Wiedza o literaturze 3224-D1WLI
Założeniem zajęć jest zaprezentowanie problematyki analizy dzieła literackiego. Zostaną przedstawione różne modele definiowania dzieła oraz sposoby jego praktycznej analizy.
1. Miejsce teorii literatury w nauce o literaturze;
2. Definiowanie dzieła literackiego;
3. Główne elementy budowy dzieła literackiego: styl i kompozycja;
4. Podstawowe czynności badawcze: analiza, interpretacja, wartościowanie;
5. Modele analizy dzieła literackiego: Arystoteles, poetyki normatywne, formalizm rosyjski, strukturalizm, fenomenologia literatury, psychoanaliza, semiotyka, intertekstualność, dekonstrukcjonizm, krytyka genetyczna i in.;
6. Modele analizy fabuł: narratologia XX wieczna;
7. Antropologia kulturowa w badaniach literaturoznawczych: mitologem;
8. Literatura a sztuki wizualne.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
Student
- zna specyfikę literaturoznawstwa jako dziedziny nauk humanistycznych,
- zna podstawowe koncepcje dzieła literackiego oraz główne typy metod badawczych,
- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach współczesnych badań literackich,
- zna podstawową terminologię literaturoznawczą,
- rozpoznaje różne założenia światopoglądowe na temat istoty literatury, i wynikające z nich różne podejścia badawcze wobec dzieła.
UMIEJĘTNOŚCI
- potrafi scharakteryzować przedmiot, cele i metody głównych dziedzin nauki o literaturze,
- potrafi scharakteryzować różne koncepcje dzieła,
- potrafi wskazać podstawowe typy metod badawczych i określić istotne ich cechy.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
- posiada świadomość odpowiedzialności za swoją wiedzę i umiejętności w zakresie analizy dzieła literackiego,
- ma świadomość istnienia różnych języków naukowego opisu oraz ich ograniczeń,
- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kultury.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny- test składający się z pytań zamkniętych i otwartych.
60% zalicza egzamin ( I termin)
70% zalicza ( II termin)
Literatura
Lektury obowiązkowe:
A. Burzyńska, M. Markowski: Teorie literatury XX wieku. Kraków 2006.
H. Markiewicz: Wyznaczniki literatury. W: Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. V przejrzane i uzupełnione. Kraków 1980.
J. Culler: Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie. Przeł. M. Basaj. Warszawa 1998.
B. Chrząstowska: Poetyka stosowana. Warszawa 1978.
M. Głowiński. A. Okopień-Sławińska. J. Sławiński: Zarys teorii literatury. Wyd. VI poprawione. Warszawa 1991.
A. Kulawik: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Warszawa 1990.
J. Łotman: Struktura tekstu artystycznego. Przeł. A. Tanalska. Warszawa 1984.
J.Łotman: Semiotyka filmu. Przeł. J. Faryno. T. Miczka. Warszawa 1983.
M.R. Maynowa: Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka. Wrocław 1979.
F. S. Marchwska OFM: Semiotyka. Zarys teorii i jej rozwoju. Kalwaria Zebrzydowska 1996.
Z. Mitosek: Teorie badań literackich. Warszawa 1995.
M. Głowiński. T. Kostkiewiczowa. A. Okopień-Sławińska. J. Sławiński: Słownik terminów literackich. Wyd. III poszerzone i poprawione. Wrocław-Warszawa-Kraków 1998
A. Wilkoń: Spójność i struktura tekstu.Wstęp do lingwistyki tekstu. Kraków 2002.
O kulturze i jej badaniu. Metodologia humanistyki. Red. K. Zamiar. Warszawa 1985.
A. Hutnikiewicz: Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia. Warszawa 1988.
Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Red. S. Sawicki. A. Tyszczak. Lublin 1992.
K. Pleśniarowicz: Przestrzenie deziluzji. Współczesne modele dzieła teatralnego. Kraków 1996.
B. Uspienski: Poetyka kompozycji. Struktura tekstu artystycznego i typologia form kompozycji. Przeł. P. Fast. Katowice 1997.
Z teorii dzieła literackiego. Red. A. Stoff. M. Cyzman. Toruń 2003.
J. Sławiński: Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego. W: Próby teoretycznoliterackie. Warszawa 1992.
Lektury uzupełniające:
H. Markiewicz: Interpretacja semantyczna dzieł literackich. W: Wymiary dzieła literackiego. Prace wybrane. T. 4. Kraków 1996.
J. Sławiński: O problemach sztuki interpretacji. W: Dzieło. Język. Tradycja. Prace wybrane. T. 2. Kraków 1998.
U. Eco: Interpretacja i nadinterpretacja. Przeł. T. Bieroń. Kraków 1996.
Autor i narrator:
H. Markiewicz: Autor i narrator. W: Wymiary dzieła literackiego. Prace wybrane. T. 4. Kraków 1996.
J. Sławiński: Semantyka wypowiedzi narracyjnej. W: Dzieło. Język. Tradycja. Prace wybrane. T. 2. Kraków 1998.
F. Stanzel: Typowe formy powieści. W: Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia. Red. R. Handke. Kraków 1980.
J. W. Hervey: Stosunki międzyosobowe w powieści. "Pamiętnik Literacki". Z. 1.1971.
Postać literacka:
H. Markiewicz: Postać literacka. W: Wymiary dzieła literackiego. Prace wybrane. T. 4. Kraków 1996.
W.J. Harvey: Stosunki międzyosobowe w powieści. "Pamiętnik Literacki" 1971, nr 1.
A. Okopień-Sławińska: Teoria wypowiedzi jako podstawa komunikacyjnej teorii dzieła literackiego. W: Nowe problemy literaturoznawstwa. Red. H. Markiewicz. J. Sławiński. Kraków 1992.
Istota fikcjonalność dzieła literackiego
H. Markiewicz: Fikcja w dziele literackim a jego zawartość poznawcza. W: Główne problemy wiedzy o literaturze. Wyd. V przejrzane i uzupełnione. Kraków 1980.
M. Głowiński: Powieść i prawda. W: Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych. Warszawa 1973.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: