Klasyczne teorie socjologiczne 3500-KTS
Klasyczne teorie socjologiczne to wprowadzenie w najważniejsze nurty myślenia o społeczeństwie z obszaru klasycznej filozofii polityki, nowożytnych koncepcji państwa, kluczowych koncepcji społecznych nowoczesności i podstaw teorii socjologicznej. Pierwszy semestr obejmuje klasyczną myśl społeczną i omówienie prac Marksa i Tocqueville’a jako klasyków socjologii. Semestr drugi wprowadza pozytywizm i socjologię Durkheima, Webera i Simmla oraz psychoanalityczną teorię kultury. Studenci czytają i dyskutują o tekstach źródłowych, wybranych w oparciu o wieloletnią praktykę dydaktyczną katedry Historii Myśli Społecznej.
Kurs obejmuje następujące grupy tematów: a. klasyczne teorie państwa i społeczeństwa (Platon, Arystoteles); b. Chrześcijańska myśl społeczna (tylko na wykładzie); c. Nowożytne koncepcje państwa i polityki (Machiavelli, Locke, Hobbes); d. Oświeceniowa wizja nauki i społeczeństwa (w tym presocjologiczna myśl Monteskiusza); e. Marks i materializm historyczny jako orientacja w socjologii; f. Alexis de Tocqueville i jego metoda socjologiczna; g. Pozytywizm (A. Comte); h) pozytywistyczna socjologia E. Durkheima; h) historyzm (Dilthey); g) socjologia rozumiejąca M. Webera; h) socjologia formalna G. Simmla; i) psychoanalityczna teoria kultury (Freud).
Zajęcia studenckie obejmują wykłady (30 godzin rocznie) oraz ćwiczenia (60 godzin rocznie). Każde zajęcia ćwiczeniowe wymagają lektury – 40-50 stron z tygodnia na tydzień. Na koniec zajęć oczekujemy napisania pracy rocznej, około 20 tysięcy znaków, na temat skonsultowany z osobą prowadzącą grupę ćwiczeniową. Każdy semestr kończy się zaliczeniem w formie egzaminu pisemnego lub ustnego. Zajęcia wymagają od studentów dużego nakładu pracy poza samymi zajęciami wykładowymi i ćwiczeniowymi.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu nauk społecznych i humanistycznych
K_W03 posiada elementarną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk oraz o jej relacjach z innymi dyscyplinami
K_W04 posiada podstawową wiedzę strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach
K_W05 jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych
K_W09 posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką
K_W11 posiada podstawową wiedzę o metodach badania zróżnicowania kulturowego
K_W13 rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej
K_W18 posiada podstawową wiedzę na temat funkcjonowania gospodarki oraz jej relacji z innymi instytucjami społecznymi
K_W19 posiada podstawową wiedzę na temat polityki oraz uczestnictwa w społeczeństwa sferze publicznej
K_W20 posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy
K_W21 jest świadom procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych
K_U01 umie rejestrować i prowadzić obserwację zjawisk społecznych w sposób metodologicznie poprawny
K_U02 potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego
K_U04 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach
K_U05 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach
K_U12 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach i przygotowanie do nich jest niezbędnym warunkiem zaliczenia.
Ponadto każdy student musi napisać pracę roczną, którą ocenia osoba prowadząca ćwiczenia. Osoby prowadzące ćwiczenia decydują o wymogach dotyczących prac rocznych a także o dodatkowych warunkach zaliczenia ćwiczeń (liczba dopuszczalnych nieobecności, kartkówki itp.).
Temat pracy rocznej powinien zostać zgłoszony prowadzącemu ćwiczenia przed złożeniem gotowej pracy. Praca musi zostać złożona w terminie, który umożliwi prowadzącemu sprawdzenie jej przed sesją letnią – o konkretnym harmonogramie i wyjątkach od tych terminów decyduje osoba prowadząca ćwiczenia. Praca jest oceniana w skali 0-20 punktów, próg zaliczenia pracy wynosi 11 punktów. Prowadzący ćwiczenia ocenia także aktywność studenta w skali 0-10 punktów.
Punkty uzyskane za ćwiczenia wchodzą w skład oceny z przedmiotu – aby ją otrzymać, należy zaliczyć także dwa egzaminy połówkowe, kończące pierwszy i drugi semestr. Do USOS wstawiana jest tylko ocena końcowa z przedmiotu, obejmująca wszystkie składowe zaliczenia (szczegóły poniżej).
Na zaliczenie KTS składa się kilka elementów:
a) w lutym odbywa się kolokwium obejmujące materiał wykładu i pierwszego semestru ćwiczeń, 5 pytań do wyboru z 7, do uzyskania jest 50 punktów, zalicza 30; poprawiać kolokwium można w marcu.
b) w czerwcu odbywa się egzamin obejmujący materiał drugiego semestru ćwiczeń, 5 pytań do wyboru z 7, do uzyskania jest 50 punktów, zalicza 30, poprawiać egzamin można we wrześniu;
c) w czerwcu wystawiane są punkty z ćwiczeń (w skali 1-30); bez zaliczenia ćwiczeń nie można podejść do egzaminu w czerwcu (w uzasadnionych przypadkach osoba prowadząca ćwiczenia może odstąpić od tej reguły);
d) punkty z kolokwium, egzaminu końcowego i ćwiczeń są sumowane. Skala ocen i punktacja ogólna są następujące:
0 - 70 punktów – ndst
71 – 85 punktów – dst
86 – 96 punktów – dst +
97 – 107 punktów – db
108– 118 punktów – db +
119– 130 punktów - bdb
Tylko ocena końcowa zostanie wpisana do USOS i tylko ona liczy się do średniej.
Egzamin zerowy
Prowadzące ćwiczenia, którzy mają co najmniej stopień doktora, mogą przyjmować ustne egzaminy zerowe przed terminem egzaminu pisemnego. Prowadzący ćwiczenia nie mogą egzaminować studentów z własnych grup. Warunkiem przystąpienia do egzaminu zerowego jest zaliczenie ćwiczeń (lub uzyskanie zgody osoby prowadzącej ćwiczenia).
Poprawianie oceny niedostatecznej:
w razie niepowodzenia podczas któregokolwiek egzaminu połówkowego, istnieje możliwość poprawy w sesji poprawkowej (odpowiednio: zimowej i letniej).
W razie niezaliczenia zajęć ćwiczeniowych (zbyt dużo nieobecności, nieoddanie pracy lub ocena niedostateczna z pracy) możliwe będzie poprawianie różnych elementów zaliczenia na warunkach i w terminach określonych przez osobę prowadzącą ćwiczenia.
Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (90h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur) – 5h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (egzaminu) – 10h
Literatura
Lista lektur jest wyborem dłuższych fragmentów lub całości tekstów obejmujących prace o kluczowym znaczeniu dla rozwoju myśli społecznej. Obejmuje ona m.in. wybór fragmentów z prac Platona, Arystotelesa, Machiavellego, Marksa, Tocqueville’a, Durkheima, Webera, Simmla i Freuda.
Szczegółowa lista lektur udostępniana jest studentom w grupach ćwiczeniowych.
Dodatkową lekturą pomagająca w przygotowaniu się do zajęć i egzaminu jest książka Jerzego Szackiego Historia myśli socjologicznej (preferowane wydanie: PWN, Warszawa 2006).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: