Archeometria 1300-WARCHP
Podczas praktikum studenci zapoznają się z:
a) najważniejszymi kulturami pradziejowymi Polski i ich chronologią
b) podstawami metodyki badań archeologicznych
c)zastosowaniem badań geochemicznych w archeologii (np. badania geochemiczne starożytnych i średniowiecznych ośrodków górniczo-hutniczych, badania składu chemicznego stopów metali)
d) badaniami petrograficznymi ceramiki oraz surowców kamiennych wykorzystywanych w pradziejach (ustalanie proweniencji wyrobów na podstawie charakterystyki petrograficznej i mineralogicznej)
e) badaniami składu fazowego i chemicznego żużli pohutniczych i ich wykorzystaniem do odtwarzania dawnych procesów technologicznych
f) zastosowaniem izotopów w archeologii
Podczas badań terenowych i laboratoryjnych studenci wykonają mapę geochemiczną średniowiecznych obszarów pogórniczych, przeprowadzą badania chemiczne żużli pohutniczych i w oparciu o uzyskane wyniki określą warunki prowadzenia procesu wytopu rud miedzi. Studenci zapoznają się także z pradziejowym i średniowiecznym górnictwem wybranych obszarów Polski.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po odbyciu praktikum student potrafi:
– w sposób zwięzły scharakteryzować główne kultury pradziejowe Polski
– omówić zastosowanie wybranych metod geochemicznych w archeologii
– na podstawie badań petrograficznych scharakteryzować wyroby ceramiczne wykonywane w pradziejach
– przyprowadzić badania składu chemicznego żużli pohutniczych; w oparciu o uzyskane wyniki odtworzyć warunki prowadzenia wytopu miedzi
– zaplanować i zrealizować geochemiczne badania terenowe obszarów pogórniczych
– wykorzystać dane geochemiczne do ustalania pochodzenia zabytków archeologicznych
Efekty uczenia się dla kierunku Geologia stosowana
K_W02 – ma wiedzę na temat wielorakich związków między elementami środowiska, powiązaniami abiotyczno-biotycznymi oraz oddziaływaniami antropogenicznymi, zna podstawowe parametry i schematy opisujące te oddziaływania oraz metody ich zapisu matematycznego i analizy statystycznej
K_W10 – ma wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i dokumentacyjnych w badaniach różnych typów skał; ma wiedzę o procesach sedymentacyjnych, tektonicznych i diagenetycznych zachodzących w różnych typach skał
K_W12 – zna podstawy metod pozwalających na prezentację wyników badań w ujęciu statystycznym. Zna metody referowania wyników badań oraz referowania stanu wiedzy odnoszącej się do tych badań na podstawie istniejącej literatury krajowej i obcej; zna i prawidłowo stosuje terminy w języku obcym (j. angielskim) w zakresie geologii, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii związanej z wdrażaniem europejskich norm
K_W13 – posiada wiedzę nt. zasad planowania badań z wykorzystaniem technik i narzędzi badawczych dostępnych w jednostce a także poza nią. zna również zasady bezpieczeństwa jakie obowiązują w trakcie prac w laboratorium oraz w trakcie pobytu w terenie
K_W14 – ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi obszaru albo obszarów, z których został wyodrębniony studiowany kierunek studiów, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych
K_U01 – stosuje zaawansowane techniki badań laboratoryjnych (petrograficzne, geochemiczne, hydrochemiczne, geotechniczne, hydrogeologiczne, geoinżynierskie)
K_U08 – potrafi samodzielnie interpretować wyniki badań i mieć własne zdanie temat różnic w poglądach; potrafi sprawnie korzystać z różnorodnej literatury fachowej polskiej i zagranicznej i krytycznie oceniać jej zawartość; potrafi referować wyniki badań oraz stan wiedzy odnoszącej się do tych badań na podstawie istniejącej literatury polskiej i obcej za pomocą technik multimedialnych; umie napisać pracę badawczą w języku polskim
K_U10 – planuje empiryczne badania terenowe (rodzaj badań, kolejność, terenowa weryfikacja wyników) i kwerendę archiwów terenowych w celu pozyskania materiałów do osiągnięcia zamierzonego efektu naukowego lub praktycznego, wybiera punkty badawcze, pobiera próbki (wody, gruntu, skały) lub okazy wg odpowiednich technik
K_U11 – ma umiejętność studiowania fachowej literatury polskiej i światowej oraz materiałów niepublikowanych, posiada umiejętności językowe na poziomie B2+, zdobyte poprzez korzystanie z anglojęzycznej literatury podczas przygotowywania się do seminariów oraz pisania pracy magisterskiej; ma umiejętność samodzielnego wyciągania wniosków i wykorzystania w pracy badawczej
K_U12 – wykazuje umiejętność wyboru specjalności i tematu pracy magisterskiej pod kątem przyszłej kariery zawodowej, umie opracować w formie tekstowej, graficznej i multimedialnej zadanie geologiczne, w tym pracę magisterską
K_K01 – rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi
K_K02 – współdziała w grupach tematycznych na zajęciach terenowych oraz podczas grupowych zajęć kameralnych
K_K03 – potrafi odpowiednio określić harmonogram czynności oraz priorytety służące realizacji zadania badawczego
K_K04 – realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować właściwe sposoby ich rozwiązania
K_K05 – potrafi przedstawić i wyjaśnić społeczne i środowiskowe aspekty praktycznego stosowania zdobytej wiedzy i umiejętności, także w zakresie istniejącego ryzyka i możliwych zagrożeń środowiskowych
K_K06 – skutecznie komunikuje się ze specjalistami oraz społeczeństwem w mowie, na piśmie i poprzez prezentację multimedialną wyników badań
K_K07 – wykazuje odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoje i innych podczas prac laboratoryjnych, w czasie kursów terenowych i na praktykach zawodowych
K_K09 – jest przygotowany do podjęcia pracy zawodowej związanej z wybraną specjalnością
Kryteria oceniania
Na ocenę składają się: a) raporty wykonywane po określonych blokach zajęć, b) aktywność w pracach terenowych i laboratoryjnych.
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
Goldberg P., Macphail R.I. (2006). Praktical nad teoretical geoarcheology. Blackwell Pub.
Pelisiak A., Gębica P. (2007). Podstawy geomorfologii i gleboznawstwa dla archeologów. Wyd. Mitel. Rzeszów
Ashmore W., Sharer R.J, Odkrywanie przeszłości. Wprowadzenie do archeologii, Kraków
Buko A., Urbańczyk P. (2000). Archeologia w teorii i praktyce, Warszawa.
Howell G.M. Edwards and Petre Vandenabeele (red.). (2012). Analytical Archeometry, Selected Topics.
Hensel W., Donato G., Tabaczyński S. (red.). 1986. Teoria i praktyka badań archeologicznych I: Przesłanki metodologiczne, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
Johnson M. (2013). Teoria archeologii. Wprowadzenie, Kraków.
Kobyliński Z. (2001). Teoretyczne podstawy konserwacji dziedzictwa archeologicznego, Warszawa.
Zalewska A. (2005). Teoria źródła archeologicznego i historycznego we współczesnej refleksji metodologicznej, Lublin.
Forbes R.J. (1997) Studies in Ancient Technology: Metallurgy in Antiquity - Copper and Bronze, Tin, Arsenic, Antimony and Iron (Vol 9)
Dziekoński T. (1963) Metalurgia miedzi, ołowiu i srebra w Europie Środkowej od XV do końca XVIII w.
Bielenin K. (1992) Starożytne górnictwo i hutnictwo w Górach Świętokrzyskich, Kielce.
Halkon P. (2010) Iron in Polishterritories in ancient times, (in:) Iron and change in Europe. The first 2000 years.
Felder P.J. (1975). Flint: a geological review, Maastricht.
Schild R., Sulgostowska Z. (1998) Man and Flint, edited by, Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences. Warsaw.
Sieveking G. D., Newcomer M. H. (2012) The Human Uses of Flint and Chert, Cambridge University Press
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: