Opowiadania katalońskie a literatura fantastyczna 3305-OKLF-U
Czym jestliteratura fantastyczna lub fantastyczna teoria literatury? Termin literatura fantastyczna najczęściej kojarzona jest z dwudziestowieczną twórczością latyoamerykańską, tj. z nazwiskami takimi jak Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, Adolfo Bioy Cásares czy Silvina Ocampo. Szczególnie u tej ostatniej autorki dostrzec można podobieństwa do twórczości znanej katalońskiej pisarki, często uznawanej za twórczynię opowiadań fantastycznych – Mercè Rodoredy, którą, podobnie jak Ocampo, interesował temat metamorfozy. Krytyka współczesna nie jest zgodna co do terminologicznego określenia anty-realistycznych tendencji u dwudziestowiecznych katalońskich autorów opowiadań. Czy mamy do czynienia z literaturą fantastyczną, z realizmem magicznym, a może z wpływem surrealizmu? Czy taka transpozycja terminów jest uprawniona? Jakie związki można dostrzec pomiędzy literaturą fantastyczną, lapidarną formą opowiadania a rzeczywistością opresji politycznej opisywanej przez pisarzy katalońskich? Jaką kontynuację znajdują pisarze tacy jak Pere Calders czy Mercè Rodoreda wśród bardziej współczesnych twórców, takich jak Quim Monzó czy Empar Moliner? Jakie konsekwencje polityczne niesie ze sobą literackie podważenie zasad realistycznego opisu? Debata o realistycznej reprezentacji zaprowadzi nas na granice poznania, które określają postrzeganie płci, tego co ludzkie i nie-ludzkie, językowe i pozajęzykowe.
Korpus tekstów zawiera więcej tekstów krytycznych (do wyboru) niż źródłowych (zachęcam do przeczytania wszystkich), ponieważ celem zajęć będzie szczegółowa analiza krótkich tekstów, tak, aby zapewnić student(k)om przestrzeń do stworzenia niezależnej, autorskiej analizy wybranego tekstu, którą zaprezentują w formie krótkiego eseju.
Zagadnienia:
Wojna domowa w literaturze
Literatura emigracyjna
Literatura katalońska w obliczu dyktatur
Literatura fantastyczna
Realizm magiczny
Lo real maravilloso
Surrealizm
Opowiadanie jako forma fragmentaryczna
Opresja polityczna a sprzeciw wobec realizmu
Feminizm intersekcjonalny
Ekopoetyka
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
zdalnie
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student_ka potrafi:
- rozpoznać specyfikę przedmiotową i metodologiczną właściwą dla studiowanego kierunku, którą jest w stanie rozwijać twórczo i stosować w działalności profesjonalnej,zna także terminologię z zakresu studiowanego kierunku na poziomie rozszerzonym (K_W01);
- wykorzystać nabyte umiejętności badawcze, obejmujące krytyczną analizę wytworów kultury i zjawisk społecznych krajów hiszpańskiego obszaru językowego, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiów iberystycznych (K_U01);
- samodzielnie zdobywać wiedzę w zakresie studiowanego kierunku i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własną karierą zawodową (K_U02);
- redagować tekst zgodnie ze standardami stylu akademickiego (K_W06, K_U01).
- współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role (K_K01).
Kryteria oceniania
Zaliczenie na ocenę. Student_ka napisze w ciągu semestru dwa eseje: pierwszy w domu, w połowie semestru (zwrócę wraz z komentarzami i sugestiami, co można ulepszyć do następnego eseju), drugi na ostatnich zajęciach. Każdy esej powinien mieć od 3000 do 5000 znaków lub maksymalnie trzy strony. Ocena będzie wypadkową obu prac. Na pierwszych zajęciach przedstawię kryteria oceniania prac oraz odpowiem na pytania.
Praktyki zawodowe
-
Literatura
Teksty źródłowe:
Mercè Rodoreda, La meva Cristina i altres contes (1967), Semblava de seda i altres contes (1978),
Pere Calders, Invasió subtil i altres contes (1978), Cròniques de la veritatoculta (1955),
Sergi Pàmies, La gran novel•la sobre Barcelona (1998),
Quim Monzó, Vuitanta-siscontes (1999), El millor dels mons (2001)
Empar Moliner, T’estimo si he begut (2004).
Lektury krytyczne (do wyboru w zależności od preferowanego języka):
Alfons Gregori i Gomis. La dimensión política de lo irreal: el componente ideológico en la narrativa fantástica española y catalana (Poznań: Wydawnictwo Naukowe, 2015),
Xavier Farré, „Opowiadanie w literaturze katalońskiej”, Nowa Dekada Krakowska, nr 4/5 (32/33) rok VI 2017 Kraków, p. 10-23,
Tzvetan Todorov, Introduction à la littérature fantastique (Paris: Seuil, 1976),
Stanisław Lem, „TzvetanaTodorova fantastyczna teoria literatury”, Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, nr 5 (11), 1973,
Josep Miquel Sobrer, “The Short Stories of Pere Calders: A Translator's Journal”, CatalanReview, Vol. X, (1996), s. 115-124,
Manuel Duran, “Pere Calders, a Writer for All Seasons”, Catalan Review, 1996, Vol. 10, Núm. 1, s. 167-80,
Moraima Donahue, “Poetic Rhythm in Pere Calders' Short Stories”, Catalan Review, Vol. X, (1996), s. 167-180,
Gabriel García Marquez, „Wiecie, kim była Mercè Rodoreda?”, Literatura na świecie, nr 5-6/2003 (382-383), s. 56-59,
Kathleen M. Glenn "Muted Voices in Mercè Rodoreda's La meva Cristina i altres contes", Catalan Review, Vol. II, number 2 (1987) s. 131-142,
Geraldine Cleary Nichols "Exile, Gender, and Mercè Rodoreda", MLN, Vol. 101, No. 2, Hispanic Issue (Mar., 1986, The Johns Hopkins University Press.), s. 405-417,
Barbara Łuczak, “Hacia la subjetividad del mundo vegetal en la prosa de Mercè Rodoreda”, Acta Universitatis Wratislaviensis No 3636, ESTUDIOS HISPÁNICOS XXII (Wrocław, 2014),
Susan Stryker, “My Words to Victor Frankenstein Above the Village of Chamounix: Performing Transgender Rage”, GLQ (1994) 1 (3): 237–254,
Donna Haraway, "Cyborg Manifesto", w: Manifestly Haraway y Donna J. Haraway and Cary Wolfe (N/A: University of Minnesota Press, 2016),
Carolyn Merchant, The death of nature: women, ecology, and the Scientific Revolution (London: Wildwood House, 1982),
Material Ecocriticism, red. Serenella Iovino and Serpil Oppermann, Bllomington/Indianapolis: Indiana University Press, 2014).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: