Katastrofa klimatyczna: (nie)wiedza o klimacie i jej społeczne konsekwencje 3500-FAKL-KATKLIM
Zajęcia będą składały się z dwóch zasadniczych części: w pierwszej przyjrzymy się sposobom dochodzenia do konsensusu w naukach o klimacie. W drugiej zwrócimy się ku sposobom wytwarzania wiedzy potocznej na temat klimatu i postaw wobec polityki klimatycznej.
Historia zmiany klimatycznej jest, jak dziś już wiemy, znaczenie dłuższa niż historia badań nad nim. Punktem wyjścia seminarium będzie przypomnienie genealogii badań nad zmianą klimatyczną, co pozwoli na przyjęcie stosownej perspektywy czasowej na istniejący w tej kwestii w nauce konsensus. Dalej skupimy się na sposobach budowania i komunikowania konsensusu naukowego – wobec opinii publicznej i decydentów. Szczególnie będziemy zainteresowani sposobem zbierania danych klimatycznych i budowania modeli klimatycznych oraz rolą w tym procesie wartości nieepistemicznych. Przyjrzymy się sposobowi dochodzenia do konsensusu w ramach International Panel on Climate Change oraz innych ciał doradczych. Wreszcie zobaczymy, w jaki sposób zmiana klimatu, intencjonalnie i wbrew najlepszej wiedzy, była negowana.
Potoczne doświadczenie zakorzenione jest w naszych codziennych epistemologiach, nie zawsze zgodnych z epistemologią naukową. Zobaczymy, jak kształtują się postawy wobec klimatu i polityki klimatycznej. Ocenimy rolę ruchów społecznych w tym procesie, uwzględnimy perspektywę życia codziennego oraz znaczenie retoryki dotyczącej zmiany klimatu.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
K_W04 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii
K_W05 posiada podstawową wiedzę strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach
K_W14 posiada podstawową wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym Polski i współczesnego świata
K_W17 ma podstawową wiedzę o kryteriach poprawności wnioskowania
K_W19 rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej
K_W23 posiada podstawową wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne
K_W24 posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp.
K_W26 posiada elementarną wiedzę na temat funkcjonowania różnego typu organizacji i zarządzania nimi
K_W27 posiada podstawową wiedzę na temat polityki oraz uczestnictwa w społeczeństwa sferze publicznej
K_W28 posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy
K_W29 jest świadom procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych
K_U02 potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych
K_U03 potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego
K_U05 potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych
K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach
K_U07 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach
K_U10 potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę akademicką w praktyce społecznej
K_U17 potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania
K_U19 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa
K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji
K_K05 potrafi uczestniczyć w dyskusji
K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy
Kryteria oceniania
egzamin pisemny (test)
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Zasady zaliczania poprawkowego
Literatura
WIEDZA O ZMIANIE KLIMATYCZNEJ W PERSPEKTYWIE NAUKOZNAWCZEJ
Dane
Oreskes Naomi, Changing the mission: from the cold war to climate change, w: Science and Technology in the Global Cold War, Naomi Oreskes i John Krige (red.), MIT Press, 2014, s. 141-187.
Kris Decker, Data struggles: the life and times of a database in historical climatology, “Social Science Information”, Vol. 57(1), 2018, s. 6-30.
Lloyd Elisabeth A,.The role of ‘complex’ empiricism in the debates about satellite data and climate models, “Studies in History and Philosophy of Science Part A”, vol. 43, nr 2 2012, s. 390-401.
Modele
Paul N. Edwards, Making Data Global, w: tegoż, A Vast Machine. Computer Models, Climate Data, and the Politics of Global Warming, The MIT Press, 2010, s. 251-285.
Erica Thompson, Roman Frigg, and Casey Helgeson, Expert judgment for climate change adaptation, “Philosophy of Science”, 83(5), 2016, s. 1110-1121.
Konsensus w nauce o klimacie i produkcja kontrowersji klimatycznych
Silke Beck, Martin Mahony, The IPCC and the new map of science and politics, “WIREs Climate Change”, vol. 9, nr 6, 2018, s. 1-16.
Naomi Oreskes, Erik M. Conway, The Denial of Global Warming, w: tychże, Merchants of Doubt: How a Handful of Scientists Obscured the Truth on Issues from Tobacco Smoke to Global Warming, 2010, s. 169-215.
II. WIEDZA POTOCZNA O KLIMACIE I ZMIANA SPOŁECZNA W PERSPEKTYWIE SOCJOLOGICZNEJ
Wiedza potoczna o klimacie
Kari Marie Norgaard, “Experiencing” Global Warming: Troubling Events and Pubic Silence, w: tejże, Living in Denial. Climate Change, Emotions, and Every Day Life, The MIT Press, 2011, s. 33-62.
Andrew Hoffman, 1. Social psychology and the climate change debate, 2. Bridging the cultural schism,
w: tegoż, How Culture Shapes the Climate Change, SUP, 2015, s. 15-33, 48-69.
Zmiana świata społecznego
Urlich Beck, The Metamorphosis of the World. How Climate Change Is Transforming Our Concept of the World, Polity Press 2016 (fragmenty)
John Urry, Climate Change and Society, Polity Press 2011 (fragmenty)
Ruchy społeczne
Eugene Nulman, 1. Political Opportunities oraz 2. Strategy, Leadership, and Outcomes oraz 3. Mechanism for Policy Change,
w: tegoż, Climate Change and Social Movements. Civil Society and the Development of National Climate Change Policy, Palgrave Macmillan, 2015, s. 87-138.
Oscar Berglund, Daniel Schmidt, 1. Between Democracy and Efficiency oraz 2. Reimagining Democracy,
w: tychże, Extinction Rebellion and Climate Change Activism Breaking the Law to Change the World, 2020, s. 41-77.
Polityka
Ewa Bińczyk, Początki debaty na temat antropocenu, w: tejże, Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018, s. 77-103
Gretta Thunberg, Humanity has not yet failed
https://open.spotify.com/episode/7E2Wz3C5XwtEw3Pi96tLQA?go=1&utm_source=embed_v3&t=0&nd=1
Papież Franciszek, Encyklika Laudato si
http://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: