Praktyczna nauka języka białoruskiego I 3221-S2-0PB11C
Zajęcia obejmują naukę języka białoruskiego na poziomie zaawansowanym w oparciu o teksty (mówione i pisane) dotyczące tematyki społeczno-politycznej. Celem zajęć jest zapoznanie studenta z zasobem środków językowych, leksykalnych, gramatyczno-syntaktycznych, umożliwiających kompetencję komunikacyjną w zakresie tematyki związanej z człowiekiem w określonej strukturze społecznej (uzależnienia, choroby cywilizacyjnej), wykształcenie umiejętności rozumienia tekstów publicystycznych o odpowiedniej tematyce, wykształcenie umiejętności mówienia w różnych sytuacjach komunikacyjnych, wykształcenie umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnej na określone tematy i przetwarzania tekstu oraz mobilizowanie studenta do samodzielnej pracy (czytania dłuższych tekstów literackich i wyrażania swojej opinii).
Podstawowy materiał do zajęć stanowią obszerne teksty publicystyczne (w tym artykuły, analizy statystyczne, wywiady), których główną cechą jest wykorzystywanie języka współczesnego (w tym żargonizmów, neologizmów, słownictwa związanego z rozwojem technologicznym, anglicyzmów, potoczyzmów itp.). Dzięki analizie językowej tekstów studenci poznają tendencje rozwojowe języka białoruskiego, ugruntowują swoją wiedzę z zakresu różnic między językiem pisanym a mówionym oraz poznają najnowszy zasób leksykalny języka białoruskiego. W analizowanych tekstach poruszane są tematy dotyczące pozycji człowieka w społeczeństwie oraz patologii społecznych. Uwaga w szczególności zwracana jest na takie problemy, jak: grupy i więzi społeczne, rozwarstwienie społeczne (w tym zjawisko oligarchiczności w Europie Wschodniej), bezdomność, depopulacja, starzenie się społeczeństwa, problemy zatrudnieniowe, migracje ludności (w tym uchodźstwo polityczne), uzależnienia (alkoholizm, narkomania), terroryzm i przestępczość zorganizowana, prostytucja, epidemie itp. Współczesność poruszanej tematyki skłania studentów do pogłębionych poszukiwań językowych skutkujących przygotowywaniem samodzielnych opracowań problemowych (pisemnych – w formie analiz, wywiadów, artykułów i ustnych – w formie referatów, wystąpień argumentacyjnych, koordynacji dyskusji) oraz uczestniczeniem w dyskusjach publicznych na tematy związane z kondycją współczesnego społeczeństwa.
W toku zajęć w sposób szczegółowy omawiane są także wybrane zagadnienia gramatyczne i ortograficzne o zaawansowanym charakterze takie jak konstrukcje czasowe, konstrukcje: żyć za rysaj biednasci, spażyviecki koszyk, vyjsci na piensiju, pażyły uzrost, praduchilić szto?, pieraadoleć kaho? szto?, pazbavić czaho?, vyjavić szto?, paciarpieć ad czaho?, pisownia biez-/bies-i raz-/ras-, różnice rodzajowe rzeczowników w języku polskim i białoruskim, frazeologizmy i problemy interpunkcyjne.
BLOKI TEMATYCZNE:
BLOK I
1. Człowiek w środowisku społecznym.
2. Grupy i więzi społeczne.
3. Rozwarstwienie społeczne.
4. Najbogatsi obywatele Polski i Białorusi.
5. Oligarchowie w Europie Wschodniej.
6. Bieda przekazywana z pokolenia na pokolenie.
7. Konstrukcje czasowe: zа + Acc., praz + Acc., da + Gen., paśla + Gen., pierad + Instr.
8. Bezdomni – pomoc bezdomnym w okresie zimowym.
9. Konstrukcje: żyć za rysaj biednasci, spażyviecki koszyk...
10. Interpunkcja.
BLOK II
1. Depopulacja. Starzenie się społeczeństwa. Brak zastępowalności pokoleń.
2. Ludność w wieku produkcyjnym.
3. Zatrudnienie – różne formy zatrudnienia.
4. Emeryci i renciści.
5. Konstrukcje: vyjsci na piensiju, pażyły uzrost...
6. Wyż i niż demograficzny.
7. Bezrobocie w różnych krajach europejskich
8. Pisownia biez-/bies-i raz-/ras-: biezdapamożny, biespracouje, razhrableny, raskradzieny.
9. Migracje ludności – polityczne i zarobkowe.
10. Uchodźcy polityczni: nielehały, uciekaczy, bieżancy.
BLOK III
1. Zachowania społeczne i aspołeczne.
2. Uzależnienia (alkoholizm, narkotyki, palenie).
3. Alkoholizm jako problem społeczny.
4. Zakaz palenia w miejscach publicznych.
5. Narkotyki – rodzaje narkotyków: marychuana, ekstazi, kakain, amfietamin, hierain, LSD.
6. Różnice rodzajowe rzeczowników w języku polskim i białoruskim (heroina ż – hierain m)
7. Inne rodzaje uzależnień (od telewizji, Internetu, telefonu komórkowego, hazardu, zakupów).
8. Depresja. Samobójstwa.
9. Anoreksja i bulimia.
10. Frazeologizmy określające wady człowieka – ekwiwalenty w języku polskim.
BLOK IV
1. Problemy współczesnego świata.
2. Przestępczość – indywidualna i zorganizowana. Przestępczość młodocianych.
3. Międzynarodowe grupy przestępcze. Mafia – powiązania świata gospodarczego z polityką.
4. Działania prewencyjne i sposoby walki z przestępczością. Rola Internetu.
5. Terroryzm w różnych krajach.
6. Prostytucja kobiet i niepełnoletnich obojga płci. Handel żywym towarem.
7. Narkomania – abrewiatury: HIV-VICZ,AIDS-SNID.
8. Konstrukcje: praduchilić szto?, pieraadoleć kaho? szto?, pazbavić czaho?, vyjavić szto?, paciarpieć ad czaho?
9. Epidemie: jaszczur, sibirskaja jazva...
10. Przysłowia i porzekadła.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student:
1. WIEDZA:
- posiada wiedzę w zakresie procesu kształtowania się języka literackiego na Białorusi
- rozumie wpływ polityki i historii na rozwój białoruskiego języka literackiego
- prezentuje pogłębioną znajomość specyfiki metodologicznej i przedmiotowej oraz terminologię wykorzystywaną w badaniach translatologicznych
2. UMIEJĘTNOŚCI:
- potrafi ocenić poprawność struktur językowych w różnych wypowiedziach
- potrafi porozumiewać się w języku białoruskim na poziomie C1
- potrafi wykorzystywać rozszerzone terminy translatologiczne w procesie analizy przekładów z języka polskiego na białoruski i z białoruskiego na polski
- potrafi przygotowywać samodzielne analizy przekładów z języka polskiego na białoruski i z białoruskiego na polski uwzględniając i konfrontując ze sobą wyniki najnowszych badań w tej dziedzinie
- potrafi ocenić znaczenie poszczególnych tłumaczy z języka białoruskiego na polski i polskiego na białoruski w kontekście ich oddziaływania na proces polsko-białoruskiej wymiany kulturowej
- potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać swoje umiejętności badawcze oraz zdolności przydatne w przyszłej karierze zawodowej
3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
- potrafi aktywnie uczestniczyć w pracach grupowych, pracach organizacji i instytucji zajmujących się problematyką białoruską
- potrafi organizować samodzielną oraz grupową pracę dotyczącą analizy problemowej zjawisk kultury związanych z Białorusią
- systematycznie uczestniczy w białoruskim życiu kulturalnym korzystając z różnych mediów i różnych jego form
Kryteria oceniania
Metoda indukcyjna. Czytanie tekstów i ich analiza pod względem językowym. Ćwiczenia gramatyczno-leksykalne. Zaliczenie semestru na podstawie uczestnictwa w zajęciach, wykonywania samodzielnych prac pisemnych i tekstów kontrolnych.
Literatura
„Biełorusskij jazyk dla niebiełorusow, Mińsk 1963,
Narkiewicz A. Praktyczny kurs suczasnaj biełaruskaj mowy. Mińsk 1992,
Leksikałohija suczasnaj biełaruskaj litaraturnaj mowy. Pod red. Bachańkowa A., Mińsk 1994,
Staryczonak W. Biełaruskaja mowa ad A da Ja. Mińsk 2000,
Jasińska-Socha T., Głuszkowska J. Skrypt do zajęć praktycznych z języka białoruskiego. Warszawa 1985,
Słounik bielaruskaj mowy. Mińsk 2000,
Araszonkawa H., Lemciuhowa W. Karotki słounik biełaruskaj mowy. Mińsk 1994,
Kulikowicz I. Belaruski pravapis. Mińsk 1993,
Czasopisma i gazety: „Połymia”, „Maładość”, „Belaruś”, „Zwiazda”
Materiały własne.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: