Patologie społeczne z elementami resocjalizacji społecznej 2103-L-D6PSER
Szczegółowy program zajęć:
1. Patologia społeczna a dewiacja. Interpretacja terminów na gruncie różnych dyscyplin nauk. Relatywizm norm i wartości i zmienność kryteriów wartościowania zachowań jednostki. Teorie dewiacji społecznych. Dewiacja a dysfunkcja. Transformacja ustrojowa w Polsce a zjawiska patologii społecznej. Ekonomiczne, społeczne i kulturowe skutki transformacji systemowej – czynniki rozwoju i czynniki zagrożeń społecznych. Pojęcie traumy zmian społecznych i jej wpływ na dewiacje
2. Przestępstwo i przestępczość. Interpretacja terminów. Mierniki przestępczości, struktura i dynamika przestępczości w Polsce w l. 1990-2011. Zagrożenie bezpieczeństwa publicznego w Polsce na tle innych krajów. Czy w Polsce żyje się bezpiecznie? Subiektywne i obiektywne poczucie bezpieczeństwa – dynamika zmian.
3. Nieletni sprawcy czynów karalnych a system resocjalizacji. Dynamika i struktura czynów karalnych nieletnich, Istota koncepcji sprawiedliwości naprawczej. Instrumenty systemu resocjalizacji skazanych i nieletnich sprawców czynów karalnych; ocena skuteczności działań.
5. Permisywność i punitywność postaw wobec przestępczości; zróżnicowanie postaw wobec przestępczości kryminalnej i gospodarczej. System penitencjarny W Polsce i resocjalizacja. Funkcja kary pozbawienia wolności i jej stosowanie we współczesnym świecie. Granice tolerancji – zbrodnia i kara. Spór wokół kary śmierci – argumenty za i przeciw.
6. Alkohol, alkoholizm i problemy alkoholowe. Alkoholizm i pijaństwo w Polsce; funkcje alkoholu, style picia, rozmiary, struktura. Mity i stereotypy. Obszary polskich problemów alkoholowych. Kobiety i mężczyźni; specyfika uzależnienia alkoholowego wg płci. Młodzież i alkohol; uwarunkowania, rozmiary zjawiska, szkody, zagrożenia. Reklama alkoholu i (nie)skuteczność zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim. Profilaktyka, leczenie, terapia, abstynencja; dostępność opieki medycznej i terapeuty
8. Narkomania jako problem społeczny współczesnego świata. Ewolucja i skala zjawiska w Polsce, mikrospołeczne i makrospołeczne uwarunkowania zjawiska, cechy społeczno-demograficzne osób uzależnionych, przestępczość narkotykowa. Spór wokół miękkich narkotyków – mity i fakty. Modele przeciwdziałania narkomanii –- prohibicja czy legalizacja?
9. Samobójstwa. Etiologia samobójstw; filozofia, religia, kultura wobec śmierci samobójczej. Współczynnik samobójstw jako wskaźnik dezorganizacji społecznej. Struktura i rozmiary samobójstw; Polska na tle krajów europejskich. Kontrowersje wobec problemu „wspomaganego samobójstwa”
10. Prostytucja – uwarunkowania, skala zjawiska i społeczne skutki. Prostytucja jako kategoria historyczna; od prostytucji epoki starożytnej do czasów współczesnych. Systemy prawnej regulacji prostytucji, Czynniki przemian zjawiska prostytucji w Polsce w latach 90.; nowe trendy i charakterystyka zjawiska. Abolicjonizm czy reglamentacja? Próba uporządkowania polskiej sceny prostytucji.
11.Handel ludźmi we współczesnym świecie; uwarunkowania, dziedziny niewolnictwa, skala, przeciwdziałanie. System pomocy ofiarom handlu ludźmi; wymiar globalny, regionalny i krajowy. Przeciwdziałanie; podmioty i instrumenty działania
12.Korupcja jako przejaw patologii instytucji; uwarunkowania kulturowe i systemowe; Przestępstwo korupcji w świetle prawa. Rodzaje, skala i zasięg korupcji w Polsce i na świecie. Przyczyny korupcji w Polsce. Główne obszary występowania korupcji. Postawy Polaków wobec korupcji w świetle badan CBOSU. Polityczne uwarunkowania niskiej skuteczności działań antykorupcyjnych.
13. Mobbing jako przykład patologii w środowisku pracy: Pojęcie mobbingu, Poziomy mobbingu, Typy i uwarunkowania działań mobbingowych, fazy procesu mobbingowego, sprawcy i ofiary. Skala zjawiska, konsekwencje i instrumenty przeciwdziałania, próba oceny ich skuteczności.
14. Podsumowanie; w poszukiwaniu bezpiecznej normy egzystencji jednostki we współczesnym świecie – granice relatywizmu w interpretacji normy, przeciwdziałanie patologii społecznej.
15. zaliczenie przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student posiada:
Wiedzę o:
- mechanizmach zachowań dewiacyjnych jednostki i grupy w kontekście historycznym, społecznym i kulturowym,
– istocie dewiacji społecznych, rodzajach zjawisk patologii społecznej, ich symptomach i skali oraz instrumentach profilaktyki, resocjalizacji, leczenia i terapii dostępnych w Polsce
Umiejętności:
– potrafi diagnozować problemy patologii społecznej
- rozpoznaje czynniki sprawcze poszczególnych kategorii zachowań dewiacyjnych
– wskazuje stosowne instrumenty w dziedzinie pomocy, leczenia, terapii, resocjalizacji osób uwikłanych w problemy patologii społecznej
Postawy:
– otwartość na osoby zagrożone i doświadczające skutków patologii społecznej
– obiektywizm w ocenie złożoności uwarunkowań dewiacji społecznych
Kryteria oceniania
1. obecność i aktywność na zajęciach
2. test pisemny
3. dla osób powtarzających przedmiot warunkiem dopuszczającym do zaliczenia jest uczęszczanie na zajęcia w semestrze, w którym realizowana jest poprawka
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Publikacje zwarte:
1. Bechowska-Gebhardt A., Stalewski T., Mobbing: patologia zarządzania personelem. Difin, Warszawa 2004
2. Dylus A., Rudowski A., Zaborski M., Korupcja, uwarunkowania i przeciwdziałanie, Ossolineum 2006
3. Dufour P., Historia prostytucji Uraeus , Gdynia 1997
4. Handel ludźmi w Polsce, MSW i A, Warszawa 2009
5. Jarosz, M., Samobójstwa. Ucieczka przegranych. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
6. Merton, R., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa 2002, rozdz. Struktura społeczna i anomia
7. Młodzież a substancje psychoaktywne, CBOS, - Krajowe Biuro Przeciwdziałania
Narkomanii, BS/11/2009 [w:] http://www.cbos.pl
9. Moralność Polaków po dwudziestu latach przemian, CBOS, BS/40/2009.
10. Pospiszyl, I., Patologie społeczne. Resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2008.
11. Sztompka P.,: Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, Warszawa
[w:] P. Sztompka, Socjologia, Kraków 2002,
12. Staszewska A., Sprawiedliwość naprawcza, Niebieska Linia 2/25/2003.
13. Szymański A., Niedostosowanie dzieci i młodzieży, wybrane problemy, WSP TWP ,
Warszawa 2010
14. Zagadnienia patologii społecznej [red] A. Podgórecki, PWN, Warszawa 1976.
Dokumenty normatywne i urzędowe:
8. Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2013 r., PARPA, 2012, http://www.parpa.pl
9. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów alkoholowych na l. 2006-2010, Ministerstwo Zdrowia, http://www.parpa.pl
10. Raport Krajowy 2009. Sytuacja narkotykowa w Polsce, Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa 2009.
11. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U 2009nr 153 poz. 1227)
12. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Tekst jednolity D U 2009 nr 153 poz. 1227)
19.Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani z 2005 r., (tekst jednolity Dz U nr 70 poz. 473 2007 z późn. zmianami
20. Statystyki Komendy Glównej Policji http://www.policja.pl
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: