Spory wokół pojęcia działania intencjonalnego 3501-SPDI20-S
Pojęcie działania intencjonalnego jest być może najbardziej kluczowym pojęciem we współczesnej filozofii działania. O jego wadze świadczą takie tezy jak: Jesteśmy odpowiedzialni za to (i tylko to) co robimy intencjonalnie (Mackie); nasze zachowanie jest działaniem wtedy i tylko wtedy, gdy jest ono działaniem intencjonalnym względem jakiegoś opisu (Anscombe, Davidson).
Pojęcie działania intencjonalnego jest jednak przedmiotem głębokich sporów. Czy intencjonalność x-owania wymaga realizacji intencji x-owania? Czy wystarczy jakaś inna intencja? A jeżeli tak, to jaki ma być stosunek podmiotu do x-owania? Czy intencjonalność x-wania wymaga nieprzypadkowości (i przewidywalności) x-owania? Czy warunki intencjonalności różnią się w zależności od tego, czy dotyczą działań pozytywnych, czy negatywnych? Czy można działać intencjonalnie bez powodu? Czy działania omyłkowe są intencjonalne? Te i inne pytania rozważać będziemy przy lekturze tekstów klasycznych w analitycznej filozofii działania jak i bardziej współczesnych. Zastanowimy się też nad tym, co z dyskusji tych wynika dla filozofii działania uprawianej w językach naturalnych, w których brakuje pojęcia działania intencjonalnego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- zna pojęcia charakterystyczne dla filozofii działania i potrafi się nimi posługiwać
- zna zarówno klasyczne, jak i najnowsze ujęcia działań intencjonalnych
- zna metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla filozofii działania
Nabyte umiejętności:
- potrafi znaleźć i streścić nowe teksty, dokonując selekcji pod kątem istotnych dla prowadzonych badań treści
- potrafi zanalizować proste teksty z zakresu filozofii działania za pomocą narzędzi metodologii ogólnej
- potrafi zbudować własną argumentację za wybranym stanowiskiem
- potrafi dokonać krytycznej analizy wyników prowadzonych przez grupę badań
Nabyte kompetencje społeczne:
- jest otwarty na dyskusję i nowe propozycje rozwiązań problemów
- rozumie potrzebę ciągłej konfrontacji wyników swoich badań z wynikami innych badaczy, a także poddawaniu ich krytycznej dyskusji przez innych
- rozumie potrzebę samodzielnego myślenia twórczego, ale jednocześnie potrafi współpracować z innymi członkami grupy badawczej na różnych etapach badań
Kryteria oceniania
Do zaliczenia seminarium na ocenę dobrą należy zaliczyć (zal/nzal) streszczenia i polemiki (por. niżej – wymagania różnią się w zależności od etapu studiów). Do zaliczenia na ocenę wyższą należy uzyskać punkty bonusowe.
A. Zaliczenia podstawowe (max. ocena 4,0):
Studenci I stopnia:
75% złożenie na czas* 15 abstraktów** omawianych tekstów
25% złożenie na czas* 5 pełnych polemik**
Studenci II stopnia:
50% złożenie na czas* 10 abstraktów** omawianych tekstów
50% złożenie na czas* 10 pełnych polemik**
Studenci III stopnia i doktoranci:
25% złożenie na czas* 5 abstraktów** omawianych tekstów
75% złożenie na czas* 15 pełnych polemik**
* złożenie na czas: Abstrakt lub reakcja krytyczna musi być złożona w systemie COME UW nie później niż o godzinie 22:00 w niedzielę (w przeddzień seminarium).
** Pełna polemika składa się z dwóch części: 1) abstraktu, 2) właściwej polemiki.
Ad 1. Abstrakt powinien zawierać główne tezy tekstu, a także szkic argumentacji za nimi. Pisanie abstraktów jest niełatwą sztuką. Chodzi o klarowność, uchwycenie sedna w możliwie najkrótszej, ale treściwej formie. Abstrakt nie może przekraczać 300 słów
Ad 2. Polemika właściwa to reakcja krytyczna na wybraną tezę lub sposób argumentacji w tekście. Chodzi o pokazanie filozoficznej i krytycznej refleksji w kwestiach podejmowanych w tekście. Uwaga „krytyczna” nie musi oznaczać konieczności krytykowania autora. Można się z autorem zgadzać i bronić go przed jakimś zarzutem. Polemika właściwa nie powinna przekraczać 600 słów, ale może być też krótsza. Ważne jest, by argumentacja była klarowna.
B. Punkty bonusowe:
- Znalezienie i przygotowanie streszczenia artykułu niewymienionego w spisie lektur. (W szczególności tekst powinien zostać poddany analizie pod kątem tego, czy odpowiada na listę podstawowych pytań, które sformułujemy, lub ew. poszerza tę listę.)
- Przygotowanie referatu omawianego tekstu.
- Wyróżniająca się polemika.
- Wyróżniający się udział w dyskusjach na seminarium.
- Etc.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w roku
Literatura
Davis L.H., 1979, Theory of Action, Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Moya C.J., 1990, The Philosophy of Action, Cambridge: Polity Press.
Stout R., 2005, Action, Chesham: Acumen.
Aguilar, J. and A Buckareff, A. (eds.), 2010, Causing Human Action: New Perspectives on the Causal Theory of Acting, Cambridge MA: MIT Press.
Hyman J., Steward H. (red.), 2004, Agency and Action, Cambridge: Cambridge University Press.
Mele A.R. (red.), 1997, The Philosophy of Action, Oxford: Oxford University Press.
O'Connor T., Sandis C. (red.), 2010, A Companion to Philosophy of Action, Oxford: Basil Blackwell.
Sandis C. (red.), 2009, New Essays on the Explanation of Action, New York: Palgrave Macmillan.
Dancy, J., Sandis, C. (red.), Philosophy of Action: An Anthology, Oxford: Wiley-Blackwell, 2015
White A.R. (red.), 1968, The Philosophy of Action, Oxford: Oxford University Press.
Ford, A., Hornsby, J, and Stoutland, F. (eds), 2011, Essays on Anscombe's Intention, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Anscombe, Elizabeth, 2000, Intention (reprint), Cambridge, MA: Harvard University Press.
Bratman, Michael, 1987, Intention,Plans, and Practical Reason, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Bratman, Michael, 1999, Faces of Intention: Selected Essays on Intention and Agency, Cambridge: Cambridge University Press.
Bratman, Michael, 2006, Structures of Agency, Oxford: Oxford University Press.
Dancy, Jonathan, 2000, Practical Reality, Oxford: Oxford University Press.
Davidson, Donald, 1980, Essays on Actions and Events, Oxford: Oxford University Press.
Ginet, Carl, 1990, On Action, Cambridge: Cambridge University Press.
Goldman, Alvin, 1970, A Theory of Human Action, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Kenny, A., 1973, Action, Emotion, and Will, London: Routledge & Kegan Paul.
Mele, Alfred, 1992, The Springs of Action, New York: Oxford University Press.
Mele, Alfred, 2001, Autonomous Agents, Oxford: Oxford University Press.
Searle, John, 1983, Intentionality, Cambridge: Cambridge University Press.
Thompson, Michael, 2010 Life and Action, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Wilson, George, 1989, The Intentionality of Human Action, Stanford, CA: Stanford University Press.
Yaffe, Gideon, 2010, Attempts: In the Philosophy of Action and the Criminal Law, New York, Oxford University Press.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: