Unia Europejska - aspekty historyczne, polityczne i społeczno-ekonomiczne 4100-5SUNEO
Wykład ogólny, wprowadzający do problematyki integracji europejskiej w ujęciu historyczno-politycznym, społeczno-ekonomicznym i kulturalnym. Celem wykładu jest ukazanie długiej tradycji planów i dążeń zjednoczeniowych w polityce europejskiej, z której wyrósł współczesny proces integracji europejskiej i sama Unia Europejska. Bardziej szczegółowo przedstawione będzie powstawanie Wspólnot Europejskich, zwłaszcza Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, ich przekształcenie w Unię Europejską i próby stworzenia Konstytucji dla Europy. Przedstawione będą główne polityki UE oraz system instytucjonalny i decyzyjny. Omówiony też będzie proces rozszerzania UE, ze szczególnym uwzględnieniem rozszerzenia w 2004 r., oraz Europejska Polityka Sąsiedztwa i jej wymiar wschodni. W części ekonomicznej, będą omówione takie zagadnienia, jak unia celna, wspólny rynek, unia walutowa, interwencjonizm, polska gospodarka w procesie integracji.
1. Zajęcia wstępne: omówienie zakresu i celu wykładu, sposobu zaliczenia, formy aktywności studentów, literatura przedmiotu, podstawowe pojęcia (prowadzący: AH).
2. Geograficzne, historyczne, kulturowe i gospodarcze składniki wspólnej europejskiej tożsamości (prowadząca: M. Kurkowska, 4 x 2 godz.= 8 godz.)
3. - kontynuacja tematu nr 2 (MK)
4. - kontynuacja (MK)
5. - kontynuacja (MK)
6. Historia idei i procesu integracji europejskiej od czasów Średniowiecza do II wojny światowej, pierwsze projekty zjednoczeniowe (AH).
7. Historia integracji na tle historii Europy XIX i XX wieku (koncert mocarstw, Mitteleuropa, Paneuropa, Liga Narodów (AH).
8. Przejście od systemu równowagi sił do współpracy opartej na wspólnym prawie i instytucjach: precyzowanie idei integracyjnej na przełomie lat 1940/50-tych (AH).
9. Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali w 1952 r.: analiza nowego typu podejścia do sprawy pokoju w Europie, charakterystyka traktatu (AH).
10. Powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (i Euratomu) w 1957 r.: omówienie wspólnych instytucji i polityk wspólnotowych ( np. polityka handlowa, rolna, wspólny rynek) (AH).
11. Powstanie EWG? c.d. (AH)
12. Rozwój Wspólnot Europejskich w kierunku Unii Europejskiej: Jednolity Akt Europejski, 1987 r. (AH)
13. Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht, 1993 r.: początki budowy unii politycznej (AH).
14. Traktat o UE? c.d. (AH)
15. Trój-filarowa struktura UE: charakterystyka na przykładzie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (AH).
16. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE - c.d. (AH)
17. Problem rozszerzenia UE na kraje Europy Środkowej i Wschodniej, 1989 -94 (AH).
18. Problem rozszerzenia? c.d. (AH)
19. Unia Europejska jako uczestnik światowego systemu politycznego i gospodarczego na przełomie wieków (AH).
20. Polityka wschodnia i śródziemnomorska UE (strategie wobec Rosji i Ukrainy, proces barceloński) (AH).
21. Polityka wschodnia? c.d. (AH)
22. Rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 r. (AH)
23. Rozszerzenie UE w 2004 r. c.d. (AH)
24. Perspektywy UE: Konwent w sprawie przyszłości Europy, sprawa członkostwa Turcji i państw bałkańskich w UE (AH)
25. Konstytucja dla Europy i traktat lizboński, 2004 - 2008 (AH)
26. Blok ekonomiczny: Europejska integracja gospodarcza (unia celna, wspólny rynek, unia walutowa, interwencjonizm, polska gospodarka w procesie integracji - 8 godzin (prowadzący: AN) - do uzupełnienia
27. AN
28. AN
29. AN
30. Test zaliczeniowy.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu, student zdobędzie wiedzę nt. podst. problemów integracji europejskiej (historia, prawo, gospodarka, kultura i społeczeństwo); umiejętności dotarcia do głównych źródeł informacji nt. UE i analizy dokumentów. Kurs może być pomocny w kształtowaniu postawy otwartej i krytycznej wobec jednoczenia się Europy i procesów globalizacyjnych.
Kryteria oceniania
Zaliczenie z oceną: na podstawie obecności i końcowego testu zaliczeniowego, lub referatu/prezentacji podczas zajęć. Test składa się z 10-12 pytań z prośbą o zakreślenie właściwej odpowiedzi spośród 3 - 4 zaproponowanych (test ma charakter pytań otwartych, tzn. że więcej niż jedna z sugerowanych odp. może być prawidłowa).
Literatura
Podstawowym źródłem wiedzy o integracji są dwa traktaty europejskie. Proszę wszystkich studentów o zapoznanie się - im głębiej, tym lepiej - z ich treścią, strukturą, opisem rynków, polityk i instytucji:
1/ Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (Treaty establishing the European Community);
2/ Traktat o Unii Europejskiej (Treaty on European Union).
Teksty są dostępne w formie drukowanej i elektronicznej (np.: europa.eu.int; czy: ukie.gov.pl). W każdym referacie i prezentacji studenckiej winny występować odniesienia do traktatów. Wiele pytań w teście zaliczeniowym będzie wymagać podstawowej znajomości traktatów.
1. P. Wandycz i L. Frendl, Zjednoczona Europa. Teoria i praktyka, Londyn 1965 (wyd. I), 308 s.
2. A. Marszałek, Suwerenność a integracja europejska w perspektywie historycznej, Instytut Europejski, Łódź 2000, 368 s.
3. A. Nowak i D. Milczarek (red.), Europeistyka w zarysie, PWE, Warszawa 2006, 476 s.
4. A. Nowak i D. Milczarek (red.), Integracja europejska-wybrane problemy, CE UW, Warszawa 2003, 665 s.
5. J. Łukaszewski, Cel: Europa (dziewięć esejów o budowniczych jedności europejskiej), Noir sur Blanc, Warszawa 2002, 267 s.
6. D. Milczarek, UE we współczesnym świecie, CE UW, Warszawa 2005, 173 s.
7. D. Milczarek, Pozycja i rola Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych - wybrane aspekty teoretyczne, CE UW, Warszawa 2003, 404 s.
8. J. Krasuski, Europa Zachodnia, dzieje polityczne 1945-1993, Warszawa 1995.
9. Z. Czachór (red.), Unia Europejska po Traktacie Nicejskim, UKIE, Warszawa 2002.
10. E. Kawecka-Wyrzykowska i Ewa Synowiec (red.), Unia Europejska. Integracja Polski z UE, IKC, Warszawa 1996 (i kolejne uzupełniane wydania).
11. J. Barcz i A. Koliński, Jednolity Akt Europejski - zagadnienia prawne i instytucjonalne, PISM, Warszawa 1991.
12. A. Harasimowicz, Integracja Polski z Unią Europejską, 1989-2004 (skrypt akademicki), Kutno 2006.
13. W. Molle, Ekonomika integracji europejskiej - teoria, praktyka, polityka, Gdańsk 1995.
14. W. Nicoll i T.C. Salmon, Zrozumieć Unię Europejską, Warszawa 2002.
15. J. Krasuski, Wyznaczniki biegu historii, Ossolineum, Wrocław 2008.
16. Z. Bauman, Europa niedokończona przygoda, Wyd. Literackie, Kraków 2005.
17. C. Preston, Enlargement and Integration in the EU, Routledge, London and New York 1997.
18. T. Bainbridge, The Penguin Companion to EU, London 2000.
19. S. Łukasiewicz (wybór i oprac. tekstów), O jedność Europy. Antologia polskiej XX-wiecznej myśli europejskiej, UKIE, Warszawa 2007.
20. J. Ziller, Nowa konstytucja europejska, Wyd. Naukowe Wydz. Zarządzania UW, Warszawa 2006, 222 s.
21. R. Trzaskowski, Dynamika reformy systemu podejmowania decyzji w UE, Wyd. Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2005, 464 s.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: