Rozwój językowy dziecka 3007-SP-LOG1-RJ
Wprowadzenie do przedmiotu.
Uwarunkowania endogenne i egzogenne dla rozwoju komunikacji niewerbalnej i werbalnej.
Teorie przyswajania mowy i języka.
Periodyzacja rozwoju mowy dziecka.
Opis procesów przyswajania systemu językowego przez dzieci: fonologicznego, morfologicznego, składniowego.
Rozwój leksyki i semantyki.
Przyswajanie i rozwój konwersacji i narracji przez dzieci.
Charakterystyczne właściwości mowy i języka dziecka w określonych okresach rozwoju.
Pojęcie normy rozwojowej i opis osiągnięć w zakresie komunikacji językowej w określonym stadium rozwoju.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
I. Wiedza
1. zna podstawową terminologię w zakresie treści przedmiotu
2. zna wybrane teorie przyswajania języka w ontogenezie
3. ma wiedzę pozwalającą mu opisywać procesy rozwoju mowy
II. Umiejętności
1. umie definiować wybrane pojęcia i objaśniać podstawowe terminy związane z rozwojem mowy dziecka.
2. Umie opisywać rozwój mowy i języka dziecka w różnych stadiach jego rozwoju i w odniesieniu do różnych obszarów systemu językowego
3. Umie zebrać próbki materiału językowego od dzieci, zarejestrować je, zanalizować i zinterpretować
III. Kompetencje społeczne
1. Ma świadomość swojej wiedzy i umiejętności w zakresie treści przedmiotowych, rozumie potrzebę ich uzupełniania i doskonalenia i potrafi to robić, dokonuje samooceny własnych umiejętności i kompetencji
2. Dostrzega, poprawnie rozpoznaje i ocenia poziom rozwoju języka i mowy u dziecka
3. Jest świadom zależności między poziomem własnej wiedzy a skutecznością działania w procesie diagnozy i terapii logopedycznej
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny
Literatura
- Bruner Jerome, Ontogeneza aktów mowy, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena (red.), "Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów", PWN, Warszawa 1980, s. 483-513.
- Chmura-Klekotowa Maria, Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci, "Prace Filologiczne" XX, 1971, s.99-235.
- Geppertowa Lidia, Rozwój rozumienia i posługiwania się przez dzieci pojęciami stosunków określanymi przez przyimki i przysłówki, [w:] Szuman Stefan, "O rozwoju języka i myślenia dziecka", PWN. Warszawa 1968, s. 149-382.
- Grabias Stanisław, Perspektywy opisu zaburzeń mowy”, [w:] „Zaburzenia mowy”. (red.) Grabias S., Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 2001.
- Halliday Michael A.K., Uczenie się znaczeń, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena, "Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów", PWN, Warszawa 1980, s. 514-556.
- Kielar-Turska Maria, Mowa dziecka. Słowo i tekst, Wyd. UJ, Kraków 1989.
- Łobacz Piotra, Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Warszawa 1996, Wyd. „Energeia”.
- Milewski Stanisław, Mowa dorosłych kierowana do dzieci, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
- Piaget Jean, Mowa i myślenie u dziecka. Warszawa 1992.
- Porayski-Pomsta Józef, Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium Psycholingwistyczne, Wyd. UW, Warszawa 1994.
- Porayski-Pomsta Józef, "Mowa dziecka" jako przedmiot badań, "Poradnik Językowy" 2007, z. 8, s. 3-29.
- Porayski-Pomsta Józef, Rozwój zasobu słownikowego dzieci w wieku przedszkolnym. Przegląd stanowisk, "Poradnik Językowy" 2011, z. 9, s. 5-21.
- Porayski-Pomsta Józef, O rozwoju mowy dziecka. Dwa studia, Elipsa, Warszawa, 2015.
- Smoczyński Paweł, Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego, Łódź 1955.
- Zarębina Maria, Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka, Kraków, 1980.
Literatura uzupełniająca:
Krasowcz-Kupis G. (2004) „Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka.” UMCS, Lublin.
Rocławski B. (1995) „ Słuch fonemowy i fonetyczny”. Teoria i praktyka. Glottispol. Gdańsk.
Styczek I. (1982), „Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego”. WSiP, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: