Aplikacje nowoczesnych metod poszukiwań i badań w prospekcji złóż rud metali oraz pierwiastków krytycznych i szlachetnych. 1300-WANMPRM
Przedmiot przedstawia zagadnienia związane z aplikacją różnych metod i technik eksploracji oraz kompleksowych badań związanych z procesem poszukiwań i dokumentowania złóż rud metali wraz ze współwystępującymi pierwiastkami śladowymi. Część z nich uważana jest za pierwiastki krytyczne dla rozwoju nowoczesnych technologii w gospodarce światowej. Dlatego zostaną przedstawione metody badawcze dla ich identyfikacji w zarzuconych i eksploatowanych obszarach złożowych oraz przykłady wystąpień i znaczenia dla rozwoju nowoczesnych technologii. Składa się z 5 głównych grup tematów, z których: (1) dotyczy obecnie stosowanych metod prospekcji (eksploracja i wizualizacja danych, oraz metody: geologiczne, geofizyczne, geochemiczne, mineralogiczne, izotopowe i in.) wykorzystywanych w poszukiwaniach złóż rud metali w różnych formacjach metalogenicznych w Polsce i na świecie. (2) zawiera kryteria wydzielania obszarów perspektywicznych i prognostycznych dla rud metali oraz omówienie przykładów ich wystąpień i dokumentowania w Polsce i na świecie. (3) dotyczy aplikacji nowoczesnych i kompleksowych metod analityczno-badawczych (geochemicznych, mineralogicznych i izotopowych) dla celów identyfikacji minerałów nośników pierwiastków śladowych. (4) stanowić będą przykłady poszukiwań i badań różnych krytycznych surowców mineralnych (lista CRM’2020, m.in.: REE, Li, Co, V, Ti, Bi, In, Ga, Ge, krzem metaliczny) związanych z kopalinami głównymi w różnych formacjach geologicznych w Polsce i na świecie. Ostatnia grupa (5) dotyczy stosowania dobrych praktyk oraz podstawowe regulacje prawne i środowiskowe planowania i realizacji poszukiwań rud metali w Polsce. Na wykładach, w trybie on-line, zaprezentowane zostaną w formie prezentacji podstawy metodyczne technik stosowanych w prospekcji złóż rud metali, metodyki prac analitycznych i badawczych oraz przykładowe obszary poszukiwań wraz z sukcesją aplikacji metod eksploracji i badań oraz planowane cele i osiągnięte efekty rzeczowe z przeprowadzonych prac poszukiwawczo-badawczych. Prezentowane na wykładach będą również znane studentom główne formacje złożowe rud metali w Polsce, które dotychczas w niewielkim zakresie były badane pod kątem zawartości w nich pierwiastków krytycznych. Zaprezentowane zostaną preparaty mikroskopowe identyfikujące główne składniki mineralne jako nośniki pierwiastków śladowych oraz okazy rud i minerałów z różnych obszarów złożowych w Polsce i na świecie pod kątem zawartości w nich pierwiastków krytycznych i możliwości ich odzysku w procesie przeróbki rud.
Na podstawie uzyskanych informacji studenci będą mogli, w formie dyskusji, przedstawić swoje zapytania i opinie poruszane na wykładach. Cykl tematyczny zakończy się krótkim testem podsumowującym zaprezentowane informacje.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Po wysłuchaniu cyklu wykładów pt. „Aplikacje nowoczesnych metod poszukiwań i badań w prospekcji złóż rud metali oraz pierwiastków krytycznych i szlachetnych” student posiada wiedzę na temat zastosowania różnych metod geofizycznych, geochemicznych, mineralogicznych, izotopowych dla celów poszukiwań oraz badań występowania pierwiastków krytycznych i szlachetnych towarzyszącym rudom metali w różnych formacjach metalogenicznych w Polsce, oraz z wybranych rejonów na świecie. Zna sposób wydzielania obszarów perspektywicznych dla złóż rud metali oraz lokalizację wybranych jednostek złożowych pod kątem wystąpień w nich rud metali oraz towarzyszących im pierwiastków krytycznych i szlachetnych na tle geologii regionalnej. Pozna różne metody badań minerałów nośników pierwiastków śladowych oraz ich znaczenie dla rozwoju nowoczesnych technologii. Zna zasady wydzielania krytycznych surowców mineralnych dla gospodarki światowej oraz stosowanie tzw. dobrych praktyk w poszukiwaniach złóż rud metali w Polsce i na świecie. Pozna skład mineralny wybranych złóż rud metali potencjalnych nośników pierwiastków śladowych, takich jak REE, Co, Bi, V, Au, PGE, Ti, i in. W zakresie podstawowym potrafi określić dobór metod prospekcji rud metali w zależności od typu potencjalnego złoża. Potrafi określić przydatność niektórych surowców i wie jakie pierwiastki są krytyczne dla współczesnej gospodarki i będą stanowić cel poszukiwań przy zadanych kryteriach bilansowości.
Kryteria oceniania
Cykl wykładów zaliczany jest w formie zaliczenia. Aby zaliczyć należy uzyskać co najmniej 51% maksymalnej liczby punktów w teście. Warunkiem podejścia do testu jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są 2 nieobecności).
Praktyki zawodowe
brak
Literatura
1. Paulo A., Strzelska-Smakowska B. (2000). Rudy metali nieżelaznych i szlachetnych. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne. Kraków.
2. Paulo A., Krzak M. (2015). Matale Rzadkie. Wydawnictwa AGH, Kraków.
3. Nieć M. (redakcja i opracowanie), (2012). Metodyka dokumentowania złóż kopalin stałych. Wyd. IGSMiE PAN. Kraków.
4. Bolewski A.(red.) Surowce mineralne świata (cała seria). Wyd. Geol. Warszawa.
5.Kozłowski R. (red.). Surowce mineralne Polski (cała seria). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
6. Ney R., Smakowski T. (red.). Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Kraków (najnowszy rocznik).
7. Osika R. (red.), (1987). Budowa geologiczna Polski. Złoża surowców mineralnych. Wydawnictwa Geologiczna, Warszawa.
8. Witkowska-Kita B., (2015). Surowce krytyczne i strategiczne w Polsce. Monografia. Instytut Mechanizacji i Budownictwa i Górnictwa Skalnego. Warszawa.
9. Prawo geologiczne i górnicze. Ustawa z 9.6.2011 r. (wraz z późniejszymi zmianami).
10. Guilbert J.M., Park Ch.F. (1986). Geology of Ore Deposits. W.H. Freeman & Comp. New York.
11. Misra K.C. (2000). Understanding Mineral Deposits. Kluwier Academic Publishers.
12. Gessner K., Blenkinsop T.G., Sorjonen-Ward P. (2018). Characterization of ore-forming systems from geological, geochemical and geophysical studies. Geological Society Special Publication No. 453. The Geological Society London.
13. Decree S., Robb L. (red.) (2019). Ore deposits. origin, exploration, and exploitation. Geophysical Monograph 242. American Geophysical Union and John Wiley and Sons, Inc.
14. Muller D., Groves D.I. (2016). Potassic igneous rocks and associated gold-copper mineralization. Springer. (4th edition)
15. Diakov S., Sanjdorj S., Jamsrandorj G. (2019). Discovery of Oyu Tolgoi. A case study of mineral and geological exploration. Elsevier.
16. Proceedings of the Biennial SGA Meetings (1997, 1999, 2001, 2003, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019).
17. Pan-European Standard for Reporting of Exploration Results, Mineral Resources and Reserves, 2017 Edition. The Pan-European Reserves and Resources Reporting Committee.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: