Bazy terminologiczne i narzędzia pracy tłumacza
3200-M1-2BT
Zadaniem kursu jest zapoznanie studentów i studentki z procesem tłumaczenia wspomaganego komputerowo i rozwijanie kompetencji niezbędnych tłumaczom i terminologom współpracującym z instytucjami zarządzającymi terminologią.
Program kursu obejmuje przede wszystkim:
prezentację różnych rodzajów baz danych terminologicznych oraz typowych baz pamięci tłumaczeniowych i ogólnodostępnych korpusów dwujęzycznych, omówienie zasad działania typowych narzędzi wspomagających pracę tłumacza (CAT), naukę korzystania z samodzielnych baz danych terminologicznych oraz tworzenia i zarządzania terminologią w bazach wbudowanych w narzędziach wspomagających pracę tłumacza, omówienie zasad stosowania i skuteczności tłumaczenia maszynowego, naukę korzystania z programu memoQ (wprowadzanie i zatwierdzanie tłumaczonych segmentów, korzystanie z podpowiedzi z pamięci tłumaczeniowych, korzystanie z funkcji konkordancji, dodawanie dokumentów do projektów, korzystanie ze statystyk, przygotowanie tzw. alignmentu, kontrola jakości, współpraca z innymi członkami projektu), prezentację zasad współpracy z agencją tłumaczeń.
Wykłady teoretyczne uzupełniane są obszernymi prezentacjami omawianych programów, funkcji i działań w postaci prezentacji PowerPoint oraz bezpośrednich prezentacji oprogramowania z wykorzystaniem laptopa i rzutnika. Ponadto studenci i studentki będą rozwijać swoje umiejętności, wykonując zadania w programie.
Nakład pracy studenta:
Godziny kontaktowe w sali: 30 h = 1 ECTS
Samodzielna praca poza salą zajęciową: 20 h = 1 ECTS
w tym:
5 h przygotowanie do zajęć10 h przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego10 h przygotowanie pracy zaliczeniowejrazem 50 h = 2 ECTS
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Tryb prowadzenia
w sali
Założenia (opisowo)
Student powinien umieć obsługiwać komputer w stopniu pozwalającym na przyswajanie umiejętności obsługi nowego oprogramowania oraz mieć podstawową wiedzę z zakresu translatoryki i terminologii.
Efekty kształcenia
Po zakończeniu kursu student/studentka:
(WIEDZA)
zna i rozumie terminologię z dziedziny translatoryki i terminologii (K2_W02) zna i rozumie główne kierunki rozwoju i najważniejsze osiągnięcia naukowe na styku translatoryki i terminologii (K2_W06) zna i rozumie w stopniu pogłębionym metody badawcze używane w lingwistyce stosowanej translatoryki i terminologii (K2_W07) zna i rozumie wzajemne powiązania translatoryki i terminologii z innymi dziedzinami nauki (K2_W09) zna główne ośrodki badawcze z dziedziny translatoryki i terminologii (K2_W10) zna i rozumie podstawowe zasady tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości na rynku tłumaczeniowym (K2_W13) zna i rozumie kluczowe pojęcia, jakimi posługują się dziedziny wiedzy będące przedmiotem studiów (terminologia i translatoryka), tj. pojęcie bazy terminologicznej i narzędzi pracy tłumacza (np. CAT), a także strukturę języków A i B (S2.3_W01) zna i rozumie główne tendencje rozwojowe terminologii (od tradycyjnych słowników do wielojęzykowych specjalistycznych baz danych terminologicznych) i translatoryki (od czasów najdawniejszych, tj. tłumaczeń ustnych i pisemnych sporządzanych dla potrzeb bieżących, po współczesne role, jakie odgrywają tłumacze pisemni i ustni, np. terminologa, weryfikatora, tłumacza tekstów specjalistycznych, specjalisty obsługującego systemy CAT oraz od tłumaczeń tekstów ogólnych do przekładu tekstów o bardzo wysokim stopniu specjalizacji) (S2.3_W02) zna główne ośrodki badawcze z dziedziny terminologii i translatoryki (S2.3_W06) zna i rozumie zasady ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego w odniesieniu do przekładu pisemnego oraz działalności terminologicznej (S2.3_W07) zna środowisko pracy terminologa i tłumacza oraz proces tłumaczenia pisemnego (S2.3_W09) zna i rozumie zasady tworzenia różnych form przedsiębiorczości i funkcjonowania terminologa i tłumacza w ramach różnych form przedsiębiorczości na rynku krajowym i międzynarodowym (S2.3_W10)
(UMIEJĘTNOŚCI)
potrafi w stopniu zaawansowanym wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje w języku ojczystym i językach obcych, wykorzystując najnowsze technologie informacyjno-komunikacyjne (K2_U03) potrafi samodzielnie używać zaawansowanych narzędzi badawczych lingwistyki stosowanej, w tym odpowiednio dobrać metody i narzędzia informatyczne pozwalające na rozwiązywanie problemów translacyjnych (K2_U04) potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie językoznawstwa oraz niespecjalistami w języku rodzimym i obcym w typowych oraz niestandardowych sytuacjach profesjonalnych wymagających znajomości technik, strategii i różnych kanałów komunikacyjnych oraz umie przeciwdziałać konfliktom, wykorzystując język jako narzędzie komunikacji (K2_U05) potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (w tym role tłumacza i terminologa) (K2_U09) potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu językoznawstwa (translatoryki i terminologii) oraz ocenić przydatność poznanych metod, praktyk i procedur we własnej działalności zawodowej (K2_U11) potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie, wykorzystując znajomość języków obcych (K2_U12) potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę w zakresie translatoryki i terminologii (S2.3_U01) potrafi formułować i rozwiązywać złożone i nietypowe problemy translacyjne i terminologiczne oraz innowacyjnie wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych przez dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (S2.3_U02) potrafi formułować i rozwiązywać problemy oraz wykonywać zadania typowe dla zawodowej działalności tłumaczeniowej i terminologicznej (S2.3_U04) potrafi kierować pracą zespołu, współdziałać z innymi osobami w ramach prac zespołowych i podejmować wiodącą rolę w zespołach (S2.3_U08) potrafi przetłumaczyć tekst, korzystając z baz terminologicznych (S2.3_U10) potrafi tworzyć karty terminologiczne do terminologicznych baz danych, a także kompilować glosariusze specjalistyczne w języku A i B (S2.3_U12)
(KOMPETENCJE SPOŁECZNE)
jest gotów/gotowa do uznawania znaczenia najnowszej wiedzy dziedzinowej oraz do krytycznej oceny odbieranych treści, w szczególności badań i publikacji z dziedziny translatoryki i terminologii (K2_K01) jest gotów/gotowa do adekwatnego identyfikowania i rozstrzygania problemów komunikacji międzyjęzykowej (K2_K03) jest gotów/gotowa do pełnienia zawodu tłumacza lub terminologa zgodnie z etosem zawodu i zasadami etyki zawodowej (K2_K05) jest gotów/gotowa do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (K2_K06)jest gotów/gotowa do inicjowania działań na rzecz interesu społecznego wiążącego się z efektywnym wykorzystaniem wiedzy z zakresu translatoryki i terminologii (K2_K07) jest gotów/gotowa do stosowania adekwatnych, uargumentowanych naukowo kryteriów oceny tłumaczenia pisemnego (K2_K08) jest gotów/gotowa do myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy w ramach prowadzonych projektów tłumaczeniowych i terminologicznych (K2_K09) jest gotów/gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści z zakresu terminologii i lingwistyki korpusowej oraz teorii przekładu specjalistycznego (S2.3_K01) jest gotów/gotowa do uznawania znaczenia wiedzy z zakresu terminologii, leksykografii i lingwistyki korpusowej w rozwiązywaniu teoretycznych i praktycznych problemów translacyjnych oraz potrzeby zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem takich problemów (S2.3_K02) jest gotów/gotowa do wypełniania zobowiązań społecznych i działania na rzecz interesu społecznego wiążącego się z efektywnym wykorzystaniem wiedzy z zakresu terminologii, leksykografii i lingwistyki korpusowej w praktyce tłumaczeniowej (S2.3_K03) jest gotów/gotowa do inicjowania działań na rzecz interesu społecznego wiążącego się z efektywnym wykorzystaniem wiedzy z zakresu terminologii, leksykografii i lingwistyki korpusowej w praktyce tłumaczeniowej (S2.3_K04) jest gotów/gotowa do aktywnego uczestniczenia w życiu naukowym i kulturalnym, właściwej oceny znaczenia nowych zjawisk w różnych dziedzinach życia dla teorii i praktyki tłumaczeniowej i terminologicznej (S2.3_K06)jest gotów/gotowa do stałego rozwijania i doskonalenia warsztatu terminologa i terminografa oraz tłumacza tekstów specjalistycznych (S2.3_K08)jest gotów/gotowa do myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy w ramach prowadzonych projektów terminologicznych i tłumaczeniowych, a także działalności indywidualnej na krajowym i międzynarodowym rynku usług w tych sektorach (S2.3_K09)
Literatura
Bogucki, Łukasz. 2009. Tłumaczenie wspomagane komputerowo. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa.
Grabowski, Łukasz, i Tadeusz Piotrowski (red.). 2015. The Translator and the Computer 2: Proceedings of a Conference Held in Wrocław, October 25–26, 2014, Organized by the Philological School of Higher Education and C&M Localization Centre.Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej.
ISO PN-EN ISO 17100:2015-06.
O’Brien, Sharon et al. (red.) 2014. Post-editing of Machine Translation: Processes and Applications. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: