Akademia filmu awangardowego 3 3002-AFA21
Uczestnicy zajęć poznają zarówno zagadnienia stanowiące kanon historii awangardowego kina światowego (od lat 40. do 90.) jak i najnowsze, współczesne prace inspirowane tradycją awangardy filmowej. Zajęcia na celu zwiększenie świadomości wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki współczesnej. W ramach Akademii filmu awangardowego 3 studenci będą mogli nie tylko wysłuchać wykładów ekspertów i ekspertek poszczególnych dziedzin filmu awangardowego oraz zapoznać się z filmami ujętymi w programie zajęć, ale także zapisać się na jedną z wizyt studyjnych zorganizowanych w warszawskich galeriach sztuki współczesnej podejmujących zagadnienia awangardy filmowej (m.in. Fundacja Profile, Fundacja Arton). Zapisy na poszczególne wizyty studyjne będą prowadzone po rozpoczęciu zajęć.
Program Akademii filmu awangardowego 3 obejmuje w znacznej mierze zagadnienia, które nie zostały wyczerpane we wcześniejszych częściach cyklu (1 i 2), oraz filmy niepokazywane do tej pory w ramach zajęć. Program obejmuje jednocześnie klasykę awangardy filmowej, pozwalając dołączyć do cyklu także uczestnikom i uczestniczkom, którzy i które nie brali do tej pory udziału w zajęciach.
Uczestnicy zajęć są zobowiązani wykupić karnet filmowy, którego koszt wynosi 100 zł. Dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na taki wydatek przewidziana jest pula bezpłatnych karnetów. Zgłoszenia po bezpłatne karnety zostaną uruchomione w okresie bezpośrednio poprzedzającym rozpoczęcie zajęć.
Wykładowcy i wykładowczynie: Sebastian Cichocki, Paulina Haratyk, prof. dr hab. Ryszard W. Kluszczyński, dr Marika Kuźmicz, dr Krystyna Mazur, Antoni Michnik, dr Magdalena Podsiadło, prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz, Karol Radziszewski, dr Gabriela Sitek
Program Akademii filmu awangardowego III przybliża twórczość prekursorki amerykańskiej awangardy filmowej Mai Deren. Uczestnicy zajęć zapoznają się filmami „At Land” (1944) oraz “Meditation on Violence” (1948) tej twórczyni. Sylwetka awangardzistki zostanie przybliżona także za pomocą filmu dokumentalnego „W zwierciadle Mai Deren” (“In the Mirror of Maya Deren”) Martiny Kudláček (2002). Studenci zapoznają się z zagadnieniem autobiografizmu filmowego na przykładzie twórczości Marie Menken („Glimpse of the Garden”, 1957; „Notebook” 1962-1963, “Go! Go! Go!”, 1962-1964) i Jonasa Mekasa ( „Out-Takes from the Life of Happy Man” 2012). Program zajęć obejmuje zagadnienie związku kina amatorskiego z awangardą filmową, kinem własnym, „home movies” i wideodziennikiem. W ramach tych zajęć zostaną pokazane filmy zrealizowane przez nieprofesjonalnych twórców oraz filmowe prace Wilhelma Sasnala.
Zagadnienie queerowej ekspresji awangardy filmowej zostanie przedstawione w ramach zajęć na przykładzie twórczości Kennetha Angera (“Fireworks”, 1947) i Dawida Wojnarowicza (“Beautiful People”, 1987). Uwaga zostanie poświęcona filmowych eksperymentom Barbary Hammer – zarówno wczesnemu okresowi twórczości tej artystki, projektom, w których wykorzystane zostały archiwalne materiały filmowe jak i ostatniemu etapowi twórczości reżyserki.
W programie zajęć zostało ujęte zagadnienie filmów w środowisku Fluxusu wobec nowych mediów. Temat krytyki kina przyjemności wzrokowej zostanie przedstawiony szczególnie na przykładzie awangardowej twórczości Laury Mulvey i Petera Wollena („Riddles of the Sphinx”, 1977). Ten aspekt filmu awangardowego zostanie wyeksponowany także w ramach zajęć dotyczących dokonań pionierek światowej sztuki wideo – m.in. Mako Idemitsu, Shigeko Kuboty. Przyjrzymy się także podejściu do medium wideo prezentowanego w pracach czesko-islandzkiego małżeństwa artystów związanych z nowojorskim środowiskiem artystycznym Steiny i Woody’ego Vasulków.
Problematyka poskolonialna w awangardowej twórczości filmowej zostanie ukazana na przykładzie filmu “Illusions” Julie Dash (1983), a także filmu dokumentalnego nawiązującego do tradycji awangardy filmowej „I Am not Your Negro” Raoula Pecka (2016). Powiązania filmu dokumentalnego i awangardy zostaną sproblematyzowane w ramach zajęć dotyczących zagadnienia kina found footage (“Dawson City: Frozen Time” Billa Morrisona, 2017). Uczestnicy zajęć zapoznają się z twórczością Josepha Beuysa za pomocą filmu dokumentalnego “Beuys” Andresa Veiela (2017).
Program zajęć powstał we współpracy kuratorskiej z dr hab. Łukaszem Rondudą i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Fundacją Okonakino. Akademia filmu awangardowego jest współfinansowana przez m. st. Warszawę.
Harmonogram zajęć:
I. 7 października 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Twórczość Mai Deren jako prekursorki amerykańskiej awangardy filmowej
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
Prezentowane filmy:
“At Land”, reż. Maya Deren, 1944, 14’
“Meditation on Violence”, reż. Maya Deren, 1948, 10’
“In the Mirror of Maya Deren”, reż. Martina Kudláček, 2002, 104’
II. 14 października 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Amerykańska awangarda. Marie Menken, Stan Brakhage, Jonas Mekas – przypadki autobiograficzne
Prowadząca zajęcia: dr Magdalena Podsiadło
Prezentowane filmy:
“Glimpse of the Garden”, reż. Marie Menken, 1957, 4’
“Notebook”, reż. Marie Menken, 1962-1963, 10’
“Go! Go! Go!”, reż. Marie Menken, 1962-1964, 11’30
„Out-Takes from the Life of Happy Man”, reż. Jonas Mekas, 2012, 68’
III. 21 października (czwartek), godz. 17.00-20.00
Kino własne, home movies, wideodziennik / kino amatorskie w kontekście awangardy
Prowadząca zajęcia: Paulina Haratyk
Prezentowane filmy:
„Ja kinuję”, reż. Karolina Puchała-Rojek, 2012, 25'
"Narodziny człowieka", reż. Ryszard Wawrynowicz, Julian Jaskólski, 1963, 11'
„Klucz do...”, reż. Marcin Ziębiński, 1986, 16’
„Mojave”, reż. Wilhelm Sasnal¸ 2006, 6'
„Chleb”, reż Wilhelm Sasnal, 2017, 7’
IV. 28 października 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Queerowa ekspresja amerykańskiej awangardy filmowej
Prowadzący zajęcia: Karol Radziszewski
Prezentowane filmy:
„Ognie sztuczne” („Fajerwerski”) (“Fireworks”), reż. Kenneth Anger, 1947, 20’
“Kiss”, “Empire”, “Blow job”, “Chelsea Girls”, "Sleep" Andy’ego Warhola [fragmenty]
“Beautiful People”, reż. David Wojnarowicz, 1987, 30’
"Kisieland", reż. Karol Radziszewski, 2012, 30'
V. 4 listopada 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Dotyk kina. Eksperymenty Barbary Hammer
Prowadząca zajęcia: dr Krystyna Mazur
Prezentowane filmy:
“Dyketactics”, reż. Barbara Hammer 1973, 4 min.
"Sanctus”, reż. Barbara Hammer, 1990, 20 min.
“Jane Brakhage”, reż. Barbara Hammer, 1974
“Lover Other: The Story of Claude Cahun and Marcel Moore”, reż. Barbara Hammer, 2006, 55’
“Evidentiary Bodies”, reż. Barbara Hammer, USA, 2018, 15 min.
VI. 18 listopada 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Filmy w środowisku Fluxusu wobec nowych mediów
Prowadzący zajęcia: Antoni Michnik
“Fluxfilm Anthology”
Twórcy prezentowanych filmów: Nam June Paik, Dick Higgins, George Maciunas, Chieko Shiomi, John Cavanaugh, James Riddle, Yoko Ono, George Brecht, Robert Watts, Pieter Vanderbiek, Joe Jones, Eric Anderson, Jeff Perkins, Wolf Vostell, Albert Fine, George Landow, Paul Sharits, John Cale, Peter Kennedy, Mike Parr, Ben Vautier
VII. 25 listopada 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Przyjemność wzrokowa. Antynarracyjna polemika Laury Mulvey i Petera Wollena
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
Prezentowany film:
“Riddles of the Sphinx”, reż. Laura Mulvey, Peter Wollen, 1977, 92’
VIII. 2 grudnia 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Prekursorki światowej sztuki wideo
Prowadząca zajęcia: dr Marika Kuźmicz
Prezentowane prace:
“Birthday Suit With Scars and Defects”, Lisa Steele, 1974, 13’
„Vanitas”, Tamara Krikorian, 1977, 9’
„Soundsize”, Steina i Woody Vasulka, 1974, 4’40’’
„Preparação I”, Letícia Parente, 1975
„Marca Registrada”, Letícia Parente, 1975
„What a Woman Made”, Mako Idemitsu, 1973, 10’50’’
“Female Sensibility”, Lynda Benglis, 1973 14 ‘’
„Instrukcije”, Sanja Iveković, 1976, 5’59’’
„Mudīte”, Mudīte Gaiševska, 1972
IX. 9 grudnia 2021 (czwartek)
Związki cyfrowej tachnologii generatywnej ze sztuką wideo. Twórczość Steiny i Woody’ego Vasulków
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Ryszard W. Klusczyński
Prezentowane prace:
“Calligrams”, Steina i Woody Vasulka, 1970, 3’30’’
“Golden Voyage”, Steina i Woody Vasulka, 1973, 14’12’’
“C-Trend”, Steina i Woody Vasulka,
“Violin Power”, Steina i Woody Vasulka,
“Vocabulary”, Steina i Woody Vasulka, 1978, 28’47’’
“In Search of the Castle…”, Steina i Woody Vasulka, 1981, 9’29’’
“Art of memory”, Steina i Woody Vasulka,
“In the Land of the Elevator Girls”, Steina i Woody Vasulka, 1989, 4’
„Warp”, Steina i Woody Vasulka,
X. 16 grudnia 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Awangarda filmowa w ujęciu postkolonialnym
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
Prezentowane filmy:
“Illusions”, Julie Dash, 1983, 34’
“I Am not Your Negro”, Raoul Peck, 2016, 105’
XI. 13 stycznia 2021 (czwartek) , godz. 17.00-20.00
Twórczość Josepha Beuysa i współczesne projekty artystyczne nawiązującego do jego tradycji
Prowadzący zajęcia: Sebastian Cichocki
Prezentowany film:
“Beuys” Andresa Veiela, Niemcy 2017, 107 min.
XII. 20 stycznia 2021 (czwartek), godz. 17.00-20.00
Found footage jako technika awangardowych realizacji we współczesnym kinie dokumentalnym
Prowadząca zajęcia: dr Gabriela Sitek
Prezentowany film:
“Dawson City: Frozen Time”, Bill Morrison, 2017, 120’
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
- Student zna najważniejszych twórców i najwybitniejsze dzieła współczesnego, światowego kina awangardowego i jego powiązania z filmem dokumentalnym,
- Student zna najważniejsze nurty, zjawiska i twórców w historii kina awangardowego i jego relacje ze sztuką filmu dokumentalnego,
- Student wie, na jakie zagadnienia społeczne i historyczne odpowiadały filmy awangardowe i wykorzystujące środki wypracowane na gruncie awangardy filmy dokumentalne,
- Student zna kontekst historyczno-społeczno-kulturowy współczesnego kina dokumentalnego oraz najczęściej poruszaną w konkretnych filmach problematykę
- Student wie, przy użyciu jakich narzędzi teoretycznych i analitycznych badać film awangardowy – zarówno jego światowe realizacje jak i filmy powstałe w Polsce i odnoszące się do rodzimego kontekstu
- Student rozumie funkcjonowanie i znaczenie wideo i filmów awangardowych w różnych kontekstach kulturowych i potrafi wykorzystać narzędzia analityczne przyswojone na zajęciach w samodzielnym poszerzaniu wiedzy z zakresu sztuki współczesnej prezentowanej przez warszawskie galerie
Umiejętności:
- Student potrafi samodzielnie analizować filmy awangardowe pod kątem zastosowanych w nich rozwiązań formalnych i estetycznych,
- Student potrafi samodzielnie analizować filmy awangardowe i sztukę wideo w szerszym kontekście historycznym i społecznym,
- Student potrafi wykorzystać filmy awangardowe w pracy naukowej, np. jako źródło do badań historycznych i socjologicznych,
- Student potrafi wskazać różnice i podobieństwa między językiem kina awangardowego i kina głównego nurtu
Kryteria oceniania
Metody oceny pracy studenta (udział w całościowej ocenie pracy studenta):
1. Ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność (10/100)
2. Przygotowanie recenzji / relacji / eseju w związku z wizytą studyjną w jednej z warszawskich galerii (10/100)
3. Końcowe zaliczenie pisemne 60/100
Warunkiem zaliczenia zajęć będzie napisanie eseju na 4-5 znormalizowanych stron w Wordzie na temat wcześniej uzgodniony z koordynatorką zajęć. Temat należy przesłać do koordynatorki do ostatnich zajęć przewidzianych w semestrze na adres: gabriela.sitek@gmail.com
4. Kontrola obecności (20/100)
Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć. Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej Uczestnik / Uczestniczka zajęć zobowiązana jest napisać recenzję lub esej o wybranym filmie – na uzgodnienie wcześniej z koordynatorką temat, na którego projekcji był Uczestnik / Uczestniczka zajęć.
Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze.
Literatura
Podstawowe lektury:
1. „Historie filmu awangardowego”, pod red. Ł. Ronduda, G. Sitek, Fundacja Okonakino, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, korporacja ha!art, Warszawa-Kraków 2020
2. A. Pitrus, „Film awangardowy w latach 1930–1959”, w: „Kino klasyczne. Historia kina”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, t. 2, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011, s. 549-66
3. A. Pitrus, „Film awangardowy w latach 1960-1980”, w: „Kino epoki nowofalowej. Historia kina”, t. 3, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2015, s. 659-685
4. A. Pitrus, „Film awangardowy i sztuka wideo końca wieku”, w: „Kino końca wieku. Historia kina”, t. 4., pod red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2019, s. 867-899
5. P. A. Sitney, „Visionary Film: The American Avant-Garde 1943-2000”, Oxford University Press, New York 2002
Lektury zalecane:
6. M. Przylipiak, „Poetyka kina dokumentalnego”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, Gdańsk-Słupsk 2004
7. M. Radkiewicz, „»Władczynie spojrzenia«. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek”, korporacja ha!art, Kraków 2010
8. „Wideo w sztukach wizualnych”, pod red. R. W. Kluszczyńskiego, T. Załuskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Galeria Labirynt, Łódź-Lublin 2018
9. „Reżyserki kina. Tradycja i współczesność”, pod red. M. Radkiewicz, Rabid, Kraków 2005
10. M. Podsiadło, „Autobiografizm filmowy jako ślad podmiotowej egzystencji”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2013
11. L. Mulvey, "Do utraty wzroku. Wybór tekstów", pod red. Kamili Kuc, Lara Thompson, korporacja ha!art, Era Nowe Horyzonty, Kraków-Warszawa 2010
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: