Wyd. Morskie, t. I-II, Gdańsk 1976-1977.
Braudel F., Coarelli F., Aymard M., Morze Śródziemne. Region i jego okolice, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1982.
F. Braudel i inni, Morze Śródziemne. Przestrzeń i historia. Ludzie i dziedzictwo, Volumen, Warszawa 1994.
Burckhardt J., Kultura Odrodzenia we Włoszech, Warszawa 1961.
Burke P., Kultura i społeczeństwo w renesansowych Włoszech, Warszawa 1991.
Chaunu P., Cywilizacja wieku Oświecenia, Warszawa 1989.
Crowley R. Morskie imperia. Rywalizacja o panowanie na Morzu Śródziemnym 1521-1580
Grześkowiak-Krwawicz A. Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga narodów. Pojęcia i idee. Toruń 2018.
Graciotti S. Braterstwo myśli i uczuć. Italia, Polska i Slowiańszczyznaq w kręgu kultury europejskiej XV-XVIII wieku. Warszawa 2016.
Grzybowski St., Narodziny świata nowożytnego 1453-1605, Kraków 2005.
Inalcik H., Imperium osmańskie. Epoka klasyczna 1300-1600, Wyd. UJ, Kraków 2006.
Kieniewicz J., Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Dialog, Warszawa 2003.
Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości. Pod red. A. Nowickiej-Jeżowej (wybrane teksty w tomów:
T.1. Wśród krajów Północy;
T. 2. W przestrzeni Południa.
T. 11. Między Wschodem i Zachodem;
Mączak A., Odkrywanie Europy. Podróże w czasach renesansu i baroku, Gdańsk 1998.
Norwich J J The Middle Sea. A History of the Mediterranean,
Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum , Warszawa 1969 (lub wyd. następne).
Pentek Z., Cesarstwo łacińskie 1204-1261. Kolonialne państwo krzyżowców czy Neobizancjum?, Poznań 2004.
Romano R., Między dwoma kryzysami. Włochy Renesansu, Warszawa 1978.
Sokołow N., Narodziny weneckiego imperium kolonialnego, Warszawa 1985.
Tygielski W. Włosi w Polsce XVI-XVII wieku: utracona szansa na modernizację, Warszawa 2005.
Uffelmann D. Polska literatura postkolonialna. Od sarmatyzmu do migracji poakcesyjnej. Kraków 2020.
Wolff L. Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia. Kraków 2020.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: