Historia i archeologia medycyny 2800-PB-MED
Zajęcia będą składały się z wykładu oraz części poświęconej na dyskusję wybranego zagadnienia związanego z historią medycyny. Podczas zajęć studenci otrzymają do przeczytania krótkie teksty, które pozwolą na pogłębioną dyskusję na wybrany temat.
Duży nacisk położony zostanie na interpretacje znalezisk archeologicznych oraz wpływ epidemii i pandemii na historię ludzkości oraz analizę dowodów archeologicznych
świadczących o stanie zdrowia i higieny w przeszłości.
1. Choroba vs zdrowie – Czym jest choroba? Co w opinii dawnych społeczeństw powodowało rozwój chorób? Jak je postrzegano?
2. Rozwój medycyny i wielkie epidemie w przeszłości – Jak radzono sobie w przeszłości z epidemiami na przykładzie epidemii dżumy oraz jak studiować epidemie na podstawie badań archeologicznych.
3. Opieka nad trędowatymi – Przedstawienia w sztuce, zabytki oraz stanowiska archeologiczne związane z trądem.
4. Moda na chorobę – Historia oraz przedstawienia gruźlicy w literaturze i sztuce od starożytności po czasy współczesne. Ślady pozostawione przez gruźlicę w materiale archeologicznym.
5. Zdrowie reprodukcyjne – Pochodzenie i historia kiły, postrzeganie choroby w sztuce i tekstach pisanych. Ślady pozostawione przez kiłę w materiale archeologicznym.
6. Choroby niepozostawiające śladów w materiale archeologicznym
7. Historia higieny i papieru toaletowego – Zmiany w postrzeganiu higieny w przeszłości oraz zabytki archeologiczne związane z higieną. Historia chorób pasożytniczych oraz wpływ parazytologii na badania nad życiem codziennym.
8. Chirurgia – Historia rozwoju chirurgii, zabytki archeologiczne oraz pozostałości bioarcheologiczne związane z chirurgią.
9. Niepełnosprawność – Postrzeganie niepełnosprawności w przeszłości oraz zabytki
związane z niepełnosprawnością np. protezy.
10. Leki i terapie – Najpopularniejsze lekarstwa oraz zabytki związane z aptekarstwem w przeszłości.
11. Stomatologia – Historia stomatologii oraz zabytki archeologiczne i pozostałości bioarcheologiczne związane ze stomatologią.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
1) Wiedza
K_W02 - zna podstawowe terminy dotyczące historii medycyny
K_W03, K_W09 - wie czym charakteryzowały się poszczególne choroby zakaźne i jakie zabytki rcheologiczne powiązane z nimi mogą być odkryte podczas wykopalisk
K_W04 - zna historię niektórych chorób i potrafi opisać ich wpływ na historię
K_W11 - wie gdzie szukać informacji dotyczących historii medycyny
2)Umiejętności
K_U02 - czyta ze zrozumieniem literaturę dotyczącą historii medycyny
K_U03, K_U10 - potrafi interpretować podstawowe zabytki związane z historią medycyny i omówionych na zajęciach chorób
K_U09-potrafi prowadzić merytoryczną dyskusję na temat medycyny i higieny
2) Postawy
K_K03 - rozumie znaczenie archeologii w odtwarzaniu historii higieny
K_K01 - student przejawia chęć do samodzielnej pracy i poszerzania wiedzy
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach (maksymalnie 3 nieobecności), krótka praca pisemna dotycząca wybranego zagadnienia z zakresu historii medycyny bądź katalogowy opis kilku zabytków archeologicznych związanych z medycyną lub higieną
Literatura
Barberis et al. (2017) The history of tuberculosis: from the first historical records to the isolation of Koch's bacillus, Journal of Preventive Medicine and Hygiene 58(1):E9-E12.
Blumen R., (2019) Kulturalna historia papieru toaletowego, Warszawa.
Rothschild B. M. (2005) History of syphilis, Clinical Infectious Diseases 40(10): 1454-63.
Trautman J. R. (1984) A brief history of Hansen's disease, Bulletin of the New York Academy of Medicine 60(70): 689–695.
Wynbrandt J. (2020) Bolesna historia stomatologii albo płacz i zgrzytanie zębów od starożytności po czasy współczesne, Warszawa.
Vigarello G. (2012) Historia czystości i brudu : higiena ciała od czasów średniowiecza, Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: