Dyskursy "geniuszu" w amerykańskiej literaturze i filmie 3301-LA2231
Geniusz, centralne pojęcie Romantyzmu, został przedefiniowany przez Galtona w Hereditary Genius (1869). Omawiając drzewa genealogiczne wybitnych Brytyjczyków i posiłkując się teorią ewolucji, Galton postawił tezę o dziedziczności geniuszu i możliwości jego naukowej weryfikacji, oraz opowiedział się za jego ochroną poprzez stworzenie nowej nauki: eugeniki. W rezultacie galtonowskiego biologizowania kreatywności i wyjątkowości, geniusz stał się centralnym pojęciem nauk eksperymentalnych - nierzadko i w dniu dzisiejszym. Pragnienie wyizolowania i pielęgnowania wyjątkowości, a także otrzymania jasnej skali porównawczej doprowadziły do popularyzacji testów IQ, rozwoju rasowej antropologii w okresie przed II Wojną Światową oraz do wprowadzenia badań antropometrycznych do psychologii. W kulturze amerykańskiej fascynacja geniuszem zaowocowała wyodrębnieniem kilku rodzajów geniusza: naukowca-wizjonera, unikalnego artysty, geniusza finansowego, mistrza sportu i przywódcy rasowego. Kulturowe dyskursy geniuszu rezonowały z amerykańskim marzeniem identyfikowanym z sukcesem finansowym oraz z dyskursem amerykańskiej wyjątkowości. Pomimo odrzucenia przez świat naukowy eugeniki po II Wojnie Światowej, pojęcie biologicznego geniusza znów się odradza dzięki bezwarunkowej wierze w psychologię antropometryczną i popularyzacji literatury wspomnieniowej autorstwa tak zwanych geniuszów finansowych.
Lista tematów:
1. A self-made man and an artistic rebel: Ralph Waldo Emerson, ”Self-Reliance”; Walt Whitman poetry; H.L. Mencken from Prejudices; Friedrich Nietzsche from Human All Too Human;
2. Genius and eugenic psychology: Sir Francis Galton, from Hereditary Genius: An Inquiry into Its Laws and Consequences; visual materials; Havelock Ellis from A Study of British Genius;
3. American racial leader; the athlete: Jack London, The Scarlet Plague; W.E. B. Dubois, “The Negro Problem”;
4. The scientist and Hollywood: Dr. Jekyll and Mr. Hyde (dir. Rouben Mamoulian, 1931).
5. The artist as a male genius: Ezra Pound, essays and poetry.
6. The artist as a female genius: Mina Loy, “Apology of Genius”; Gertrude Stein from, Autobiography of Alice B. Toklas.
7. Measuring Genius: Praxis and Culture: Carl Brigham, from A Study of American Intelligence; F. Scott Fitzgerald, The Vegetable.
8. Challenging Eugenic Genius: George Schuyler, Black No More.
Genius Now
9. Cognitive Science. John Kounios and Mark Beerman, “The Aha Moment: Cognitive Neuroscience of Insight”; Margaret A. Boden, from The Creative Mind: Myths and Mechanisms.
10. A Return to a Biologized Racial Genius? Richard J. Hernstein and Charles Murray, The Bell Curve.
11. Breeding Geniuses: Gattaca (dir. Andre Niccol, 1997).
12. Scientific Genius, A Beautiful Mind (dir. Ron Howard, 2002).
13. Genius and Race, Hidden Figures (dir. Theodore Melfi, 2016).
14. Visionary Genius, Steve Jobs (dir. Dany Boyle, 2015).
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02: w zaawansowanym stopniu kluczową terminologię, główne metody i teorie badań nad językiem, literaturą i kulturą USA w ramach filologii angielskiej
K_W03: w zaawansowanym stopniu tendencje rozwoju badań literaturoznawczych i kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej
K_W04: w zaawansowanym stopniu powiązania języka i literatury USA z procesami historyczno-kulturowymi
K_U01: posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa
K_U02 posługiwać się metodologią badań literaturoznawczych i kulturoznawczych w ramach filologii angielskiej, z poszanowaniem norm etyki naukowej i prawa autorskiego
K_U03 analizować i syntetyzować treści i zjawiska językowe, literackie i kulturowe w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym
K_K03 wzięcia odpowiedzialności za pracę własną i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad etyki zawodowej oraz zasad i norm etycznych w działaniach projektowych i innych aktywnościach podejmowanych w ramach pracy zawodowej, wolontariatu itp.
K_K04 podjęcia inicjatywy indywidualnej i samodzielności w kwestiach społecznych dzięki umiejętności krytycznej oceny treści różnych przekazów
K_K05 efektywnego funkcjonowania w kontaktach z innymi poprzez wyrażania siebie w sposób spójny, przejrzysty, logiczny i konkretny, oraz uczestniczenia w inicjatywach społecznych i kulturalnych korzystając z różnych form i mediów
K_K06 dbałości o zachowanie dziedzictwa kulturowego z równoczesnym poszanowaniem różnorodnych zachowań kulturowych i poglądów jednostkowych
Kryteria oceniania
Aktywny udział w zajęciach
Response papers
Esej końcowy
Dopuszczalne trzy nieobecności
Student przystępujący do zajęć ma znajomość j. angielskiego na poziomie B2+
zaliczenie w sesji poprawkowej: esej końcowy
Literatura
Teksty źródłowe i filmografia: patrz lista lektur
Żródła dodatkowe:
Boden, Margaret A. The Creative Mind: Myths and Mechanisms. London. Routledge, 2004.
Chaplin, Joyce E. and Darrin M. McMahon eds. Genealogies of Genius. New York: Palgrave Macmillan, 2016.
Gould, Stephen Jay. The Mismeasure of Man. New York: W.W. Norton, 1996.
Kristeva, Julia. Feminine Genius: Life, Madness, Words. New York: Columbia University Press, 2001.
Luczak, Ewa Barbara. Breeding and Eugenics in the American Literary Imagination: Heredity Rules in the 20th Century. New York: Palgrave, 2015.
McMahon, Darrin M. Divine Fury: A History of Genius. New York: Basic Books, 2013
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: