Wstęp do literaturoznawstwa cz. 1 (H) 3305-WDLH1-11
1. Poetyka i przedmiot jej badań. Definicja i zakres pojęcia (rozróżnienie między poetyką opisową, normatywną i historyczną). Jak zdefiniować literaturę? Teksty literackie i nieliterackie.
2. Czym jest literatura?
a. Jonathan Culler, Co to jest literatura i czy to pytanie ma jakiekolwiek znaczenie? [w:] tegoż, Teoria literatury, tłum. M. Bassaj, Warszawa 1998.
b. Umberto Eco, O paru funkcjach literatury [w:] tegoż, O literaturze, tłum. Joanna Ugniewska i Anna Wasilewska, Warszawa 2003.
3. Wstęp do genologii. Podział na rodzaje i gatunki. Instancje nadawcze i odbiorcze w tekście.
a. Aleksandra Okopień Sławińska, Relacje osobowe w literackiej komunikacji, [w:] Problemy teorii literatury, wybór prac H. Markiewicz, Warszawa 1976.
4. Dramat jako specyficzny rodzaj literacki – relacje między dramatem jako tekstem a przedstawieniem teatralnym. Literacka i teatralna teoria dramatu. Literatura vs. Widowisko. Wielka Reforma Teatru (WRT)
a. Miron Białoszewski, Wiwisekcja, [w:] tegoż Teatr Osobny, s. 19 – 36.
b. Wielka Reforma Teatru (Antoine, Craig, Stanisławski, Artaud)
5. Tragedia w ujęciu arystotelesowskim. Kategoria tragizmu. Pojęcia: mimesis, mythos (intryga), ironia tragiczna, katharsis, perypetie, rozpoznanie, patos.
a. Arystoteles: Poetyka, tłum. H. Podbielski, Wrocław 1983.
b. Jorge Luis Borges, Dociekania Awerroesa [w:] tegoż Alef, tłum. Zofia Chądzyńska, Warszawa 1972.
6. Hiszpańska comedia nueva
a. Lope de Vega, Nowa sztuka pisania komedii w dzisiejszych czasach
b. Lope de Vega, Rycerz z Olmedo jako przykład hiszpańskiej tragikomedii
7. Analiza tekstu dramatycznego: akcja, postaci, czas, przestrzeń, widowisko teatralne. Słowo w dramacie: specyfika dramatu na tle pozostałych rodzajów literackich; omówienie funkcji słowa w widowisku teatralnym;
a. Irena Sławińska, Główne problemy struktury dramatu, [ w: ] Problemy teorii dramatu i teatru, pod red. Janusza Deglera, Wrocław 2003. (Yerma)
b. Roman Ingarden, O funkcjach mowy w widowisku teatralnym, [w:] Problemy teorii dramatu i teatru , pod red. Janusza Deglera, Wrocław 1988. (Krwawe gody)
c. Patrice Pavis, Słownik terminów teatralnych, pojęcia: czas, przestrzeń, widowisko, relacje teatralne, czwarta ściana; (Po deszczu)
8. Analiza tekstu dramatycznego:
a. Federico García Lorca, Yerma, tłum. Carlos Marrodán Casas [w:] Słowa, rzeczy, imiona. Sześć sztuk z Hiszpanii, t. 1. Kraków 2008.
b. Urszula Aszyk,
9. Analiza tekstu dramatycznego:
a. Sergi Belbel, Po deszczu, tłum. Marzenna Mętrak - Gottesman [w:] Dialog 1999 nr 4, s. 25 – 62.
10. Porównanie tekstu dramatu i widowiska/realizacji filmowej jako tekstu kultury
a. Federico García Lorca, Krwawe gody, tłum. M. Jasturn [w:] tegoż Dramaty, Kraków 1968.
b. Carlos Saura, Krwawe gody.
11. Wiersz. Problem definicji wiersza. Wiersz a proza.
a. Maria Dłuska, Wiersz, (fragment) [w:] Poetyka, oprac. Antoni Chojnacki, t.1, Warszawa 1997, s.5 – 21.
b. Stanisław Barańczak, Mały, lecz maksymalistyczny, manifest translatologiczny (fragment), [w:] Ocalone w tłumaczeniu, Kraków 2004, s. 16 – 21.
12. Środki stylistyczne brzmieniowe, składniowe, semantyczne. Metafora i symbol: arystotelesowska teoria metafory jako przeniesienia i inne współczesne ujęcia teoretyczne.
a. Harald Weinrich, Semantyka śmiałej metafory, tłum. R. Handke, [w:] Studia z teorii literatury. t.1, red. M. Głowiński, H. Markiewicz, Wrocław 1977.
b. Paul Ricoeur, Metafora i symbol, [w:] tegoż Język, tekst, interpretacja. tłum. K. Rosner i P. Graff, Warszawa 1989.
13. Metryka hiszpańska. Najważniejsze pojęcia: sylaba metryczna i fonologiczna, rym, układ rymów, zjawiska metryczne charakterystyczne dla poezji hiszpańskiej (w wierszu sylabicznym): sinalefa, sinéresis, diéresis, hiato; struktura najważniejszych wierszy stroficznych (zéjel, sonet, pieśń, madrygał), wiersz stychiczny (romanca, sylwa)
14. Ćwiczenia. Analiza utworu poetyckiego.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
- student potrafi samodzielnie dokonać analizy metrycznej i stylistyczne utworu poetyckiego w języku hiszpańskim
- rozpoznaje podstawowe zjawiska metryczne i środki stylistyczne i umie je nazwać
- operuje terminami z zakresu metryki, wersologii i stylistyki w języku hiszpańskim
- potrafi dokonać analizy struktury utworu dramatycznego
- posiada podstawowe wiadomości z zakresu historii teatru
Kryteria oceniania
- mini wykład
- dyskusja dotycząca lektury
- prezentacje wybranych tematów przygotowane przez słuchaczy
- materiały audiowizualne
-
Literatura
Arystoteles: Poetyka, tłum. H. Podbielski, Wrocław 1983.
Aszyk, Urszula, Trzy dramaty – trzy propozycje „odnowy” teatru, przedmowa do Słowa, rzeczy, imiona. Sześć sztuk z Hiszpanii, t.1, Kraków 2008.
Barańczak, Stanisław, Mały, lecz maksymalistyczny, manifest translatologiczny [w:] Ocalone w tłumaczeniu, Kraków 2004.
Belbel, Sergi, Komórka, tłum. Agnieszka Stachurska, [w:] Słowa, rzeczy, imiona. Sześć sztuk z Hiszpanii, t. 2, Kraków 2008.
Białoszewski, Miron, Teatr Osobny 1955 – 1963, Warszawa 1988.
Braun, Kazimierz, Wielka reforma teatru w Europie: ludzie-idee-zdarzenia, Wrocław 1994.
Culler, Jonathan, Teoria literatury, tłum. M. Bassaj, Warszawa 1998.
Dłuska, Maria, Wiersz [w:] Poetyka, oprac. Antoni Chojnacki, t.1, Warszawa 1997.
Eco, Umberto, O literaturze, tłum. Joanna Ugniewska i Anna Wasilewska,Warszawa 2003.
García Lorca, Federico, Krwawe gody, tłum. M. Jasturn [w:] tegoż Dramaty, Kraków 1968.
García Lorca, Federico, Yerma, tłum. Carlos Marrodán Casas [w:] Słowa, rzeczy, imiona. Sześć sztuk z Hiszpanii, t. 1, Kraków 2008.
Ingarden, Roman, „O funkcjach mowy w widowisku teatralnym”, [w:] Problemy teorii dramatu i teatru , pod red. Janusza Deglera, Wrocław 1988.
Kantor, Tadeusz, Teatr Śmierci: teksty z lat 1975 - 1984, Wrocław 2005.
Kulawik, Adam, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Warszawa 1990.
Okopień-Sławińska, Aleksandra, Metafora bez granic, "Teksty" 6 (54), 1980.
Okopień-Sławińska, Aleksandra, Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Kraków 1998.
Problemy teorii literatury, wybór prac H. Markiewicz, Warszawa 1976.
Quilis, Antonio, La métrica española, Madrid 1969.
Ricoeur, Paul, „Metafora i symbol”, [w:] tegoż Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, wybór i wstęp K. Rosner, tłum. K. Rosner i P. Graff, Warszawa 1989.
Sławińska, Irena, „Główne problemy struktury dramatu. Propozycje badawcze”, [ w: ] Problemy teorii dramatu i teatru, pod red. Janusza Deglera, Wrocław 2003.
Słownik terminów literackich, pod red. M. Głowińskiego, A. Okopień-Sławińskiej, J. Sławińskiego, T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1988.
Ubersfeld, Anne, Czytanie teatru I, Warszawa 2002.
Vega Carpi, Lope Félix de, Nowa sztuka pisania komedii w dzisiejszych czasach przedstawiona Akademii w Madrycie, tłum. wstęp i oprac. U . Aszyk, Gdańsk 2008.
Vega Carpi, Lope Félix de, Rycerz z Olmedo, tłum. M. Pabisiak Kraków 2007.
Weinrich, Harald, „Semantyka śmiałej metafory”, tłum. R. Handke, w: Studia z teorii literatury.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: