Świat pierwszych ludzi, czyli życie i śmierć w epoce kamienia 2800-DWLUD
Wykłady poświęcone są zagadnieniom związanym z paleolitem i mezolitem. Poruszane są kluczowe problemy badań nad rozpoznaniem społeczności plejstoceńskich i wczesnoholoceńskich.
Treści programowe:
Specyfika badań nad kulturą materialną i symboliczną w epoce kamienia.
„Definicja” człowieka. Problem identyfikacji i charakterystyka najwcześniejszych przejawów zachowań kulturowych.
Metody produkcji oraz wykorzystanie narzędzi kamiennych oraz z surowców organicznych (kość, poroże, drewno etc.).
Dieta „paleo”, co naprawdę o niej wiemy.
Mobilność, kontakty oraz wymiana wzorców kulturowych w paleolicie i mezolicie.
Jak mieszkali pierwsi ludzie. Przykłady konstrukcji mieszkalnych i ich typy oraz rozplanowanie przestrzenne obozowisk.
Podstawy funkcjonowania i organizacja społeczna neandertalczyków.
Życie duchowe neandertalczyków.
„Rewolucja” górnopaleolityczna – nowe kompetencje, odkrycia i wynalazki.
Teoria sztuki pradziejowej - techniki, tematy, formy wyrazu.
Najważniejsze przykłady sztuki paleolitycznej i mezolitycznej.
„Życie po życiu” pochówki górnopaleolityczne i mezolityczne.
"Pierwsi rybacy" czyli podstawy gospodarki społeczności środkowego okresu epoki kamienia.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Efekty kształcenia
Wiedza: absolwent
zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w archeologii epoki kamienia K_W02
ma uporządkowaną wiedzę ogólną o społecznościach plejstocenu i wczesnego holocenu, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii K_W04
ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii epoki kamienia z innymi dziedzinami oraz dyscyplinami naukowymi, z obszaru nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych i ścisłych K_W06
ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie archeologii paleolitu i mezolitu K_W08
zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie archeologii epoki kamienia K_W09
zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych dotyczących społeczności plejstocenu i wczesnego holocenu K_W11
ma podstawowe wiadomości o rozwoju człowieka w paleolicie i mezolicie oraz jego głównych strategiach adaptacji do różnych warunków środowiskowych K_W14
ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców oraz sposobów ich wykorzystania przez społeczności plejstocenu i wczesnego holocenu K_W15
Umiejętności: absolwent
potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje o źródłach archeologicznych w odniesieniu do paleolitu i mezolitu i ich kontekście z wykorzystaniem literatury i mediów elektronicznych K_U01
potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności w zakresie złożoności i udziału kultury w ewolucji człowieka w dobie plejstocenu i wczesnego holocenu K_U05
potrafi wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi w odniesieniu do paleolitu i mezolitu K_U13
potrafi przytaczać aktualne tezy badawcze w odniesieniu do problematyki paleolitu i mezolitu, formułować wnioski i dobierać strategie argumentacyjne na poziomie elementarnym oraz konstruować argumenty i kontrargumenty K_U15
Kompetencje społeczne: absolwent
jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności w odniesieniu do interpretacji społeczności paleolitu i mezolitu oraz jest świadomy konieczności konfrontowania ich z opiniami ekspertów K_K01
jest gotów docenić niepowtarzalne wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka epoki kamienia K_K03
jest gotów do wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka epoki kamienia K_K05
Kryteria oceniania
praca pisemna na wybrany temat (esej) oraz egzamin w formie testu z zakresu zagadnień omawianych na zajęciach.
Literatura
Bahn P.G., 2016 Images of the Ice Age. Oxford University Press.
Kabaciński, J. (red.), 2016 The Past Societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the Early Middle Ages, t. 1., 500 000-5500 BC. Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kozłowski, J.K., Mallegni, F., 2006 Wielka historia świata. Świat przed „rewolucją” neolityczną, tom. I. Fogra.
Kozłowski, S.K., 2009 Thinking Mesolithic. Oxford.
Płonka, T., 2003 The Portable Art. Of Mesolithic Europe. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Płonka, T., 2012 Kultura symboliczna społeczeństw łowiecko-zbierackich środkowej Europy u schyłku paleolitu. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: