- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Między aracjonalnością a irracjonalnością działań 3501-AID20-S-OG
Seminarium poświęcone jest zagadnieniom natury oraz możliwości istnienia (podejmowania przez nas) działań nieracjonalnych. Zajęcia mieszczą się w problematyce analitycznej filozofii działania. Na gruncie tej dyscypliny racjonalność rozumiana jest w sposób minimalny – jako racjonalność instrumentalna. Z tej perspektywy warunkiem koniecznym, choć niewystarczającym, działania racjonalnego (inaczej, działania intencjonalnego) jest, żeby stało ono w zgodzie z – w zależności od konkretnej propozycji teoretycznej – intencjami, motywacjami lub najlepszymi racjami sprawcy. Jeżeli warunek ten nie jest dla jakiegoś działania spełniony, to mamy do czynienia z działaniem nieracjonalnym. Klasycznymi przykładami działań nieracjonalnych są różnego rodzaju błędy, pomyłki, omyłki i działania akratyczne (przejawy słabej woli). Jak zobaczymy, istnienie tak ujętych działań nieracjonalnych jest kwestią kontrowersyjną. Problemy z ich konceptualizacją napotykają również niektóre ważne filozoficzne teorie działania. Pytanie brzmi, czy za adekwatne teorie działania mogą uchodzić takie koncepcje, które nie uwzględniają działań nieracjonalnych oraz, co domniemane istnienie działań nieracjonalnych mówi o naturze sprawstwa.
Seminarium podzielone jest na dwie części. Część pierwsza dotyczy zakresu pojęcia działania intencjonalnego. Poświęcona jest ona analizie koncepcji wybranych form działania intencjonalnego. W części drugiej poddamy analizie koncepcje najbardziej dyskutowanych w tradycji filozoficznej typów działań nieracjonalnych: działań akratycznych (słabej woli) oraz omyłek.
Zajęcia stanowią kontynuację seminarium „Działania nieracjonalne” tego samego prowadzącego, które odbyło się w roku akademickim 2019/2020.
Porządek zajęć:
WPROWADZENIE (2h)
I. AKRASIA (14h)
Davidson, D. (1985) Incoherence and Irrationality, w: Davidson D. (2004) Problems of Rationality
Hill, T. (1986) Weakness of Will and Character, Philosophical Topics 14, str. 93-115.
Frankfurt, H. (1988) Rationality and the Unthinkable, w tegoż: The Importance of What We Care About, Cambridge University Press, Cambridge.
McIntyre, A. (1993) Is Acratic Action Always Irrational, w Flangan, O., Rorty, A. (red.) Identity, Character and Morality, MIT Press, Cambridge.
Darwall, S. (1986) Rational Acts, Philosophical Topics 14, str. 33-57.
Rorty, A. (1980) Where Does the Akratic Break Take Place?, Australian Journal of Philosophy 58, str. 333-46.
Piłat, R. (2013) Słaba wola, w tegoż: Aporie samowiedzy Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
II. SAMOOSZUKIWANIE (8h)
Audi, R. (1982) Self-Deception, Action, and Will, Erkenntnis, 18, str. 133–158.
Davidson, D. (1986) Deception and Division, w: Davidson D. (2004) Problems of Rationality
Holton, R. (2001) What is the Role of the Self in Self-Deception?, Proceedings of the Aristotelian Society, 101(1), str. 53–69.
Piłat, R. (2013) Samozakłamanie, w tegoż: Aporie samowiedzy Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
III. OMYŁKI (6h)
Anscombe, G.E.M. (1957) Intention, 2nd edn. Cornell University Press, Ithaca. (fragmenty)
Freud, Z. (2019) Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne, Wydawnictwo PWN, Warszawa. (fragmenty)
Peabody, K. (2005) Trying Slips: Can Davidson and Hornsby Account for Mistakes and Slips? Philosophia 35, str. 173-216.
Amaya, S. (2013) Slips, Noûs 47 (3), str. 559-576.
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- Znajomość klasycznych i współczesnych poglądów reprezentantów analitycznej filozofii działania odnoszących się do problematyki działań nieracjonalnych.
- Pogłębione rozumienie znaczenia i ograniczeń filozoficznej refleksji nad umysłem i działaniem wobec dotyczących tej problematyki badań empirycznych.
- Znajomość różnic między filozoficznym a potocznym rozumieniem działań i umysłu.
- Pogłębiona, w stosunku do podstawowego kursu filozofii działania, znajomość koncepcji wybranych postaci działań intencjonalnych.
Nabyte umiejętności:
- Umiejętność zidentyfikowania trudności z uwzględnieniem działań nieracjonalnych na gruncie niektórych koncepcji omawianych w trakcie zajęć.
- Umiejętność wskazania na ograniczenia teorii filozoficznych, które nieuwzględniają nieracjonalnego charakteru naszego sprawstwa.
- Umiejętność rozróżnienia między empirycznymi, potocznymi i filozoficznymi problemami dotyczącymi działań nieracjonalnych.
- Umiejętność analizowania złożonych argumentów filozoficznych, identyfikowania składających się na te tezy złożeń, ustalenia zależności logicznych i argumentacyjnych między tezami analizowanych w toku zajęć koncepcji.
Nabyte kompetencje społeczne:
- Zainteresowanie kwestią swoistości dociekań filozoficznych i ich możliwego wkładu w potoczne i naukowe rozumienie umysłu i działania.
- Zainteresowanie filozoficzną refleksją nad ułomnością ludzkiej natury oraz ograniczeniami takiej refleksji.
Kryteria oceniania
W celu zaliczenia zajęć uczestnik zobowiązany jest do spełnienia trzech warunków:
- obecności na zajęciach,
- przedstawienia referatu dotyczącego jednej z lektur
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 3
Literatura
Amaya, S. (2013) Slips, Noûs 47 (3), str. 559-576.
Anscombe, G.E.M. (1957) Intention, 2nd edn. Cornell University Press, Ithaca.
Audi, R. (1982) Self-Deception, Action, and Will, Erkenntnis, 18, str. 133–158.
Darwall, S. (1986) Rational Acts, Philosophical Topics 14, str. 33-57.
Davidson, D. (1985) Incoherence and Irrationality, w: Davidson D. (2004) Problems of Rationality
Davidson, D. (1986) Deception and Division, w: Davidson D. (2004) Problems of Rationality
Frankfurt, H. (1988) Rationality and the Unthinkable, w tegoż: The Importance of What We Care About, Cambridge University Press, Cambridge.
Freud, Z. (2019) Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Hill, T. (1986) Weakness of Will and Character, Philosophical Topics 14, str. 93-115.
Holton, R. (2001) What is the Role of the Self in Self-Deception?, Proceedings of the Aristotelian Society, 101(1), str. 53–69.
McIntyre, A. (1993) Is Acratic Action Always Irrational, w Flangan, O., Rorty, A. (red.) Identity, Character and Morality, MIT Press, Cambridge.
Peabody, K. (2005) Trying Slips: Can Davidson and Hornsby Account for Mistakes and Slips? Philosophia 35, str. 173-216.
Piłat, R. (2013) Samozakłamanie, w tegoż: Aporie samowiedzy Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Piłat, R. (2013) Słaba wola, w tegoż: Aporie samowiedzy Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
Rorty, A. (1980) Where Does the Akratic Break Take Place?, Australian Journal of Philosophy 58, str. 333-46.
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: