- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Akademia filmu awangardowego 1 3002-AFA19-OG
Wśród przedstawionych tematów zajęć znajdują się
zagadnienia stanowiące kanon historii kina światowego:
Wielka Awangarda – film dadaistyczny (Balet mechaniczny
Fernanda Légera, 1924, Antrakt René Claira, 1924), film
surrealistyczny (Pies andaluzyjski Luisa Buñuela i Salvadora
Dali, 1929, Złoty wiek Luisa Buñuela, 1930), dokument
liryczny (m.in. Deszcz, 1929, Most, 1928, Jorisa Ivensa,
Berlin, symfonia wielkiego miasta Waltera Ruttmanna, 1927,
Człowiek z kamerą Dzigi Wiertowa, 1929), kino
eksperymentów narracyjnych (Zaproszenie do podróży
Germaine Dulac, 1927), jak również pionierskie realizacje
polskiego filmu awangardowego lat 20. i 30. (Przygoda
człowieka poczciwego Franciszki Themerson i Stefana
Themersona, 1937; filmy zrekonstruowane współcześnie na
podstawie śladów, zachowanych koncepcji m.in. Apteka
Bruce’a Checefsky’ego 2001, Drobiazg melodyjny tegoż,
2006, Jalu Kurek - OR - Obliczenia rytmiczne Ignacego
Szczepańskiego, 1985). Zwrócenie uwagi na tradycję
dwudziestowiecznej awangardy filmowej jest istotne zarówno
z powodu wypracowania na jej gruncie pierwszych poetyk
filmowych jak i jej konstytutywnego wpływu na kształt sztuki
awangardowej (por. R. W. Kluszczyński, Film – sztuka
Wielkiej Awangardy, Warszawa-Łódź 1990).
Uczestnicy zajęć poznają tradycję kina amerykańskiej
awangardy lat 20., 30. i 40. (m.in. Manhattan Paula Stranda i
Charlesa Sheelera 1921, Na stałym lądzie Mai Deren, 1944,
Ognie sztuczne Kenetha Angera, 1947). Program cyklu zajęć
obejmuje dzieje amerykańskiej awangardy filmowej lat 1960-
1980 (m.in. filmy Klatka, 1960; Walden. Dzienniki, szkice,
notatki, 1969 Jonasa Mekasa; Stana Brakhage’a Mothlight,
1963, Długość fali Michaela Snowa, 1967, twórczość
Tony’ego Conrada, Andy Worhola, Kena Jacobsa – Tom, Tom
the Piper’s Son, 1969). Uczestnicy zajęć poznają
najważniejsze koncepcje i realizacje eksperymentów
filmowych Fluxusu (m.in. twórczość Josepha Beuysa, Yoko
Ono – Cut Piece, 1965, Nam June Paika – Zen dla filmu,
1963).
Zwrócimy uwagę także na brytyjskich
awangardowych twórców tego okresu (autorów związanych z
The London Film-Maker’s Co-operative, m.in. Malcolma Le
Grice, uważanego za twórcę tzw. kina rozszerzonego,
Geoffreya Jonesa Śnieg, 1963), francuskie kino awangardowe
(m.in. twórczość Chrisa Markera).
Integralną częścią zajęć będą projekcje współczesnych
filmów dokumentalnych, czerpiących z tradycji Wielkiej
Awangardy i klasycznych dziś realizacji kina awangardowego
lat 50., 60., 70. i 80. Echa tych tradycji można doszukać się
we współczesnym kinie dokumentalnym jako filmów, których
autorzy są współcześnie jedną z najbardziej otwartych na
eksperyment grup filmowców. Filmy dokumentalne pozostają
często w obiegu festiwalowym, poza głównym nurtem
kinowej dystrybucji. Współczesne kino dokumentalne to
obecnie jeden z najciekawszych i najszybciej rozwijających
się gatunków filmowych. Filmy dokumentalne, które znalazły
się w zestawieniu, charakteryzuje nowatorstwo formy,
przybliżające je do granicy między dokumentem a kinem
eksperymentalnym. Podczas zajęć poruszona zostanie kwestia
kreacji w filmie dokumentalnym i perspektywy, z której
prowadzona jest narracja, tego, za pomocą jakich środków
wyrazu jest budowany perswazyjny przekaz dokumentów.
Istotnym zagadnieniem zaproponowanych zajęć będzie
kwestia montażu jako procesu organizacji wypowiedzi
filmowej.
Zajęcia mają na celu zwiększenie świadomości
wpływu tradycji awangardy filmowej na formy wyrazu
obecne we współczesnym filmie, w tym szczególnie w filmie
dokumentalnym, budowanie kompetencji odbioru sztuki
współczesnej. Cykl wykładów i projekcji jest pierwszą
częścią programu Akademii filmu awangardowego,
składającego się z dwóch semestralnych cykli, które obejmują
zagadnienia historii filmu awangardowego – od lat 20. do
czasów najnowszych.
Harmonogram bloków projekcji i wykładów:
3.10.2019, godz. 17.00-20.00
Kino Wielkiej Awangardy – film dadaistyczny i surrealistyczny
Balet mechaniczny (Ballet mécanique) Fernanda Légera, 1924, 19’
Antrakt (Entr'acte) René Claira, 1924, 25’
Pies andaluzyjski (Un chien andalou) Luisa Buñuela i Salvadora Dali’ego, 1929, 21’,
Złoty wiek (L'âge d’or) Luisa Buñuela, 1930, 63’
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
10.10.2019, godz. 17.00-20.00
Kino Wielkiej Awangardy – dokumentalny film liryczny
Berlin, symfonia wielkiego miasta (Berlin: Die Sinfonie der Großstadt) Waltera Ruttmanna, 1927, 79’
Człowiek z kamerą (Человек с киноаппаратом) Dzigi Wiertowa, 1929, 80’
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
17.10.2019, godz. 17.00-20.00
Kino Wielkiej Awangardy – idee i postawy twórcze reżyserek oraz ich obraz we współczesnym filmie dokumentalnym
Zaproszenie do podróży (L'invitation au voyage) Germaine Dulac, 1927, 36’
Kochać Innego (Love Other: The Story of Claude Cahun and Marcel Moore) Barbary Hammer, 2006, 55’
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
24.10.2019, godz. 17.00-19.00
Wczesne kino amerykańskiej awangardy: filmy „ożywionego malarstwa” , temat miasta. Autorska animacja awangardy kanadyjskiej
Manhatta Paula Stranda i Charlesa Sheelera 1921, 9’,
Rytmy światła (Light Rhythms) Francisa Bruguiere'a i Oswella Blakestona 1930, 6’
Early abstractions Harry’ego Smitha, 1939–56, 23’
Kochaj sąsiada swego (Neighbours) Normana McLarena, 1952, 9’;
Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk
31.10.2019, godz. 17.00-19.30
Polska awangarda filmowa od lat 20. do lat 60. – pionierskie realizacje polskiego filmu awangardowego
Przygoda człowieka poczciwego Franciszki Themerson i Stefana Themersona, 1937, 10’
Apteka Bruce’a Checefsky’ego, 2001, 10’,
Drobiazg melodyjny Bruce’a Checefsky’ego, 2006, 6’,
Jalu Kurek - OR - Obliczenia rytmiczne Ignacego Szczepańskiego, 1985, 4’
Mieczysław Szczuka - 5 momentów filmu abstrakcyjnego Marcina Giżyckiego, 2006, 1'49''
Henryk Berlewi – Kinefaktura Marcina Giżyckiego, 2012, 3'15''
Był sobie raz…Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 9’
Dom Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 11’
Sztandar Młodych Waleriana Borowczyka, Jana Lenicy, 1957, 2’
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Marcin Giżycki
7.11.2019, godz. 17.00-20.00
Twórczość Mai Deren jako prekursorki amerykańskiej awangardy filmowej
W zwierciadle Mai Deren (In the Mirror of Maya Deren) Martiny Kudláček, 2002, 104’
Sieci popołudnia (Meshes of the Afternoon) Mai Deren i Alexandra Hammida, 1943, 14'.
Rytuał w przetworzonym czasie (Ritual in Transfigured Time) Mai Deren, 1946, 14',
Prowadząca zajęcia: prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz
14.11.2019, godz. 17.00-20.00
Miasto we współczesnym dokumentalnym eseju filmowym w kontekście tradycji awangardowej
21 x Nowy Jork Piotra Stasika, 2016, 71’
Spotkanie z twórcą filmu Piotrem Stasikiem poprowadzi Jakub Majmurek
21.11.2019, godz. 17.00-18.40
Kino własne, home movies, wideodziennik / kino amatorskie w kontekście awangardy
Ja kinuję Karoliny Puchały-Rojek, 2012, 25'
Przed zmierzchem Leszka Boguszewskiego, 1976, 7’
Klucz do... Marcina Ziębińskiego, 1986, 16’
Mojave Wilhelma Sasnala¸ 2006, 6'
Chleb Wilhelma Sasnala, 2017, 7’
Prowadząca zajęcia: Paulina Haratyk
28.11.2019, godz. 17.00-20.00
Twórczość Josepha Beuysa i jego współczesny obraz w filmie dokumentalnym
Beuys. Sztuka to rewolucja (Beuys) Andresa Veiela, Niemcy 2017, 107 min.
Prowadzący zajęcia: Sebastian Cichocki
5.12.2019, godz. 17.00-20.00
Queerowa ekspresja amerykańskiej awangardy filmowej
Ognie sztuczne [Fajerwerski] (Fireworks) Kennetha Angera, 1947, 20’
Płonące istoty (Flaming Creatures) Jacka Smitha, 162-163, 45 min.
Kiss, Empire, Blow job, Chelsea Girls Andy’ego Warhola [fragmenty]
Dyketactics Barbary Hammer 1973, 4 min.
Beautiful People Davida Wojnarowicza, 1987, 30 min.
Prowadzący zajęcia: Karol Radziszewski
12.12.2019, godz. 17.00-20.00
Filmowy dziennik, codzienność, autobiografizm, dokumentalizm subiektywności w amerykańskiej awangardzie filmowej lat 60. Twórczość Jonasa Mekasa, Stana Brakhage’a, Wallace’a Bermana
Klatka (The Brig) Jonasa Mekasa, 1960, 64’;
Walden. Dzienniki, szkice, notatki (Walden), rolka II, Jonasa Mekasa, 1969, 40’
Aleph, Wallace Berman, 1965-1966, 8’
Dog Star Man, cz. II, Stana Brakhage’a, 1963, 6’
Prowadzący zajęcia: dr Marcin Borchardt
19.12.2019, godz. 17.00-20.00
Twórczość Tony’ego Conrada i jego postać we współczesnym filmie dokumentalnym
Tony Conrad: tu i teraz (Tony Conrad: Completely in the Present) Tylera Hubby’ego, USA, 96 min.
Prowadzący zajęcia: Daniel Muzyczuk
16.01.2019, godz. 17.00-20.00
Awangardowe koncepcje i realizacje eksperymentów filmowych Fluxusu
Fluxfilm Anthology
Twórcy prezentowanych filmów: Nam June Paik, Dick Higgins, George Maciunas, Chieko Shiomi, John Cavanaugh, James Riddle, Yoko Ono, George Brecht, Robert Watts, Pieter Vanderbiek, Joe Jones, Eric Anderson, Jeff Perkins, Wolf Vostell, Albert Fine, George Landow, Paul Sharits, John Cale, Peter Kennedy, Mike Parr, Ben Vautier
Prowadzący zajęcia: Antonii Michnik
23.01.2019, godz. 17.00-20.00
Found footage jako technika awangardowych realizacji we współczesnym kinie dokumentalnym
Dawson City: czas zatrzymany (Dawson City: Frozen Time) Billa Morrisona, USA, 2017, 120 min.
Dowody w procesie ciał (Evidentiary Bodies) Barbary Hammer, USA, 2018, 15 min.
Prowadząca zajęcia: Gabriela Sitek
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student zna najważniejszych twórców i najwybitniejsze
dzieła współczesnego, światowego kina awangardowego i
jego powiązania z filmem dokumentalnym
Student zna najważniejsze nurty, zjawiska i twórców w
historii kina awangardowego i jego relacje ze sztuką filmu
dokumentalnego
Student wie, na jakie zagadnienia społeczne i historyczne
odpowiadały filmy awangardowe i wykorzystujące środki
wypracowane na gruncie awangardy filmy dokumentalne
Student zna kontekst historyczno-społeczno-kulturowy
współczesnego kina dokumentalnego oraz najczęściej
poruszaną w konkretnych filmach problematykę
Student wie, przy użyciu jakich narzędzi teoretycznych i
analitycznych badać film awangardowy – zarówno jego
światowe realizacje jak i filmy powstałe w Polsce i odnoszące
się do rodzimego kontekstu
Student rozumie funkcjonowanie i znaczenie wideo i
filmów awangardowych w różnych kontekstach kulturowych i
potrafi wykorzystać narzędzia analityczne przyswojone na
zajęciach w samodzielnym poszerzaniu wiedzy z zakresu
6
sztuki współczesnej wystawianej w warszawskich galeriach
Umiejętności:
Student potrafi samodzielnie analizować filmy
awangardowe pod kątem zastosowanych w nich rozwiązań
formalnych i estetycznych
Student potrafi samodzielnie analizować filmy
awangardowe i sztukę wideo w szerszym kontekście
historycznym i społecznym
Student potrafi wykorzystać filmy awangardowe w pracy
naukowej, np. jako źródło do badań historycznych i
socjologicznych
Student potrafi wskazać różnice i podobieństwa między
językiem kina awangardowego i fabularnego
Kryteria oceniania
Metody oceny pracy studenta (udział w całościowej ocenie
pracy studenta)
1. Ocena ciągła: bieżące przygotowanie do zajęć i
aktywność (30/100)
2. Końcowe zaliczenie pisemne 50/100
Warunkiem zaliczenia zajęć poza obecnością będzie zdanie
testu dotyczącego prezentowanych filmów i zagadnień
poruszanych na wykładach.
3. Kontrola obecności 20/100
Wymagana jest obecność na więcej niż połowie zajęć.
Dopuszczalne są dwie nieobecności. W przypadku każdej
kolejnej Uczestnik / Uczestniczka zajęć zobowiązana jest
napisać recenzję wybranego filmu, na którego projekcji był
Uczestnik / Uczestniczka zajęć (innego niż wybrane do prac
zaliczeniowych). Recenzja może być krótszą formą
odpowiedzi na pytanie zadane w czasie zajęć.
Objętość: maksymalnie 3000 znaków. Termin nadsyłania:
ostatnie zajęcia w semestrze.
Literatura
Podstawowe lektury:
M. Giżycki, Awangarda wobec kina. Film w kręgu
polskiej awangardy artystycznej dwudziestolecia
7
międzywojennego, Warszawa 1996; Stefan i
Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne, kat.
wystawy, Łódź 1981.
A. Helman, Awangarda we francuskim i niemieckim
kinie niemym, [w:] Kino nieme. Historia kina, t. 1, red.
T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2009, s.
737-777.
R. W. Kluszczyński, Film – sztuka Wielkiej
Awangardy, Warszawa-Łódź 1990.
A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1930–1959,
[w:] Kino klasyczne. Historia kina, t. 2, red. T.
Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2011, s. 549-
66
A. Pitrus, Film awangardowy w latach 1960-1980,
[w:] Kino epoki nowofalowej. Historia kina, t. 3, red.
T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2015, s.
M. Przylipiak, Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk
2000
Themersonowie i awangarda, pod red. Paweł Polit,
Łódź 2013
P. A. Sitney, Visionary Film: The American Avant-
Garde, 1943-2000, Nowy Jork 2002
Lektury zalecane:
J. Kurek, Objaśniam OR, „Linia” 1933, nr 5 (przedruk
w: M. Giżycki, Walka o film artystyczny w
międzywojennej Polsce, Warszawa 1989)
Sztuka w kinie dokumentalnym, pod red. Pauliny
Kwiatkowskiej, Matyldy Szewczyk, Warszawa 2016
Grupa ETC, Narracje, estetyki, geografie: Fluxus w
trzech aktach, 2014
A. Pitrus, Fundament pamięci – o „fotograficznej
powieści” Chrisa Markera, „Kwartalnik Filmowy”
2006, nr 54-55, s. 231-236
M. Radkiewicz, „Władczynie spojrzenia”. Teoria
filmu a praktyka reżyserek i artystek, Kraków 2010
M. Stępnik, Lustra, maski, sobowtóry... Maya Deren i
jej siostry w maskaradzie, (w:) Outsiderzy,
mistyfikatorzy, eskapiści w sztuce XX wieku. Studium
postaw twórczych, Wydawnictwo UMCS, Lublin
2016, s. 103-134
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: