- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Akademia filmu awangardowego 1 3002-AFA20-OG
Wśród przedstawionych tematów zajęć znajdują się
zagadnienia stanowiące kanon historii kina światowego:
Wielka Awangarda – film dadaistyczny (Balet mechaniczny
Fernanda Légera, 1924, Antrakt René Claira, 1924), film
surrealistyczny (Pies andaluzyjski Luisa Buñuela i Salvadora
Dali, 1929, Złoty wiek Luisa Buñuela, 1930), dokument
liryczny (m.in. Berlin, symfonia wielkiego miasta Waltera
Ruttmanna, 1927, Człowiek z kamerą Dzigi Wiertowa, 1929),
kino eksperymentów narracyjnych (Zaproszenie do podróży
Germaine Dulac, 1927), jak również pionierskie realizacje
polskiego filmu awangardowego lat 20. i 30. (Przygoda
człowieka poczciwego Franciszki Themerson i Stefana
Themersona, 1937; filmy zrekonstruowane współcześnie na
podstawie śladów, zachowanych koncepcji m.in. Apteka
Bruce’a Checefsky’ego 2001, Drobiazg melodyjny tegoż,
2006, Jalu Kurek - OR - Obliczenia rytmiczne Ignacego
Szczepańskiego, 1985). Zwrócenie uwagi na tradycję
dwudziestowiecznej awangardy filmowej jest istotne zarówno
z powodu wypracowania na jej gruncie pierwszych poetyk
filmowych jak i jej konstytutywnego wpływu na kształt sztuki
awangardowej (por. R. W. Kluszczyński, Film – sztuka
Wielkiej Awangardy, Warszawa-Łódź 1990).
Uczestnicy zajęć poznają tradycję kina amerykańskiej
awangardy lat 20., 30. i 40. (m.in. Manhattan Paula Stranda i
Charlesa Sheelera 1921, Sieci popołudnia Mai Deren i
Alexandra Hammida, 1943, Rytuał w przetworzonym czasie
Mai Deren, 1946, Ognie sztuczne Kenetha Angera, 1947).
Program cyklu zajęć obejmuje dzieje amerykańskiej
awangardy filmowej lat 1960-1980 (m.in. filmy Klatka, 1960;
Ścinki z życia szczęśliwego człowieka, 2012, Jonasa Mekasa,
twórczość Tony’ego Conrada, Andy Worhola,). Uczestnicy
zajęć poznają najważniejsze koncepcje i realizacje
eksperymentów filmowych Fluxusu (m.in. twórczość Josepha
3
Beuysa, Yoko Ono – Cut Piece, 1965, Nam June Paika – Zen
dla filmu, 1963).
Integralną częścią zajęć będą projekcje współczesnych
filmów dokumentalnych, czerpiących z tradycji Wielkiej
Awangardy i klasycznych dziś realizacji kina awangardowego
lat 50., 60., 70. i 80. Echa tych tradycji można doszukać się
we współczesnym kinie dokumentalnym jako filmów, których
autorzy są współcześnie jedną z najbardziej otwartych na
eksperyment grup filmowców. Filmy dokumentalne pozostają
często w obiegu festiwalowym, poza głównym nurtem
kinowej dystrybucji. Współczesne kino dokumentalne to
obecnie jeden z najciekawszych i najszybciej rozwijających
się gatunków filmowych. Filmy dokumentalne, które znalazły
się w zestawieniu, charakteryzuje nowatorstwo formy,
przybliżające je do granicy między dokumentem a kinem
eksperymentalnym. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia
kreacji w filmie dokumentalnym i perspektywy, z której
prowadzona jest narracja, tego, za pomocą jakich środków
wyrazu jest budowany perswazyjny przekaz dokumentów.
Istotnym zagadnieniem zaproponowanych zajęć będzie
kwestia montażu jako procesu organizacji wypowiedzi
filmowej.
Zajęcia mają na celu zwiększenie świadomości
wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu
obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie
dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki
współczesnej. Cykl wykładów i projekcji jest pierwszą
częścią programu Akademii filmu awangardowego,
składającego się z dwóch semestralnych cykli, które obejmują
zagadnienia historii filmu awangardowego – od lat 20. do
czasów najnowszych.
1. Kino Wielkiej Awangardy – film dadaistyczny i
surrealistyczny
15.10.2020
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
„Balet mechaniczny” (“Ballet mécanique”) Fernanda Légera,
1924, 17’
„Antrakt” (“Entr'acte”) René Claira, 1924, 24’
„Pies andaluzyjski” (“Un chien andalou”) Luisa Buñuela i
Salvadora Dali’ego, 1929, 16’,
„Złoty wiek” (“L'âge d’or”) Luisa Buñuela, 1930, 64’
2. Kino Wielkiej Awangardy – dokumentalny film liryczny
22.10.2020
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
„Berlin, symfonia wielkiego miasta” (“Berlin: Die Sinfonie
der Großstadt”) Waltera Ruttmanna, 1927, 79’
„Człowiek z kamerą” („Человек с киноаппаратом”) Dzigi
Wiertowa, 1929, 80’
3. Reżyserki Wielkiej Awangardy i ich twórczość we
współczesnym filmie dokumentalnym
29.10.2020
4
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
„Zaproszenie do podróży” (“L'invitation au voyage”)
Germaine Dulac, 1927, 36’
„Kochać Innego” (“Love Other: The Story of Claude Cahun
and Marcel Moore”), reż. Barbara Hammer, 2006, 55’
4. Wczesne kino amerykańskiej awangardy: filmy
„ożywionego malarstwa” , temat miasta. Autorska animacja
awangardy kanadyjskiej
5.11.2020
Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk
„Manhatta” Paula Stranda i Charlesa Sheelera 1921, 10’
„Rytmy światła” („Light Rhythms”) Francisa Bruguière'a i
Oswella Blakestona 1930, 5’
„Early abstractions” Harry’ego Smitha, 1939–56, 23’
„Kochaj sąsiada swego” (“Neighbours”) Normana McLarena,
1952, 8’
5. Polska awangarda filmowa od lat 20. do lat 60. -
pionierskie realizacje polskiego filmu awangardowego
12.11.2020
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
„Apteka” Bruce’a Checefsky’ego, 2001, 5’
„Drobiazg melodyjny” Bruce’a Checefsky’ego, 2006, 6’
„Jalu Kurek - OR - Obliczenia rytmiczne” Ignacego
Szczepańskiego, 1985, 4’
„Mieczysław Szczuka – 5 momentów filmu abstrakcyjnego”
Marcina Giżyckiego, 2006, 2'
„Henryk Berlewi – Kinefaktura” Marcina Giżyckiego, 2012,
3'
„Był sobie raz…” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957,
9’
„Dom” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 11’
„Sztandar Młodych” Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy,
1957, 2’
6. Twórczość Mai Deren jako prekursorki amerykańskiej
awangardy filmowej
19.11.2020
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
„W zwierciadle Mai Deren” (“In the Mirror of Maya Deren”)
Martiny Kudláček, 2002, 104’
„Sieci popołudnia” (“Meshes of the Afternoon”) Mai Deren i
Alexandra Hammida, 1943, 14'
„Rytuał w przetworzonym czasie” („Ritual in Transfigured
Time”) Mai Deren, 1946, 14'
7. Miasto we współczesnym dokumentalnym eseju filmowym
w kontekście tradycji awangardowej
24.11.2020
Spotkanie z Piotrem Stasikiem poprowadzi Jakub Majmurek
„21 x Nowy Jork”, reż. Piotr Stasik, 2016, 71’
8. Filmowy dziennik, codzienność, autobiografizm,
dokumentalizm subiektywności w amerykańskiej
5
awangardzie filmowej lat 60. Twórczość Jonasa Mekasa
26.11.2020
Prowadzący zajęcia: dr Marcin Borchardt
„Klatka” (“The Brig”) Jonasa Mekasa, 1960, 64’
“Ścinki z życia szczęśliwego człowieka” („Out-Takes from
the Life of Happy Man”), Jonasa Mekasa, 2012, 68’
9. Queerowa ekspresja amerykańskiej awangardy filmowej
3.12.2020
Prowadzący zajęcia: Karol Radziszewski
„Ognie sztuczne” („Fajerwerski”) (“Fireworks”) Kennetha
Angera, 1947, 20’
„Płonące istoty” (“Flaming Creatures”) Jacka Smitha, 162-
163, 45 min.
“Kiss”, “Empire”, “Blow job”, “Chelsea Girls”, "Sleep"
Andy’ego Warhola [fragmenty]
“Dyketactics” Barbary Hammer 1973, 4 min.
“Beautiful People” Davida Wojnarowicza, 1987, 30 min.
10. Kino własne, home movies, wideodziennik / kino
amatorskie
8.12.2020
Prowadząca zajęcia: Paulina Haratyk
„Rzeźbiarz z kamerą”, reż. Marcin Giżycki, 2018, 29'
„Przed zmierzchem” Leszka Boguszewskiego, 1976, 7’
„Klucz do...” Marcina Ziębińskiego, 1986, 16’
„Mojave” Wilhelma Sasnala¸ 2006, 6'
„Chleb” Wilhelma Sasnala, 2017, 7’
11. Twórczość Josepha Beuysa i jego współczesny obraz w
filmie dokumentalnym
10.12.2020
Prowadzący zajęcia: Sebastian Cichocki
„Beuys. Sztuka to rewolucja” („Beuys”), reż. Andres Veiel,
Niemcy 2017, 107 min.
12. Awangardowe koncepcje i realizacje eksperymentów
filmowych Fluxusu
17.12.2020
Prowadzący zajęcia: Antoni Michnik
Fluxfilm Anthology
Twórcy prezentowanych filmów: Nam June Paik, Dick
Higgins, George Maciunas, Chieko Shiomi, John Cavanaugh,
James Riddle, Yoko Ono, George Brecht, Robert Watts,
Pieter Vanderbiek, Joe Jones, Eric Anderson, Jeff Perkins,
Wolf Vostell, Albert Fine, George Landow, Paul Sharits, John
Cale, Peter Kennedy, Mike Parr, Ben Vautier
13. Twórczość Tony’ego Conrada i jego postać we
współczesnym filmie dokumentalnym
14.01.2020
Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk
“Tony Conrad: tu i teraz” (“Tony Conrad: Completely in the
Present”), reż. Tyler Hubby, USA, 96 min.
6
14. Found footage jako technika awangardowych realizacji
we współczesnym kinie dokumentalnym
21.01.2020
Prowadząca zajęcia: dr Gabriela Sitek
“Dawson City: czas zatrzymany” (“Dawson City: Frozen
Time”), reż. Bill Morrison, USA, 2017, 120 min.
“Dowody w procesie ciał” (“Evidentiary Bodies”) reż.
Barbara Hammer, USA, 2018, 15 min.
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student zna najważniejszych twórców i najwybitniejsze
dzieła współczesnego, światowego kina awangardowego i
jego powiązania z filmem dokumentalnym
Student zna najważniejsze nurty, zjawiska i twórców w
historii kina awangardowego i jego relacje ze sztuką filmu
dokumentalnego
Student wie, na jakie zagadnienia społeczne i historyczne
odpowiadały filmy awangardowe i wykorzystujące środki
wypracowane na gruncie awangardy filmy dokumentalne
Student zna kontekst historyczno-społeczno-kulturowy
współczesnego kina dokumentalnego oraz najczęściej
poruszaną w konkretnych filmach problematykę
Student wie, przy użyciu jakich narzędzi teoretycznych i
analitycznych badać film awangardowy – zarówno jego
światowe realizacje jak i filmy powstałe w Polsce i odnoszące
się do rodzimego kontekstu
Student rozumie funkcjonowanie i znaczenie wideo i
filmów awangardowych w różnych kontekstach kulturowych i
potrafi wykorzystać narzędzia analityczne przyswojone na
zajęciach w samodzielnym poszerzaniu wiedzy z zakresu
sztuki współczesnej wystawianej w warszawskich galeriach
Umiejętności:
Student potrafi samodzielnie analizować filmy
awangardowe pod kątem zastosowanych w nich rozwiązań
formalnych i estetycznych
Student potrafi samodzielnie analizować filmy
awangardowe i sztukę wideo w szerszym kontekście
historycznym i społecznym
Student potrafi wykorzystać filmy awangardowe w pracy
naukowej, np. jako źródło do badań historycznych i
socjologicznych
Student potrafi wskazać różnice i podobieństwa między
językiem kina awangardowego i fabularnego
Kryteria oceniania
Metody oceny pracy studenta (udział w całościowej ocenie
pracy studenta)
1. Ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć
(30/100)
2. Końcowe zaliczenie pisemne 50/100
Warunkiem zaliczenia zajęć będzie napisanie eseju na 5-6
znormalizowanych stron w Wordzie na temat wcześniej
uzgodniony z koordynatorką zajęć. Temat należy przesłać do
koordynatorki do ostatnich zajęć przewidzianych w semestrze
na adres: gabriela.sitek@gmail.com
Kontrola obecności 20/100
Wymagane jest bieżące zapoznawanie się z filmami
udostępnianymi w ramach zajęć i wykładami. Dopuszczalne
są dwie nieobecności. W przypadku każdej kolejnej Uczestnik
/ Uczestniczka zajęć zobowiązana jest napisać esej dotyczący
wybranego filmu, na którego projekcji był Uczestnik /
Uczestniczka zajęć. Objętość: maksymalnie 3000 znaków.
Termin nadsyłania: ostatnie zajęcia w semestrze.
Zajęcia rozpoczynają się 15 października. Wszystkie zajęcia
odbywają się online. W dniu, kiedy poszczególne zajęcia są
zaplanowane – zgodnie z harmonogramem zajęć – studenci
otrzymają kod umożliwiający zapoznanie się z filmami
przewidzianymi w ramach poszczególnych bloków. Kod
umożliwi dostęp do filmów przez 7 dni. Uczestnicy zajęć
będą mieli 4 godziny na obejrzenie filmu od pierwszego
odtworzenia filmu. Filmy zostaną zaprezentowane na
platformie Mdag.pl i Vimeo. Wykłady odbędą się na
platformie Zoom. Będą rozpoczynały się o godz. 17.
Rejestracje wykładów będą przesyłane studentom na adresy
mailowe w formie nagrania wideo po zakończeniu wykładu.
Literatura
Podstawowe lektury:
M. Giżycki, Awangarda wobec kina. Film w kręgu
polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia
międzywojennego, Warszawa 1996; Stefan i
Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne, kat.
wystawy, Łódź 1981.
A. Helman, Awangarda we francuskim i niemieckim
kinie niemym, [w:] Kino nieme. Historia kina, t. 1, red.
T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009, s.
737-777.
R. W. Kluszczyński, Film – sztuka Wielkiej
Awangardy, Warszawa-Łódź 1990.
A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1930–1959,
[w:] Kino klasyczne. Historia kina, t. 2, red. T.
Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011, s. 549-
8
66
A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1960-1980,
[w:] Kino epoki nowofalowej. Historia kina, t. 3, red.
T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2015, s.
M. Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk
2000
Themersonowie i awangarda, pod red. Paweł Polit,
Łódź 2013
P. A. Sitney, Visionary Film: The American Avant-
Garde, 1943-2000, Nowy Jork 2002
Lektury zalecane:
J. Kurek, Objaśniam OR, „Linia” 1933, nr 5 (przedruk
w: M. Giżycki, Walka o film artystyczny w
międzywojennej Polsce, Warszawa 1989)
Germaine Dulac, Istota kina –wizualizacja myśłi, tłum.
I. Dembowski, w: Europejskie manifesty kina.
Antologia, pod red. A. Gwóźdź, Państwowe
Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002,
s. 170-178
Sztuka w kinie dokumentalnym, pod red. Pauliny
Kwiatkowskiej, Matyldy Szewczyk, Warszawa 2016
Grupa ETC, Narracje, estetyki, geografie: Fluxus w
trzech aktach, 2014
M. Radkiewicz, „Władczynie spojrzenia”. Teoria
filmu a praktyka reżyserek i artystek, Kraków 2010
M. Stępnik, Lustra, maski, sobowtóry... Maya Deren i
jej siostry w maskaradzie, (w:) Outsiderzy,
mistyfikatorzy, eskapiści w sztuce XX wieku. Studium
postaw twórczych, Wydawnictwo UMCS, Lublin
2016, s. 103-134
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: