Język staro-cerkiewno-słowiański 3005-LU9SCS
Tematem poszczególnych spotkań będzie (proporcje godzinowe - w zależności od aktualnych potrzeb):
- Przypomnienie (wyrównanie kompetencji uczestników zajęć) i pogłębienie informacji nt. podziałów języków indoeuropejskich i rodziny słowiańskiej; grupa "satem" i "kentum"; relacji bałto-słowiańskie; cechy ogólne języka scs.; okoliczności powstania alfabetów słowiańskich (głagolica a cyrylica; grażdanka). Misja Konstantego i Metodego; zabytki kanonu scs.
- Pochodzenie i rozwój samogłosek prasłowiańskich i scs. Prawo otwartych sylab; jego przejawy (przestawki, monoftongizacja dyftongów, nosówki). Prawo korelacji miejsca artykulacji, działanie joty, palatalizacje. Rozwój systemu spółgłoskowego i samogłoskowego scs. Faza schyłkowa scs. - redakcje narodowe.
- Morfologia: afiksy; rdzeń a temat indoeuropejski i prasłowiański. Deklinacja scs. (rzeczownik, przymiotnik, zaimek, liczebnik).
- Czasownik: koniugacje prasłowiańskie i scs.; tematy czasownika słowiańskiego; aspekt; tryby, system temporalny; bezokolicznik a supinum; imiesłowy.
- Indeclinabilia (przysłówki, przyimki - ich rekcja, spójniki).
- Najważniejsze osobliwości syntaktyczne języka scs.
W miarę opanowywania gramatyki i interpretacji leksyki scs. ustawicznie (w sposób narastający) prowadzić się będzie lekturę i analizę tekstów niepreparowanych.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student powinien potrafić:
- czytać, transliterować/transkrybować oryginalne zapisy tekstów scs.;
- rozpoznawać i rekonstruować w przykładowych wyrazach i tekstach słowiańskich możliwie najstarsze zjawiska różnicujące języki słowiańskie (fonetyczne i morfologiczne);
- umieć przypisać (z wykorzystaniem gramatyki scs.) i ogólnie objaśnić relację wybranych zjawisk gramatycznych języka słowiańskiego języka kierunkowego i języka polskiego do zjawisk prasłowiańskich.
Kryteria oceniania
Na ocenę końcową złożą się:
- kontrola obecności i aktywność studenta w czasie zajęć - 20% oceny końcowej; student ma prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze;
- oceny z bieżących prac pisemnych (w szczególności oceniana będzie: umiejętność tłumaczenia tekstu scs., znajomość zasad uproszczonego zapisu fonetycznego, przeprowadzenia analizy morfologicznej poszczególnych słów; umiejętność rekonstrukcji do postaci prasłowiańskiej) - 30% oceny końcowej;
- ocena z końcowej pisemnej pracy zaliczeniowej - 50% oceny końcowej.
Praktyki zawodowe
Zajęcia nie są powiązane z praktykami.
Literatura
Lektury podstawowe:
- Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej, Warszawa 2000 (lub wyd. późniejsze)
- Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, wybór H. Karaś, Warszawa (WPol. UW) 1994
- L. Leciejewicz (red.), Mały słownik kultury dawnych Słowian, Warszawa 1972
Lektury dodatkowe:
- dowolne inne polskie opracowania nt. języka staro-cerkiewno-słowiańskiego
- H. Dalewska-Greń, Języki słowiańskie, Warszawa 1997
- R. Aitzetmüller, 1978, Altbulgarische Grammatik als Einführung in die slavische Sprachwissenschaft, Freiburg 1978
- L. Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 1984 (wyd. I) lub 2006 (wyd. II rozsz.)
- S. Stojanov, M. Janakiev, Starobâlgarski ezik. Tekstove i rečnik, Sofija 1978
- R. Večerka, Staroslověnština, Praha 1984
- L. Bednarczuk (red.), Języki indoeuropejskie, t. II, Warszawa 1986
- T. Lehr-Spławiński, W. Kuraszkiewicz, F. Sławski, Przegląd i charakterystyka języków słowiańskich, Warszawa 1954
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: