Socjologia 2122-L-W1SOCJ
Program wykładu:
I. Uwarunkowania życia społecznego
II. Podstawy przyrodnicze życia społecznego
III. Kulturowe podstawy życia społecznego
IV. Jednostka i społeczeństwo
V. Zbiorowości i grupy społeczne
VI. Pojęcie więzi społecznej
VII. Teorie struktury społecznej
VIII. Teorie stratyfikacji społecznej
IX. Teorie zróżnicowania społecznego
X. Ruchliwość społeczna
XI. Naród i procesy narodotwórcze
XII. Świadomość społeczna
Program ćwiczeń:
1. Jaźń, tożsamość, osobowość społeczna
Jednostka a społeczeństwo. Koncepcje jaźni w różnych ujęciach teoretycznych. Pojęcie tożsamości indywidualnej. Typy osobowości społecznej według Davida Riesmana.
2. Interakcje i role społeczne
Pojęcie roli społecznej. Rozłam w roli (role distance). Zespoły ról społecznych. Rozładowywanie napięć i konfliktów w zespołach ról. Pojęcie i anatomia interakcji społecznej. Interakcja i rola w koncepcji dramaturgicznej (Erving Goffman).
3. Socjalizacja
Pojęcie socjalizacji. Płaszczyzny i fazy socjalizacji. Socjalizacja pierwotna i socjalizacja wtórna. Agendy socjalizacji. Wybrane teorie socjalizacji.
4. Małe grupy społeczne
Pojęcie małej grupy społecznej. Cechy konstytutywne małej grupy. Klasyfikacje małych grup. Struktura socjometryczna małej grupy. Patologie więzi w małej grupie. Typologia grup społecznych.
5. Płeć, małżeństwo, rodzina
Płeć biologiczna (sex) a płeć kulturowa (gender). Problem nierówności płci. Mężczyzna i kobieta w społeczeństwach historycznych i w społeczeństwie współczesnym. Płeć jako czynnik stratyfikacji społecznej. Współczesne problemy i kontrowersje dotyczące rodziny i małżeństwa w Polsce.
6. Struktura i stratyfikacja społeczna
Pojęcia struktury społecznej, stratyfikacji społecznej, klasy społecznej i warstwy społecznej. Funkcjonalny, dychotomiczny i gradacyjny schemat struktury społecznej. Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Pojęcie podklasy (underclass).
7. Ruchliwość społeczna
Pojęcie i typy ruchliwości społecznej. Wyniki badań nad ruchliwością społeczną w Polsce i na świecie.
8. Naród i procesy narodotwórcze
Pojęcie narodu, mniejszości narodowej, grupy etnicznej. Koncepcje genezy narodów europejskich. Stereotypy narodowe.
9. Nacjonalizm i konflikty etniczne
Pojęcie nacjonalizmu i etnonacjonalizmu. Typologia nacjonalizmów. Państwo a mniejszości narodowe. Konflikty i problemy etniczne - etnopolityka i polityka etniczna.
10. Kultura: zagadnienia podstawowe
Naukowe i potoczne pojęcie kultury. Kultura a natura. Kultura a cywilizacja. Podstawowe składniki kultury. Elementy kultury (wartość, wzór, kanon, obyczaj, obrzęd, rytuał, mit, symbol).
11. Przemiany współczesnej kultury: kultura masowa i społeczeństwo konsumpcyjne
Kultura masowa. Standaryzacja i homogenizacja kultury. Pojęcie konsumpcji. Klasyfikacja obrazów konsumenta. Wpływ przemian współczesnej gospodarki na style życie i konsumpcję. Kontestacja społeczeństwa konsumpcyjnego.
12. Ład społeczny i jego naruszenia
Pojęcie i typy ładu społecznego. Przyczyny i skutki zaburzeń ładu społecznego: pojęcie anomii (Robert King Merton). Socjologiczne teorie dewiacji.
13. Zmiana społeczna
Pojęcia: zmiana, rozwój, ewolucja. Klasyczne teorie rozwoju społecznego. Paradygmaty zmiany społecznej. Konflikt społeczny i zmiana społeczna (Ralf Dahrendorf).
14. Globalizacja
Pojęcie globalizacji. Globalizacja w różnych ujęciach teoretycznych. Wymiary globalizacji. Globalizacja a państwo narodowe. Antyglobalizm, alterglobalizm.
15. Wizje społeczeństw przyszłości
Rewolucja informatyczna, biotechnologiczna i kwantowa a społeczeństwo. Scenariusze przyszłości człowieka i społeczeństwa. Społeczne konsekwencje zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
1/ Z. Bauman, Socjologia, Warszawa 1997.
2/ A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004.
3/ K.-J. Tillmann, Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 1996.
4/ G. Ritzer, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004.
5/ B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003.
6/ J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2002.
7/ J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972 (i inne wydania).
8/ P. Sztompka, Socjologia, Kraków 2002.
9/ J. H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Poznań 1998.
10/ J. H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004.
11/ J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994.
12/ J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993.
13/ F. Znaniecki, Wstęp do socjologii, Warszawa 1988.
14/ Encyklopedia Socjologii, T. 1. (A - J), Warszawa 1998.
15/ Encyklopedia Socjologii, T. 2. (K - N), Warszawa 1999.
16/ Encyklopedia Socjologii, T. 3. (O - R), Warszawa 2000.
17/ Encyklopedia Socjologii, T. 4. (S - Ż), Warszawa 2002.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: