Podstawowe umiejętności psychologiczne 2500-PL-PS-OB1-1
Semestr zimowy:
Celem zajęć jest doskonalenie predyspozycji niezbędnych w pracy psychologicznej niezależnie od późniejszej specjalizacji, np. wglądu we własne emocje i procesy poznawcze biorące udział we wnioskowaniu (percepcja, interpretacja, ustosunkowanie, ocena), możliwości poszerzania repertuaru zachowań społecznych i zakresu kanałów komunikacji interpersonalnej itp. Kształcenie odbywa się przy pomocy metod aktywnych adresowanych do osobistego doświadczenia uczestników (warsztat), w bezpiecznej, swobodnej atmosferze. Poszczególne zajęcia odnoszą się do określonych predyspozycji osobowych istotnych w pracy z ludźmi.
Opis szczegółowy:
1. Zajęcia wprowadzające, zawarcie kontraktu z grupą
2. Otwartość
3. Zaufanie
4. Myślenie twórcze
5. Reframing
6. Pełnienie ról w grupie
7. Pozycja aktora i obserwatora
8. Komunikacja niewerbalna – wprowadzenie
9. Poszerzanie zakresu percepcji – dotyk
10. Poszerzanie zakresu percepcji – słuch
11. Poszerzanie zakresu percepcji – wzrok
12. Obserwacja
13. Decentracja interpersonalna
14. Udzielenie informacji zwrotnej w grupie
15. Podsumowanie i zakończenie semestru
Nakład czasu: uczestnictwo w zajęciach- 30 godzin
Semestr letni:
Celem zajęć jest omówienie i aktywne ćwiczenie umiejętności potrzebnych w pracy psychologa oraz możliwości ich wykorzystania w trakcie indywidualnej rozmowy psychologicznej i pracy z grupą.
W ramach zajęć ćwiczona jest obserwacja ludzkich zachowań, bierne i aktywne słuchanie, parafrazowanie, komunikaty „ja” i odzwierciedlanie. Omawiany jest opór w psychoterapii, zasady konstruowania rozmowy psychologicznej oraz prowadzenia pracy z grupą. W drugiej części semestru studenci przeprowadzają samodzielnie fragment zajęć z grupą, zaplanowanych według własnego pomysłu.
Opis szczegółowy:
1. Zajęcia wprowadzające
2. Struktura grupy (zadanie pracy pisemnej nr 1)
3. Aktywne słuchanie
4. Kwestionariusz stylów słuchania i odpowiadania
5. Parafraza, komunikaty „ja” i odzwierciedlanie
6. Opór i obiekcje
7. Pierwsza sesja z klientem
8. Interpretowanie zachowań ludzkich – hipotezy (zadanie pracy pisemnej nr 2)
9. Zasady prowadzenia grupy
10-14. Prezentacje studentów – prowadzenie grupy
15. Zakończenie zajęć.
Nakład czasu: uczestnictwo w zajęciach 30 godzin; przygotowanie prac w oparciu o literaturę - nr 1: 10 godzin; nr 2 – 10 godzin; przygotowanie prezentacji - 3 godziny
Razem: 53 godziny
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student:
Wiedza.
- wymienia predyspozycje osobowe istotne w pracy z ludźmi oraz wynikające z nich umiejętności
- jest świadomy poziomu własnych predyspozycji osobowych omawianych na zajęciach
- rozumie, co to znaczy praca nad sobą w zakresie kształtowania omawianych umiejętności
- zna zasady prowadzenia rozmowy psychologicznej w kontakcie indywidualnym
- zna zasady pracy z grupą
Postawy.
- dostrzega związek między predyspozycjami osobowymi oraz umiejętnościami niezbędnymi do pracy z ludźmi a jakością pracy psychologicznej
- szacuje poziom własnych umiejętności
- dostrzega potrzebę pracę nad własnym warsztatem osobowym
Umiejętności.
- używa terminów dotyczących predyspozycji osobowych istotnych w pracy z ludźmi w trakcie rozmowy indywidualnej kończącej zajęcia (informacja zwrotna)
- potrafi się ustosunkować wobec informacji zwrotnej udzielanej przez prowadzącego zajęcia
- potrafi poprawnie napisać scenariusz rozmowy indywidualnej
- potrafi zaplanować pracę z grupą (warsztaty)
Kryteria oceniania
Z uwagi na specyfikę treści poruszanych w ramach spotkań zajęcia w semestrze zimowym nie są oceniane (wyjątek - za zgodą Rektora UW).
Student otrzymuje zaliczenie (zal.) na podstawie:
- aktywnego uczestnictwa w zajęciach
- obecności na zajęciach (możliwe są dwie nieobecności w czasie semestru)
Semestr letni - podstawą zaliczenia jest wykonanie dwóch prac pisemnych (scenariusz rozmowy indywidualnej oraz pracy z grupą), a także obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach
Ocena końcowa – 50% ocena za pracę nr 1, 50% ocena za pracę nr 2
Literatura
Rozmowa indywidualna:
Enright, J. (1987). Terapia i poradnictwo bez oporu. Nowiny Psychologiczne, 3
Johnson, D. (1992). Podaj dłoń. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości.
Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (2005) (red.) Wywiad psychologiczny (t.1). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
ð Stemplewska-Żakowicz, K. Jak zrobić dobry wywiad . (s. 90-109)
ð Grzesiak-Feldman M. Kilka słów o sztuce interpretacji (s. 112-127).
Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (2005) (red.) Wywiad psychologiczny (t.2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
ð Engel-Bernatowicz, A. Specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznym. (s. 54-80)
ð Zalewski, B. Kontrakt (s.102-130)
ð Romanowska K. Opór, praca z oporem (s. 188-239).
ð Zalewski, B. Informacje zwrotne (s.215-239)
Steward, J. (2007). Mosty zamiast murów: Podręcznik komunikacji interpersonalnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sztander, W. (1999). Rozmowy które pomagają. Warszawa: Instytut psychologii Zdrowia PTP.
Suchańska, A. (2007). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Praca z grupą:
Rylke H., Klimowicz G., (1992). Szkoła dla ucznia: jak uczyć życia z ludźmi. Warszawa: WSIP.
Kobiałka A. [red.], (1992). "Jak żyć z ludźmi" (umiejętności interpersonalne): program profilaktyczny dla młodzieży: ćwiczenia grupowe. Warszawa: na zlecenie MEN Agencja Informacji Użytkowej.
Wiśniewska M., Cassidy E., [opracowanie], (1991). Psychologiczne gry i ćwiczenia grupowe. Warszawa: Wydawnictwa Instytutu Badań Edukacyjnych, seria Prezentacje Młodzieżowego Ośrodka Psychologicznego PTP
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: