Europa: idea, podziały , granice 3700-AL-EIPG-qDP
Cykl konwersatoriów podzielony zostanie na trzy części. W pierwszej z nich przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia dotyczące idei Europy w ujęciu historycznym: kształowanie się i znaczenie średniowiecznej Christianitas, powolne narastanie rozbieżności pomiędzy Europą a Christianitas w okresie nowożytnym związane m. in. ze zróżnicowaniem konfesyjnym Starego Kontytnentu oraz ekspancją europejską z jednej strony i osmańską z drugiej, a także zmiany co do rozumienia idei Europy w okresie nowożytnym i najnowszym, uwarunkowane programem ideologicznym Oświecenia, powstaniem ruchów narodowych, dominacją kolonialną Euopy, a następnie wydarzeniami XX w., konfliktami o skali światowej, dekolonizacją i podziałem świata na dwa bloki polityczne. Tematem drugiej części cyklu będzie aspekt przestrzenny idei Europy, obejmujący podziały i granice kontynentu w ujęciu kulturowym, gospodarczym i cywilizacyjnym. Podczas tej częsci zajęć zostaną poruszone takie zagadnienia jak: podział Europy na część wschodnią i zachodnią, idea Europy Środkowej i jej krytyka oraz kryteria wyodrębnienia regionów na pograniczach Europy: Bałkanów i świata śródziemnomorskiego. Wreszcie trzecia część zajęć poświęcona zostanie relacji Europy do pozostałych części świata: idei Zachodu, ujęć geograficznych i cywilizacyjnych dominacji europejskiej oraz celów i zastosowania world history, stanowiącej odpowiedź na dominację zainteresowania Europą we współczesnej historiografii.
Punktem wyjścia do każdego z tematów drugiej i trzeciej części konwersatorium będzie wybrana publikacja z zakresu literatury podstawowej (lub jej fragment); natomiast pierwsza część konwersatorium realizowana będzie w oparciu o trzy podstawowe lektury o charakterze przekrojowym (G. Delanty, D. Hay, H. Mikkeli), ewentualnie dwie dodatkowe w językach obcych innych niż j. angielski (F. Chabod, L. Febvre). Dodatkowo dyskusję na zajęciach wzbogacać będą referaty lub prezentacje w innej formie przygotowane przez uczestników zajęć, poświęcone kontekstom, tj. lekturom uzupełniającym do poszczególnych tematów, wybranym zgodnie z zainteresowaniami Studentów spośród propozcycji przedstawionych przez prowadzącego.
Szacuje się, że aktywny udział w zajęciach może oznaczać konieczność poświęcenia ok. 2 godzin tygodniowo na przygotowanie się do nich, tj. łącznie ok. 30 godzin (nie licząc samych zajęć).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Ukończywszy kurs, Student/-ka:
K_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
K_W05 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
K_W07 zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych
K_U02 potrafi dokonać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
K_U07 potrafi przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim
K_U10 potrafi przygotować wystąpienie ustne uwzględniające potrzeby odbiorców
K_K03 jest gotów do poznawania nowych metod badawczych
K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej
Kryteria oceniania
Do zaliczenia zajęć wymagane są następujące elementy:
1) aktywny udział w zajęciach, w tym udział w dyskusji i/lub przygotowanie referatu na temat głównych tez określonej lektury spoza listy lektur obowiązkowych (30% wagi oceny końcowej);
2) regularne przygotowanie krótkiej wypowiedzi pisemnej (ok. 200–350 słów) podsumowującej zajęcia; wymagane jest przesłanie wypowiedzi pisemnych dotyczących przynajmniej połowy z łącznej liczby zajęć (35% wagi oceny końcowej);
3) rozmowa końcowa poświęcona tematyce poruszanej podczas zajęć (35% wagi oceny końcowej).
Kryteria oceny obejmują: nabycie wiedzy z zakresu problemowego obejmującego tematykę konwersatorium, umiejętność dogłębnej i krytycznej lektury analizowanych tekstów, oryginalność i trafność wyrażanych opinii, rzetelność w zakresie referowania tez wskazanych publikacji, jasność i zwięzłość przygotowywanych referatów (prezentacji itp.), elegancję i komunikatywność wypowiedzi.
Literatura
Literatura podstawowa:
Bottici C., Challand B., Imagining Europe. Myth, Memory, and Identity, Cambridge: Cambridge University Press, 2013.
Chakrabarty D., Prowincjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2011.
Delanty G., Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość, Warszawa: PWN, 1999.
Halecki O., Historia Europy – jej granice i podziały, Lublin: IEŚW, 2000.
Hay D., Europe. The Emergence of an Idea, Edinburgh: Edinburgh University Press, 1998.
Goody J., Kapitalizm i nowoczesność. Islam, Chiny, Indie a narodziny Zachodu, Warszawa: Dialog, 2006.
Herzfeld M., ‘Practical Mediterraneism. Excuses for Everything, from Epistemology to Eating,’ [w:] W. Harris (red.), Rethinking the Mediterranean, Oxford–New York: Oxford University Press, 2005, s. 45–63.
Kundera M, Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie” 1984 (2), z. 5, s. 14–31.
Małowist M., Wschód a Zachód Europy w XIII–XVI w. Konfrontacja struktur społeczno-gospodarczych, Warszawa: PWN, 1973.
Mikkeli M., Europe as an Idea and Identity, Basingstoke: Macmillan, 1998.
Pomeranz K., The Great Divergence. China, Europe, and the Making of the Modern World Economy, Princeton–Oxford: Princeton University Press, 2000.
Sosnowska A., Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947–1994), Warszawa: Trio, 2004.
Stearns P., World History. The Basics, London–New York: Routledge, 2011.
Szűcs J., Trzy Europy, Lublin: IEŚW, 1995.
Todorova M., Bałkany wyobrażone, Wołowiec: Czarne, 2008.
Wolff L., Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia, Kraków: MCK, 2020.
Literatura uzupełniająca – por. niżej (część B)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: