- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Historia społeczno-polityczna współczesnej Polski (1989-2020) 2100-MON-HSPW-OG
Na kolejnych zajęciach omówione zostaną następujące tematy:
Część I. Koniec PRL. Próba pokomunistycznego postabsolutyzmu (lata osiemdziesiąte).
T1. Późny komunizm lat osiemdziesiątych. Krótka charakterystyka ustroju i realnego systemu władzy. Obóz władzy, „Solidarność” i Kościół. Sytuacja międzynarodowa. Społeczeństwo lat 80-tych: jego podstawowe grupy, wartości i tożsamości. Poziom życia i jego zróżnicowania. Rodzina: dzieci i relacje między płciami. Gospodarka niedoboru i fabryki-urzędy. Sfera pracy. Polityka społeczna. Polska przestrzeń: centrum i peryferie. Media. Specyfika PRL-owskiego modelu mediów komunistycznych.
T2. Projekty wyjścia z PRL: „demokratyzacja”, „postabsolutyzm” i „autorytaryzm”. Okrągły Stół i kurialne wybory. Powstanie rządu Mazowieckiego. Wybory prezydenckie 1990. Kiedy w Polsce skończył się komunizm?
Część II. Czas postkomunizmu (od lat dziewięćdziesiątych do roku 2005)
T3. Czasy nadzwyczajne lat 1989/90-93. Transformacja gospodarki i ustroju politycznego. Nowa geopolityka. Pierwsza fala reform sfery społecznej. Dynamika systemu politycznego: od postabsolutyzmu do demokracji (1989-91), dekompozycja obozu solidarnościowego (1989-92), zablokowanie dekomunizacji (1992), postkomuniści u władzy (1993).
T4-T5. Postkomunizm: czas dojrzewania. (1993-97).
Krótka charakterystyka ustroju (w tym Konstytucji z 1997 r.) i realnego systemu władzy. Główne obozy polityczne: postkomuniści i postsolidarność. Sytuacja międzynarodowa. NATO. Społeczeństwo połowy lat 90-tych: jego podstawowe grupy, wartości i tożsamości. Poziom życia i jego zróżnicowania. Rodzina: dzieci i relacje między płciami. Gospodarka: nowa struktura własności i jakościowe zmiany w sferze pracy. Sfera polityki społecznej. Polska przestrzeń: centrum i peryferie. Media. Dynamika wydarzeń politycznych w okresie rządów postkomunistycznej lewicy. Wybory 1997 i ich rezultaty.
T6-T7. Postkomunizm: czas dojrzałości i gnicia. Akcesja do UE (1998-2004/5).
Krótki opis ewolucji realnego systemu władzy. Główne obozy polityczne: SLD, AWS oraz pretendenci do roli zmienników: PO, PiS, Samoobrona i prawica narodowa. Sytuacja międzynarodowa. Akcesja do UE. Społeczeństwo początków pierwszej dekady XXI wieku: jego podstawowe grupy, wartości i tożsamości. Poziom życia i jego zróżnicowania. Rodzina: dzieci i relacje między płciami. Gospodarka. Sfera pracy. Polska przestrzeń: centrum i peryferie. Media. Druga fala reform sfery społecznej. Dynamika wydarzeń politycznych w okresie rządów posolidarnościowej centroprawicy (1997/8-2001) i postkomunistycznej lewicy (2001-2005).
T8. Sytuacje nadzwyczajne roku 2005: żałoba po śmierci Jana Pawła II i wyborczy wieloskok (niedoszłe referendum ws. Konstytucji dla Europy, wybory prezydenckie i parlamentarne).
Część III. Blaski i cienie POPiSu: od 2005/6 do 2019/20
T9. Dwa nowe główne obozy polityczne po wyborach 2005: PiS i PO. Problemy PiS z większością w Sejmie (2005/6-2007) i rządy PO-PSL w kohabitacji z prez. L. Kaczyńskim (2007-2010). Najważniejsze wydarzenia polityczne i zmiany polityki społecznej.
T10. Sytuacje nadzwyczajne roku 2010 i 2011: katastrofa smoleńska, wielka powódź, wybory prezydenckie, samorządowe i parlamentarne. Kształt systemu władzy po wyborach 2011 r.
T11. Przewaga „antyPiSu” (2011-2015).
Główne obozy polityczne: PO („antyPiS”) i PiS. Sytuacja międzynarodowa. Społeczeństwo pierwszej połowy drugiej dekady XXI wieku: jego podstawowe grupy, wartości i tożsamości. Poziom życia i jego zróżnicowania. Rodzina: dzieci i relacje między płciami. Gospodarka. Sfera pracy. Polska przestrzeń: centrum i peryferie. Media. Reformy sfery społecznej. Dynamika wydarzeń politycznych.
T12-T13. Czas przewagi PiS (2015-2019/2020-????).
Wyborczy przełom roku 2015 i poprzedzające go sygnały z 2014 r. Główne obozy polityczne: Zjednoczona Prawica i „antyPiS”. Ustrój i realny system władzy. Sytuacja międzynarodowa. Społeczeństwo końca drugiej dekady XXI wieku: jego podstawowe grupy, wartości i tożsamości. Poziom życia i jego zróżnicowania. Rodzina: dzieci i relacje między płciami. Gospodarka. Sfera pracy. Polska przestrzeń: centrum i peryferie. System mediów: połączenie modelu silnie spolaryzowanego pluralizmu w części telewizyjnej i modelu liberalnego w części internetowej. Reformy sfery społecznej. Dynamika wydarzeń politycznych w latach 2015/16-2019. Potrójne wybory lat 2019-20. „Pakt senacki” opozycji. Wewnętrzna struktura głównych obozów politycznych: między konsolidacją a erozją. Nadejście zarazy z Chin. Kampania prezydencka 2020.
T14. Podsumowanie. Główne czynniki wpływające na trwałość i zmiany polskiej polityki i polskiego społeczeństwa w ostatnich czterech dekadach. Znaczenie zmian cywilizacyjnych: historia Polski jako podróż od socjalistycznego wariantu cywilizacji industrialnej przez jej wariant późnokapitalistyczny do tworzonego (i wybieranego) właśnie wariantu obecności w świecie (i Europie) globalizacji i cywilizacji informacyjnej (przeobrażającej się w cywilizację sztucznej inteligencji). Zagrożenia związane z SI: „kapitalizm inwigilacji” i inwigilujące państwo „zaufania społecznego”. Hipotetyczne, wariantowe scenariusze przyszłości. Szanse trwania socjopolitycznej struktury „POPiSu”. Na ile długa kohabitacja Polski z zarazą (2020-1) tę strukturę socjopolityczno-kulturową stabilizuje, na ile może przyspieszyć jej kres?
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
*Uzupełnienie wiedzy nt. historii politycznej i społecznej Polski (1988-2020)
*Pogłębienie umiejętności dostrzegania związków między zjawiskami politycznymi a ich uwarunkowaniami socjopolityczno-kulturowymi.
*Poznanie literatury pozwalającej na dalsze, samodzielne studiowanie tej tematyki.
Kryteria oceniania
Przygotowywanie krótkich odpowiedzi na pytania dot. literatury podstawowej przez kolejnymi wykładami (co zdecydowanie ułatwi przekazanie w czasie krótkich zajęć niezbędnego, zaplanowanego materiału).
E-zaliczenie całości (ze zróżnicowanym poziomem trudności zaliczenia uzależnionym od oceny, do której aspiruje uczestnik wykładu).
Praktyki zawodowe
Brak
Literatura
Literatura przydatna do większości wykładów:
Wojciech Roszkowski, Historia Polski 1914-2015, Warszawa 2017, rozdz. 23-28, s. 453-629
oraz
Antoni Dudek, Historia polityczna Polski 1989-2015, Kraków 2016
Stulecie polskiej polityki społecznej 1918-2018, Warszawa 2018
Marcin Piątkowski, Europejski lider wzrostu. Polska droga od ekonomicznych peryferii do gospodarki sukcesu, Warszawa 2019
Literaturę przydatną do wybranych tematów będę podawać w kilkutygodniowym wyprzedzeniem.
Literatura do tematów 1-3:
Antoni Dudek, Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990, Kraków 2004
Antoni Dudek, Od Mazowieckiego do Suchockiej. Pierwsze rządy wolnej Polski, Kraków 2019
Tadeusz Kowalik, ww.polskatransformacja.pl, Warszawa 2009
Więcej informacji
Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, pierwszego stopnia
- Bioinformatyka i biologia systemów, stacjonarne drugiego stopnia
- Informatyka, stacjonarne, drugiego stopnia
- Matematyka, stacjonarne, drugiego stopnia
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: