Koncepcje władzy 2100-NS-D-D7KOWL
Władza jest jednym z podstawowych problemów nauk społecznych, humanistyki i politologii. Zadaniem konwersatorium pod nazwą teorie władzy jest próba systematycznego zarysowania podstawowych ujęć władzy w ujęciu interdyscyplinarnym i przeglądowym, pokazanie interferencji pomiędzy koncepcjami władzy występującymi w różnych dyscyplinach nauki, zarysowanie możliwości integracji teorii i koncepcji władzy oraz ich teoretycznej syntezy.
W ramach zajęć podejmowana będzie problematyka kluczowych kontrowersji i osi sporów wokół rozumienia i interpretacji władzy, związków władzy z innymi kategoriami nauk społecznych i politycznych, przedstawione będą wybrane szkoły i ujęcia problematyki władzy.
Przeanalizowane będą koncepcje mieszczące się w tzw. głównym nurcie refleksji nad władzą – koncepcje behawioralne i normatywne, ich ewolucja oraz krytyka, ukazana będzie ich rola także ideologiczna na przykładzie niektórych praktyk i doktryn organizujących mechanizmy i struktury władzy współcześnie, w tym w niektórych koncepcji z zakresu badań nad światem organizacji i instytucjonalnymi mechanizmami życia społecznego.
Omówione zostaną tzw. klasyczne koncepcje władzy, ich inspiracje filozoficzne i związki refleksji nad władzą z problemem wspólnego dobra i pojmowania władzy jako służby społecznej.
Duży nacisk zostanie położony na funkcjonalne i atrybutowe koncepcje władzy, w nawiązaniu także do wyjaśnień teleologicznych. Pokazane zostaną podstawy tak rozumianej władzy, jej związki m.in. z problemem własności w sensie socjo-ekonomicznym.
Scharakteryzowane zostaną koncepcje władzy strukturalnej i procesualnej, w tym władza globalizacji oraz koncepcje władzy jako zawładnięcia.
W trakcie zajęć przedstawione zostaną także interpretacje władzy dyskursywnej, deliberatywnej, symbolicznej i performatywnej, które łączy komunikacyjne podejście do badania zjawiska władzy.
Tryb prowadzenia
lektura monograficzna
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
EK.1 Na przykładzie zjawiska władzy potrafi analizować i samodzielnie zinterpretować związki pomiędzy politologią a innymi dziedzinami wiedzy, wzajemne inspiracje i interferencje, charakteryzuje kluczowe paradygmaty, szkoły i podejścia do rozumienia władzy w oparciu o problematykę i zagadnienia zawarte w programie przedmiotu
EK.2 Potrafi w rozwinięty sposób charakteryzować podstawy władzy na różnych poziomach życia społecznego, jej przesłanki strukturalno – funkcjonalne, w tym ekonomiczne i kulturowe, zna podstawowe interpretacje źródeł władzy oraz jej legitymizacji oraz potrafi w sposób uporządkowany opisać anatomię zjawiska władzy, w tym jej formy, metody pomiaru, autodynamikę i koszty
EK.3 Omawia i potrafi dokonać krytycznej i pogłębionej analizy kluczowych koncepcji władzy: m.in. klasycznych, behawioralnych i normatywnych, teleologicznych, atrybutowych, strukturalno – funkcjonalnych, władzy strukturalnej i procesualnej, władzy symbolicznej i dyskursywnej, koncepcje władzy performatywnej i władzy w sensie kauzalnym, pokazać ich funkcje eksplanacyjne i ideologiczne, znaczenie dla praktyki społecznej i politycznej na różnych poziomach organizacji życia społecznego
UMIEJĘTNOŚCI
1. Potrafi dostrzegać i identyfikować zjawiska władzy występujące w różnych formach i postaciach życia społecznego, charakteryzować związki i zależności pomiędzy nimi a specyfiką różnych obszarów życia społecznego i politycznego
2. Posiada umiejętność wnikliwego naukowego analizowania przesłanek, źródeł i legitymacji różnych postaci i form władzy
3. Omawia i charakteryzuje związki koncepcji władzy i polityki, wie na czym polegają wzajemne związki i odmienności polityki i władzy
4. Potrafi dokonywać w sposób pogłębiony analizy założeń różnych koncepcji władzy, ich funkcji społecznej i nośności eksplanacyjnej, identyfikowanych przez nie związków pomiędzy sferą polityki a innymi sferami życia społecznego
KOMPETENCJE
1. Dostrzega związki władzy i etyki, jest wrażliwy na moralne dylematy związane z władzą, ma świadomość odpowiedzialności władzy, potrafi wskazywać patologie władzy i dostrzega potrzebę im przeciwdziałania, rozumie społeczną misję politologii i politologów w tym zakresie.
Kryteria oceniania
Referat lub praca pisemna pisemna oraz aktywność na zajęciach
Literatura
Szczegółowa literatura do poszczególnych tematów konwersatorium będzie podana i uszczegółowiona każdorazowo na pierwszych zajęciach w semestrze oraz modyfikowana stosownie do zainteresowań badawczych uczestników zajęć.
Wykorzystywane będą w różnym stopniu teksty i pracowania zawarte m.in. w następujących pozycjach:
M. Ankwicz „Władza i polityka Wybór tekstów zw współczesnej politologii zachodniej”, Warszawa 1986
J. Baszkiewicz „Władza”, Wrocław 1999
J. Butler "Psychiczne życie władzy, Warszawa 2018
P. Bourdieu, J-C. Passeron “Reprodukcja Elementy teorii system nauczania”, Warszawa 2006
P. Bourdieu oraz L.J.D. Wacquant „Zaproszenie do socjologii refleksyjnej”, Warszawa 2001
B. Czarniawska „Trochę inna teoria organizacji Organizowanie jako konstrukcja sieci działań”, Warszawa 2010
B. Hindess „Filozofie władzy Od Hobbesa do Foucaulta”, Warszawa – Wrocław 1999
B. Kaczmarek (red.) "Metafory polityki 4", Warszawa 2013
S. Kozyr – Kowalski „Socjologia, społeczeństwo obywatelskie, państwo”, Poznań 1999
E.M. Marciniak, B. Kaczmarek, M. Karwat (red.) "Władza i wybory. Między wyborem a monopolem", Studia Politologiczne, vol. 55
K. Pałecki „Prawo, Polityka, Władza”, Warszawa 1988
K. Pałecki "Teoria władzy", Kraków, Kraków - lipiec 2019
L. Porębski „Behawioralny model władzy”, Kraków 1996
L. Porębski „Miedzy przemocą a godnością Teoria polityczna Harolda D. Lasswella”
J. Scott „Władza”, Warszawa 2006
Y.R. Simon „Ogólna teoria władzy”, Kraków 1998
J. Staniszkis „Postkomunizm Próba opisu”, Gdańsk 2001, cz. II
J. Staniszkis „Władza globalizacji”, Warszawa 2003, r. I i II
J. Staniszkis „O władzy i bezsilności”, Kraków 2006, s. 49 – 126
J. Staniszkis „Zawładnąć Zarys procesualnej teorii władzy”, Warszawa 2012
J. Tittenbrun „Gospodarka w społeczeństwie Zarys socjologii gospodarki i socjologii ekonomicznej w ujęciu strukturalizmu ekonomicznego”
J. Węgrzecki „Wpływ, autorytet, dominacja Teorie władzy i ich struktura”, Warszawa 2011
Sz. Wróbel „Władza i rozum. Stadia rozwojowe krytycznej teorii społecznej”, Poznań 2002
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: