Wstęp do średniowiecznych iluminowanych manuskryptów 3105-LWDSIM-K
Konwersatorium będzie wprowadzeniem do tematu średniowiecznych iluminowanych rękopisów. Podczas zajęć Studenci i Studentki zapoznają się z charakterystyką tych dzieł sztuki, a przez pryzmat różnych przykładów i ich iluminacji przyjrzą się kulturze i życiu codziennemu ludzi średniowiecza. Na naszych spotkaniach będziemy przyglądać się także kompozycji i dekoracji karty manuskryptu i zastanowimy się nad relacją słowa i obrazu.
Na zajęciach poruszone będą następujące tematy:
- Krótka historia manuskryptu i czytelnictwa w wiekach średnich. Relacje historii sztuki a ilustrowanego rękopisu.
- Metody tworzenia kodeksów.
- Podstawy paleografii łacińskiej.
- Dekoracja rękopisów – przegląd.
- Marginalia.
Na zajęciach ponadto omówimy konkretne rodzaje rękopisów, m. in. biblie, ewangeliarze, psałterze, godzinki, bestiariusze, teksty poetyckie i prozę.
Historia i wytwarzanie manuskryptów:
- Michelle P. Brown, Understanding Illuminated Manuscripts. A Guide to Technical Terms, revised edition, Los Angeles 2018.
- Karol Głombiowski, Helena Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1980.
- Marco Mostert, Wytwarzanie, przechowywanie i użytkowanie. O roli tekstu pisanego w średniowieczu, przekł. Anna Adamska [w:] Kultura pisma w Średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, red. Anna Adamska, Paweł Kras, Lublin 2013, s. 17–35.
- Roman Sosnowski, Piotr Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2010.
Artystyczna strona manuskryptów:
- Janet Backhouse, The Illuminated Page. Ten Centuries of Manuscript Painting in the British Library, London 1997.
- Michael Camille, Images on the Edge. The Margins of Medieval Art, London 1992.
- Elizabeth Moore Hunt, Illuminating the Borders of Northern French and Flemish Manuscripts, 1270-1310, New York & London 2007.
- Erik Inglis, Faces of Power & Piety, Los Angeles 2008.
- Margot McIlwain Nishimura, Images in the Margins, Los Angeles 2009.
- Elizabeth Morrison, Beasts Factual & Fantastic, Los Angeles, Getty Trust Publications 2007.
- Sophie Page, Astrology in Medieval Manuscripts, London 2017.
- Sophie Page, Magic in Medieval Manuscripts, London 2017.
- Pamela Porter, Courtly Love in Medieval Manuscripts, London 2003.
- Lillian M. C. Randall, Images in the Margins of Gothic Manuscripts, Berkeley and Los Angeles 1966.
Paleografia:
- Władysław Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951.
Kultura:
- Claude Duhamel-Amado, Geneviève Brunel-Lobrichon, Życie codzienne w czasach trubadurów, przeł. Anna Loba, Poznań 2000.
- Jacques le Goff, Świat średniowiecznej wyobraźni, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, Warszawa 1997.
- Johan Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W02: zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą iluminowanych rękopisów, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania;
K_W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny;
K_W04: ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk;
K_W05: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych naukowych osiągnięciach aktualnej historii sztuki;
K_W16: ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi dziedzinami nauki, jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i literaturze;
K_W17: zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji iluminowanych rękopisów, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła;
K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje, wykorzystując różne źródła i sposoby;
K_U03: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami historii sztuki związanymi z iluminowanymi rękopisami średniowiecznymi w typowych sytuacjach profesjonalnych;
K_U04: potrafi rozpoznać różne rodzaje rękopisów iluminowanych (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne;
K_U06: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i zdobywać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego;
K_U07: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków;
K_U010: posiada umiejętność przygotowywania typowych prac w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz innych źródeł;
K_U011: posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych w zakresie historii sztuki oraz innych źródeł;
K_U012: ma umiejętności językowe w zakresie historii sztuki, zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego;
K_U13: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.
Kryteria oceniania
Esej na temat uzgodniony z prowadzącą (termin uzgodnienia tematu: do czwartego zjazdu)
Przy zaliczeniu przedmiotu będą brane pod uwagę:
- frekwencja (dopuszczona jedna nieusprawiedliwiona nieobecność)
- aktywne uczestnictwo w zajęciach
- esej
Literatura
Historia i wytwarzanie manuskryptów:
- Michelle P. Brown, Understanding Illuminated Manuscripts. A Guide to Technical Terms, revised edition, Los Angeles 2018.
- Karol Głombiowski, Helena Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1980.
- Marco Mostert, Wytwarzanie, przechowywanie i użytkowanie. O roli tekstu pisanego w średniowieczu, przekł. Anna Adamska [w:] Kultura pisma w Średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, red. Anna Adamska, Paweł Kras, Lublin 2013, s. 17–35.
- Roman Sosnowski, Piotr Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2010.
Artystyczna strona manuskryptów:
- Janet Backhouse, The Illuminated Page. Ten Centuries of Manuscript Painting in the British Library, London 1997.
- Michael Camille, Images on the Edge. The Margins of Medieval Art, London 1992.
- Elizabeth Moore Hunt, Illuminating the Borders of Northern French and Flemish Manuscripts, 1270-1310, New York & London 2007.
- Erik Inglis, Faces of Power & Piety, Los Angeles 2008.
- Margot McIlwain Nishimura, Images in the Margins, Los Angeles 2009.
- Elizabeth Morrison, Beasts Factual & Fantastic, Los Angeles, Getty Trust Publications 2007.
- Sophie Page, Astrology in Medieval Manuscripts, London 2017.
- Sophie Page, Magic in Medieval Manuscripts, London 2017.
- Pamela Porter, Courtly Love in Medieval Manuscripts, London 2003.
- Lillian M. C. Randall, Images in the Margins of Gothic Manuscripts, Berkeley and Los Angeles 1966.
Paleografia:
- Władysław Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951.
Kultura:
- Claude Duhamel-Amado, Geneviève Brunel-Lobrichon, Życie codzienne w czasach trubadurów, przeł. Anna Loba, Poznań 2000.
- Jacques le Goff, Świat średniowiecznej wyobraźni, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, Warszawa 1997.
- Johan Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: