Więcej treści, mniej sztuki?” Szekspir polityków i prawników 3700-AL-WTMS-qDP
W wyniku przeprowadzonej przez francuskiego uczonego, Piotra Ramusa, reformy programu artes liberales, retoryka została ograniczona do sztuki krasomówczej oraz teorii stylu. Nie zmniejszyło to jednak zainteresowania sztuką wymowy, która dawała władzę nad umysłami ludzi i opinią publiczną. Dowodem na silę renesansowej retoryki są przykłady politycznych wystąpień i przemów sądowych zawarte w sztukach Szekspira. Z tego skarbca czerpało wielu angielskich i amerykańskich polityków i prawników (znakomitym przykładem może być odwołanie do historii Ryszarda II w mowie końcowej wygłoszonej prze sędziego Jacksona podczas procesu w Norymberdze).
Przywołana w tytule kursu fraza jest przyganą skierowaną przeciw niewydarzonemu mówcy, Poloniuszowi, lecz może także zdradzać dystans Szekspira wobec retorycznych sztuczek wielkich mówców. Na kursie będziemy analizować tropy wykorzystane w królewskich monologach, aby na ich podstawie poznać retoryczne strategie przekonywania (nierzadko zwodzenia) słuchaczy.
W tym celu przyjrzymy się mowom Henryka V, Antoniusza w Juliuszu Cezarze i Meneniusza Agryppy w Koriolanie. Zobaczymy, jak Szekspir łączy refleksję o sztuce wymowy i aktorstwie w Hamlecie.
Na płaszczyźnie metodologicznej odwoływać się będziemy, m. in. do zaproponowanego przez Stanley’a Fisha modelu tekstu retorycznego. Przywołamy także pierwszy angielski podręcznik sztuki wymowy, Thomasa Wilsona The Arte of Rhetorique.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po zakończeniu kursu student zdobędzie następujące wiadomości i umiejętności.
Wiedza
• Absolwent zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych;
• zna współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury.
Umiejętności
• potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych;
• wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury;
• potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w języku polskim oraz w wybranym języku obcym
w szczególności:
potrafi samodzielne analizować teksty kultury i zestawiać je z analizą procesów historycznych i konfliktów narodowościowych;
potrafi zrozumieć funkcjonowanie retoryki pamięci kulturowej;
potrafi zrozumieć wpływ tekstów kultury na kształtowanie postaw społecznych.
Kompetencje
• jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze.
Kryteria oceniania
Ocena na końcowa będzie wypadkową nast. ocen cząstkowych:
25% aktywność w czasie zajęć
25% dwie krótkie (do 500 słów) wypowiedzi pisemne w trakcie semestru
50% kolokwium ustne
Literatura
• Shakespeare, William. Juliusz Cezar; Hamlet; Koriolan, Król Lear, Henryk V, Ryszard III.
• Wilson, Thomas. The Arte of Rhetorique (fragmenty)
• Henry Peacham, The Garden of Eloquence (fragmenty)
• Sidney, Philip. Defense of Poetry (fragmenty)
Filmografia:
Norymberga (2000)
Henry V (1989)
Dzień niepodległosci (1996)
Literatura pomocnicza:
• Graham, Kenneth. Plainness and Rhetoric in the Early English Renaissance. Ithaca and London 1994.
• Kinney, Arthur. “Rhetoric as Poetic”, EHL 43 (1976): 413-43.
• Leśniewski, Niel. When Politicians turn to Shakespeare. https://www.rollcall.com/2011/04/29/when-politicians-turn-to-shakespeare
• Rebhorn, Wayne. Emperor of Man’s Mind: Literature and the Renaissance Discourse of Rhetoric. Ithaca and London 1995.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: